Azərbaycan, Bakı, 12 dekabr/ Trend , müxbir V.Javoronkova/ Avrasiya İqtisadi Birliyi çərçivəsində Gömrük İttifaqının yaradılması mühüm addımdır. Çünki keçmiş Sovet məkanı ölkələri bir-biri ilə bağlıdır.
"Onu [Gömrük İttifaqını] yaratmaq lazımdır, çünki keçmiş Sovet İttifaqı ölkələri arasında hələ də əlaqələr var", - deyə Trend -a Almatıdan telefonla qazaxıstanlı politoloq Dosım Satpayev bildirib.
Bu gün Moskvada Avrasiya İB Dövlətlərarası Şurasının hökumət rəhbərləri səviyyəsində 22-ci iclası keçirilir. İclasın əsas mövzularından biri təşkilat çərçivəsində Gömrük İttifaqının yaradılmasıdır. İttifaqın tərkibinə Rusiya, Qazaxıstan və Belarus daxil olacaq. Onun yaradılması qərarı 2006 -cı ildə qəbul olunub. İclasda gömrük -tarif tənzimlənməsi, gömrük inzibatçılığı və statistika, Gömrük İttifaqının texniki nizamlanması üzrə 14 beynəlxalq müqavilə imzalanacaq.
Belə İttifaqın yaradılması, ekspertlərin fikrincə, aktuallağını itirməməklə yanaşı, keçmiş Sovet məkanı ölkələrinin intisadiyyatının inkişafı üçün vacibdir.
Vahid iqtisadi sistemə malik SSRİ dağılandan sonra əksər Sovet respublikaları arasında əlaqələr davam edir. Məsələn, Rusiya bu gün də onların bir çoxunun əsas iqtisadi tərəfdaşıdır.
Asiya ölkələri üzrə avropalı ekspert Niklas Norlinq (Nicklas Norling) Trend - a elektron poçt ilə bildirib ki, Avrasiya İB bu əlaqələri dəstəkləyir.
Qazaxıstan və Rusiya Risklərin qiymətləndirilməsi qrupunun direktoru Satpayevin rəyinə görə, iqtisadi cəhətdən bir-birinə sıx bağldır.
Ötən il ərzində iki ölkə arasında mal dövriyyəsi 16,5 mlrd. dollar təşkil edib.
Bu, Gömrük İttifaqının üçüncü üzv ölkəsi Belarusa da aiddir. Onun iqtisadiyyatı, əsasən, Rusiya müəssisələri ilə təsərrüfat əlaqələrini və Rusiyaya sənaye məhsulları ixracını saxlayıb. Belarusda istehsal olunan nəqliyyat vasitələri, maşın və avadanlıqların ümumi ixracının 60-70 faizi bu ölkəyə daxil olur.
"Bu ölkələrin iqtisadiyyatının liberallaşdırılması istiqamətində Gömrük İttifaqının yaradılması kimi atılan hər bir addım müsbətdir və lazımldır", -deyə Trend -a Moskvadan telefonla Rusiyanın iqtisadi eksperti Vladimir Osakovski bildirib.
Yaradılacaq ittifaq iqtisadi birlikdir.
Satpayevin fikrincə, belə layihələr daha səmərəlidir, nəinki siyasi;siyasi layihələr "davamsızdır və süquta uğrayır".
Qazaxıstanlı politoloq hesab edir ki, iqtisadi əsasda yaradılan Avropa İttifaqını buna misal göstərmək olar.
Satpayev bildirib ki, layihələr konkret sahələr üzrə yaradılmalıdır. Aİ karbohidrogen və polad istehsalı üzrə Avropa ehtiyatlarının birləşdirilməsi əsasında yaradılıb. Avrasiya İqtisadi Birliyinə gəldikdə isə, əvvəlcə Gömrük İttifaqı yaratmaq lazımdır.
Satpaev hesab edir ki, gələcəkdə ittifaqı digər sahələr üzrə genişləndirmək və avronun nümunəsində vahid valyuta yaratmaq olar. Lakin bu barədə danışmaq tezdir. İttifaqın səmərəliliyini qiymətləndirmək üçün müəyyən vaxt keçməlidir.
"İttifaqı hələlik bu üç ölkə çərçivəsində hazırlamaq lazımdır, necə fəaliyyət göstərəcəyi, qoyulan məqsədlərin əldə olunub-olunmayacağı nəzərdən keçirilməlidir", - deyə Satpayev bildirib.
"ÖniKredit Aton" şirkətinin iqtisadçsı Osakovski bildirib ki, ittifaqın yaradılması addımı çox müsbət məqamdır; o, postsovet məkanında mühüm inteqrasiya mexanizmi ola bilər.
Avrsiya İqtisadi Birliyi (Avrasiya İB) Beynəlxalq İqtisadi Təşkilatdır. Onun fəaliyyəti təşkilta daxil olan ölkələrin ümumi xarici gömrük sərhədlərinin formalaşdırılması, vahid xarici iqtisadi siyasət, tariflər, qiymətlər və ümumi bazarın fəaliyyətinin digər tərkib hissələrinin hazırlanması ilə bağlıdır. Belarus, Qazaxıstan, Rusiya, Qırğızıstan və Tacikistan təşkilatın tərkibinə daxildir.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı - [email protected]