Müəllif: Roksana Zand - http://www.sothebys.com/en/news-video/blogs/all-blogs/Cultural-Crossroads/2015/05/venice-biennale-baku-the-union-of-fire-and-water.html
VENESİYA - 56-cı Venesiya Biennalesindən sonra yəqin ki, sərginin yeni rəssamlıq düşüncələri və fikirləri təklif etmək uğrunda mübarizə aparacağını düşünürdünüz. Lakin bu il sərginin əsas xüsusiyyəti müxtəliflik idi. Dünyanın ayrı-ayrı guşələrindən olan çoxsaylı regional pavilyonlar sərgiyə saysız-hesabsız mürəkkəb konsepsiya və perspektivlər təqdim etmişdi. Mənim Venesiyada keçirdiyim - qələmimdən çıxan bloqlar qədər qısa - günlər bütün Yaxın Şərq və Şimali Afrika Pavilyonlarını və iştirak edən rəssamları tanımaq üçün kifayət deyildi. Bununla belə, əsas diqqətəlayiq məqam Azərbaycanın hər biri mühüm bir ideya ətrafında qurulmuş ən azı üç sərgidən ibarət olan nümayişi idi.
Kuratorluğu "Sotheby's"nin keçmiş əməkdaşı olan və hazırda Yarat Müasir İncəsənət Mərkəzinin kurator-direktoru kimi fəaliyyət göstərən Suad Qarayeva tərəfindən həyata keçirilmiş "Odla suyun birliyi" tədbiri təkrarolunmaz bir kəşf idi. Möhtəşəm Palazzo Barbarodakı (Azərbaycan şəhərlərinə səyahət etmiş və bu haqda əhatəli yazılara malik olan Venesiya səfirinin keçmiş malikanəsi) bu şou Venesiya-Bakı tarixi əlaqələrinin yüksək səviyyədə tədqiq edilmiş qısa konsepsiyasına əsaslanmışdı. Bu layihə sizlərin eyni zamanda həm Bakıya, həm də Venesiyaya xəyalən səyahət etmənizi təmin edir. İki rəssamın - Almagül Menlibayeva və Rəşad Ələkbərovun qarşısında şəhərlər arasındakı qarşılıqlı əlaqəni araşdırmaq vəzifəsi dururdu və onlar bunun öhdəsindən çox məharətlə və təsirli şəkildə gələ bilmişdilər. Kölgələrin, əkslərin və güzgülərin oyunu ilğım təəssüratı bağışlayırdı: illüziyalar rəmzlər və siyasi mesajları vermək üçün idarə edilirdi. Suad mənə demişdi "Sərginin ən mühüm məqamı bədii instalyasiyaların tamaşaçıları yeni açılışların səyahətinə aparmaq üçün Palazzo Barbaro fonunda özünü necə göstərməsidir." Mənim ən sevimli səhnəm Azərbaycanın neft hasilatı fonunda uzanan dəniz sahillərinə açılmış dahiyanə süni pəncərə idi.
Vita Vitale Özbəkistan və Azərbaycan daxil olmaqla dünyanın müxtəlif yerlərindən olan çoxsaylı rəssamların əsərləri vasitəsilə planetimizin ekosisteminin kövrək müvazinətini və insanın təbiət aləminə təsirini öyrənən başqa bir Azərbaycan təşəbbüsü idi. "Artwise"ın kuratorluq etdiyi layihə incəsənət aləminin Culian Opi və Endi Uorhol kimi tanınmış simalarının multimedia əsərlərini və instalyasiyalarını əhatə edir və diqqətimizi ekologiyanın çirklənməsində və qorunmasında oynadığımız rola cəlb edirdi.
Nəhayət, Simon de Pyurinin kuratorluq etdiyi "Beyond the Line" Cavad Mircavadov, Əşrəf Murad, Rasim Babayev və Hüseyn Haqverdi kimi Sovet dövrünün istedadlı nonkomformist-rəssamlarının əsərlərini sərgiləmişdir. De Pyuri "Sotheby's"dəki fəaliyyəti zamanı bu regionun incəsənəti ilə yaxından tanış olmuşdur. O, güclü rəsm və vizual artistizmlə siyasi bildirişləri bir araya gətirən möhtəşəm modernist əsərlərdən ibarət seçmə hazırlaya bilmişdir. Əşrəf Muradın portretləri insanları ilk baxışdan cəlb edir, Mircavadovun əsərlərindəki rəng zənginliyi isə abstrakt ekspressionizmin güclü təsirinə məruz qalmışdır.
Mənim kimi bu möhtəşəm sərgilərə qayıdıb bir daha baxmaq arzusunda olanlara mən "Odla Suyun Birliyi"nin zərif tarixi əsasından başlayaraq "Hüdudlarıaşaraq"da modernist erasının vizual obrazlarına və "Vita Vitale"də ekoloji problemlərin çox müasir xəbərdarlıqlarına qədər hərtərəfli perspektivləri yaşamaq üçün Azərbaycan sərgi məkanlarını tövsiyə edirəm.
