Bakı. Trend:
COP29 Konfransı əvvəlki konfranslar kimi, Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankı (AİİB) da daxil olmaqla, Beynəlxalq İnkişaf və Yenidənqurma Bankları (BİYB) üçün iqlim sahəsində işlərimizə geniş maraq göstərən tərəflərlə əməkdaşlıq və qarşılıqlı fəaliyyət üçün unikal imkanlar təqdim edir.
Bu barədə Trend-ə özəl müsahibəsində AİİB-in iqlim strategiyası və siyasəti üzrə baş mütəxəssisi Seleha Lokvud bildirib.
“Bu konfrans əvvəlki konfranslar kimi, bilik mübadiləsi və əməkdaşlığın gücləndirilməsi üçün geniş imkanlar açır”, – deyə S.Lokvud vurğulayıb.
O, həmçinin COP29-da beynəlxalq maliyyə qurumlarının birgə bəyanatını qeyd edib. Bəyanatda ötən il ərzində əldə edilən uğurlar yekunlaşdırılıb və gələcək planlar müəyyən edilib.
"Bu, məlumat mübadiləsinə imkan yaradır və əməkdaşlığa açıq olduğumuzu nümayiş etdirir", – deyə S.Lokvud əlavə edib.
Onun sözlərinə görə, 2023-cü ildə beynəlxalq maliyyə qurumları rekord 125 milyard dollar iqlim maliyyəsi cəlb edib. COP29-da 2030-cu ilədək illik iqlim investisiyalarını 170 milyard dollara çatdırmaq niyyəti açıqlanıb. Bu vəsaitin 120 milyard dolları aşağı və orta gəlirli ölkələrə, 50 milyard dolları isə yüksək gəlirli ölkələrə yönəldiləcək.
"Ölkə səviyyəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsi bizim fəaliyyətimizin əsas aspektidir. Biz ölkələrə uzunmüddətli iqlim strategiyalarının hazırlanması və həyata keçirilməsində dəstək oluruq", – deyə S.Lokvud bildirib.
O, davamlı inkişaf məqsədlərinə nail olmaq üçün ünvanlı dəstəyin əhəmiyyətini də vurğulayıb.
Bundan əlavə, S.Lokvud iqlim maliyyəsində innovasiya və yeni yanaşmaların rolunu qeyd edib.
“Bu konfransda BİYB-lər ölkələrin rəhbərlik etdiyi platformaları dəstəkləmək baxışımızı əks etdirən sənəd təqdim etdilər. Biz həmçinin, ənənəvi maliyyə hesabatlarının çərçivəsindən kənara çıxaraq real nəticələrə yönəlmiş yanaşma formalaşdırmışıq”, – deyə o bildirib.
AİİB-in Mərkəzi Asiyada əsas prioritetləri
"AİİB-in əsas məqsədi “sabahın infrastrukturu” mandatını yerinə yetirməkdir ki, buna yaşıl infrastruktur əsas prioritetlərdən biri kimi daxildir. Digər vacib istiqamətlərimiz regional əməkdaşlıq və özəl kapitalın səfərbər edilməsidir", – deyə Seleha Lokvud bildirib.
S.Lokvud qeyd edib ki, AİİB-in Asiya-Sakit Okean və Mərkəzi Asiya bölgələrində iştirakçıları olmasına baxmayaraq, bankın qlobal üzvləri arasında 110 ölkə yer alır.
O, həmçinin AİİB-in Mərkəzi Asiya da daxil olmaqla, iqlimlə bağlı regional və milli səylərə dəstək rolunu vurğulayıb.
"Asiya-Sakit Okean və Mərkəzi Asiya regionlarında olduğu kimi, digər bölgələrdə də biz ölkələrin iqlim sahəsindəki səylərini dəstəkləmək və COP çərçivəsində regional təşəbbüslərə töhfə vermək istəyirik", - S.Lokvud qeyd edib.
COP29 konfransında AİİB Mərkəzi Asiya İqtisadiyyatları üzrə Xüsusi Regional Proqramına (SPECA) dəstəyini nümayiş etdirib. Bu proqram, bankın mandatına tamamilə uyğundur.
"Bu təşəbbüs çərçivəsində və mandatımıza uyğun olaraq, biz həm dövlət, həm də özəl sektoru dəstəkləməyə üstünlük veririk", – deyə S.Lokvud əlavə edib.
AİİB həmçinin uyğunlaşma, sağlamlıq, iqlim və təbiət arasındakı qarşılıqlı əlaqələr, biomüxtəliflik və karbon bazarları kimi əsas iqlim mövzuları üzrə bir neçə müzakirədə iştirak edib.
"Bu tədbirlərdə AİİB iqlim sahəsindəki fəaliyyətini nümayiş etdirdi və gələcək planlarını paylaşdı", – deyə o qeyd edib.
S.Lokvud vurğulayıb ki, 2023-cü ildə bankın iqlim maliyyələşdirilməsi ümumi illik investisiyalarının 60 faizini təşkil edib ki, bu da hədəflənən 50 faizi ötüb.
"Biz müəyyən edilmiş hədəfimizi aşmağımıza baxmayaraq, milli planları dəstəkləmək üçün uyğunlaşma və zərərin azaldılması üzrə maliyyələşdirməni genişləndirməkdə qərarlıyıq", – deyə o əlavə edib.
Layihələrin maliyyələşdirilməsi ilə yanaşı, AİİB iqlim maliyyələşdirməsində siyasətə əsaslanan yeni bir alət təqdim edərək fəaliyyətini genişləndirir.
"Artıq fəaliyyətimiz yalnız layihə investisiyaları ilə məhdudlaşmır. Biz iqlim siyasətinə əsaslanan maliyyələşdirməmizi genişləndirərək əlverişli mühit yaratmağa və hökumətləri bu istiqamətdəki səylərində dəstəkləməyə çalışırıq", – deyə S.Lokvud bildirib.
"Biz bu yeni aləti COP29 konfransında təşkil etdiyimiz və iştirak etdiyimiz bütün tədbirlərdə müştərilərimizlə paylaşdıq", – deyə o əlavə edib.
AİİB-in Azərbaycanın günəş enerjisinin inkişafına böyük töhfəsi
Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankı (AİİB) Azərbaycanın günəş enerjisi sahəsinə böyük investisiyalar yatıracağını açıqlayıb. Bu addım, bankın iqlim sahəsində fəaliyyət strategiyasında mühüm mərhələdir. AİİB-in iqlim strategiyası üzrə mütəxəssisi Seleha Lokvud yeni tərəfdaşlıqdan danışıb.
S.Lokvud bildirib ki, AİİB-in daha geniş iqlim strategiyası müştərilərlə sıx əməkdaşlıq və strateji tərəfdaşlıqların gücləndirilməsinə yönəlib.
"Keçən il iqlim üzrə fəaliyyət planımızı yayımladıq və burada əsas diqqət müştərilərimizlə sıx əməkdaşlığa və əhəmiyyətli tərəfdaşlıqların qurulmasına yönəlib. Azərbaycana edilən bu konkret investisiya belə bir yanaşmanın nümunəsidir, çünki biz digər beynəlxalq maliyyə qurumları və Azərbaycanla əməkdaşlıq edərək enerji prioritetlərini dəstəkləyirik", – deyə S.Lokvud bildirib.
İnvestisiya həcmi ümumilikdə 160 milyon ABŞ dolları təşkil edəcək və bu vəsait 315 MVt gücündə Neftçala Günəş Elektrik Stansiyası və 445 MVt gücündə Biləsuvar Günəş Elektrik Stansiyasının tikintisinə yönəldiləcək. Layihə, “Abu Dhabi Future Energy Company” (Masdar) ilə tərəfdaşlıqda həyata keçirilir və Azərbaycanın bərpa olunan enerji potensialının inkişafına əhəmiyyətli töhfə verəcək.
"Bu layihə Azərbaycanın enerji balansını köklü şəkildə dəyişəcək transformasiyaedici bir investisiyadır. Biz bu təşəbbüsün bir hissəsi olmaqdan məmnunuq, çünki o, ölkənin enerji sektorunun gələcəyi üçün strateji əhəmiyyət daşıyır", – deyə S.Lokvud qeyd edib.
Layihə Asiya İnkişaf Bankı (AİB) və Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) ilə birgə maliyyələşdirilir. Bununla yanaşı, yerli tərəfdaş kimi “SOCAR Green” layihədə “Masdar”a qoşulub.
S.Lokvud bildirib ki, bu əməkdaşlıq AİİB-in regional əməkdaşlığı inkişaf etdirmək və ölkələrin iqlim məqsədlərinə nail olmasına dəstək olmaq öhdəliyini əks etdirir.
"BİYB-lər və yerli iştirakçılarla tərəfdaşlıq, iqlim dəyişikliyi kimi qlobal problemlərin həlli üçün əməkdaşlığın əhəmiyyətini vurğulayır", – deyə o əlavə edib.
Günəş enerjisinə edilən investisiya, AİİB-in Paris Sazişinə uyğun olaraq yaşıl infrastruktura üstünlük verilməsi üzrə daha geniş strategiyası ilə uzlaşır.
"Bizim strategiyamız yaşıl infrastruktura üstünlük verir və Paris Sazişinin hədəflərinə uyğundur. 2023-cü il iyulun 1-dən etibarən bütün layihələrimiz Paris hədəflərinə uyğunlaşdırılıb və bu investisiya da istisna deyil", – deyə S.Lokvud qeyd edib.
AİİB-in layihəyə sadiqliyi artıq görünür. Bankın investisiya əməliyyatları üzrə komandası layihənin icrasının ilk həftəsindən etibarən Azərbaycanda fəaliyyət göstərir.
"Biz artıq buradayıq, Azərbaycandakı həmkarlarımızla əməkdaşlıq edirik və layihənin fasiləsiz irəliləməsini təmin edirik", – deyə S.Lokvud əlavə edib.
AİİB COP29-da infrastruktur maliyyələşdirilməsində innovasiyalara diqqət yetirir
"Biz AİİB-də iqlim, təbiət və sağlamlıqla bağlı kompleks tədbirlərin maliyyələşdirilməsində mövcud boşluqları aradan qaldırmaq üçün müxtəlif maliyyə mexanizmlərindən istifadə edirik", – deyə Seleha Lokvud bildirib.
Onun sözlərinə görə, innovativ həllərə maraq artmaqda davam edir.
"COP29 çərçivəsində təbiət və biomüxtəliflik mövzularına həsr olunmuş çoxtərəfli inkişaf banklarının (ÇİB) birgə sessiyasında qeyd edildiyi kimi, borcun təbiətin qorunmasına dəyişdirilməsi kimi mexanizmlər getdikcə daha çox diqqət cəlb edir. AİİB bu yanaşmaları fəal şəkildə araşdırır ki, müştərilərin ehtiyaclarını daha yaxşı təmin etsin və mövcud maliyyə boşluqlarını aradan qaldırsın", - o qeyd edib.
Bankın əsas strategiyalarından biri həmişə olduğu kimi, birgə maliyyələşdirmə və qarışıq maliyyələşdirmə olaraq qalır. Bu yanaşma xeyriyyə fondları və digər maliyyə təşkilatları ilə əməkdaşlığı əhatə edir ki, bu da kapital xərclərini azaltmağa və müsbət təsiri gücləndirməyə imkan verir.
"Bizim bir çox təşəbbüslərimiz qrantlar və digər vasitələr təqdim edən xeyriyyə təşkilatları və fondların iştirakı ilə həyata keçirilir. Onları öz vəsaitlərimizlə birləşdirərək maksimum nəticə əldə edirik", – deyə S.Lokvud izah edib.
AİİB özəl sektorun kapital bazarları vasitəsilə cəlb edilməsinə xüsusi diqqət yetirir. Bank 500 milyon Avstraliya dolları məbləğində adaptasiya istiqrazları buraxıb ki, bu da özəl investorlar tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.
"Bu istiqrazlarla təmin edilən layihələr iqlim maliyyələşdirilməsi üzrə adaptasiya taksonomiyasına tam uyğundur", – deyə S.Lokvud vurğulayıb.
Bundan əlavə, bank yerli maliyyə qurumları ilə tərəfdaşlıqları fəal şəkildə inkişaf etdirir.
"Biz yerli banklar vasitəsilə investisiya edirik, məsələn, Türkiyədə TSKB ilə əməkdaşlığımız buna nümunədir", – deyə S.Lokvud bildirib.
"2022-ci ildə AİİB TSKB ilə 200 milyon dollar məbləğində kredit müqaviləsi bağladı. Bu vəsait iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma və onun nəticələrinin azaldılması üzrə layihələrin həyata keçirilməsinə yönəldilib. Bu addım, 2018-ci ildə dayanıqlı enerji və infrastruktur sahələrinə verilmiş oxşar kreditin davamı oldu. Ayrılan vəsait Paris Sazişinə tam uyğun olaraq, Türkiyədə bərpa olunan enerji mənbələrinə, enerji səmərəliliyinin artırılmasına və əlaqəli sahələrin inkişafına sərf olunacaq", – deyə o əlavə edib.
Bankın digər mühüm alətlərindən biri siyasətə əsaslanan iqlim maliyyələşdirməsidir ki, bu da hökumətlərlə birbaşa qarşılıqlı əlaqə qurmağa imkan verir.
"Bu yanaşma regionlarda infrastruktur maliyyələşdirilməsindəki boşluqların müəyyən edilməsini və bazar stimulları, karbon bazarları və ya digər iqlim tədbirləri mexanizmləri kimi vasitələrin seçilməsini əhatə edir", – deyə S.Lokvud izah edib.
O vurğulayıb ki, bu yanaşma hökumətlərlə əvvəlcədən aparılan müzakirələrə əsaslanaraq fərdi həllər hazırlamağa və investisiyaların ekoloji baxımdan dayanıqlı infrastrukturun yaradılması üzrə öhdəliklərə uyğunluğunu təmin etməyə imkan verir.
“AİİB iqlim problemlərinin həllində innovativ maliyyə mexanizmlərindən istifadə edərək və qlobal əməkdaşlığı inkişaf etdirərək öz öhdəliyini gücləndirir”, – deyə o əlavə edib.
"Bizim məqsədimiz dövlət və özəl sektorlardan olan müştərilərlə işləyərək infrastrukturun maliyyələşdirilməsi üçün ən yaxşı seçimləri müəyyən etməkdir", – deyə S.Lokvud vurğulayıb.
"Bu, həm layihələrdə, həm də siyasətə əsaslanan maliyyələşdirmə vasitəsilə ölkələr tərəfindən idarə olunan investisiya platformalarını əhatə edən adaptasiya, təsirin azaldılması və təbiətin mühafizəsi üzrə inteqrasiya olunmuş və çoxtərəfli yanaşmaların müzakirəsini özündə birləşdirir", – deyə o qeyd edib.
AİİB-in strategiyasının əsas istiqamətlərindən biri innovativ maliyyə alətlərinin tətbiqidir.
"Biz maliyyələşdirməyə yeni yanaşmaları araşdırmağa və təkliflərimizi şaxələndirməyə çalışırıq", – deyə S.Lokvud bildirib.
O, siyasətə əsaslanan iqlim maliyyələşdirilməsini vacib bir alət kimi qeyd edib.
"Biz tərəfdaşlarla əməkdaşlıq edərək, borcun təbii resurslara dəyişdirilməsi kimi mexanizmləri araşdırmaq, adaptasiya istiqrazlarımızın uğurunu inkişaf etdirmək və kapital bazarlarından daha yaradıcı istifadə edərək bu mühüm sahədə maliyyə cəlb etməyi hədəfləyirik", - S.Lokvud əlavə edib.
Qlobal əməkdaşlıq AİİB-in fəaliyyətinin fundamental prinsipi olaraq qalır.
"Digər strateji qurumlarla, məsələn, Beynəlxalq İnkişaf və Yenidənqurma Bankları (BİYB) ilə istər borcun təbii resurslara dəyişdirilməsi sahəsində təcrübəsi olanlarla, istərsə də ölkələrlə iqlim planlarının həyata keçirilməsində çalışanlarla tərəfdaşlıq, AİİB-in beynəlxalq fəaliyyətinin vacib aspektidir", – deyə S.Lokvud vurğulayıb.
Regional fokuslanmaya baxmayaraq, bankın qlobal üzvlüyü onun fəaliyyətini genişləndirməyə imkan verir.
"Məsələn, biz Braziliyada əhəmiyyətli layihələr həyata keçiririk ki, bu da beynəlxalq əhatəmizin məqsədlərimizə uyğun olduğunu göstərir", – deyə o izah edib.
S.Lokvud həmçinin bildirib ki, COP29-da müəyyən edilmiş prioritetlər və tərəfdaşlıqlar iqlim gündəliyinin gələcəkdə irəliləməsində əsas rol oynayacaq.
"Bu Konfransda razılaşdırılmış prioritetlər və əməkdaşlıq bizim Asiya və Qlobal Mandatımıza tam uyğundur və bu COP-dan növbəti COP-a qədər səylərimizin formalaşdırılmasını davam etdirəcək", – deyə Seleha Lokvud yekunlaşdırıb.
