Bakı. Trend:
2009-cu ildə Yeni Doğulmuş Uşaqlara Nəzarət üzrə Avropa Fondunun təşəbbüsü ilə noyabrın 17-də Beynəlxalq Vaxtından Əvvəl Doğulan Uşaqlar Günü təsis edilib. Hər il planetdə təxminən 15 milyon uşaq vaxtından qabaq doğulur. Vaxtından əvvəl doğuş nədir? Mərkəzi Gömrük Hospitalının Mama-ginekologiya şöbəsinin rəisi, mama-ginekoloq, t.e.f.d., Təranə Bayramova bu mövzuda ətraflı məlumat verib.
Vaxtından əvvəl doğuşlar hamiləliyin 22-ci həftəsindən 37-ci həftəsinə qədər baş verən doğuşlardır. Vaxtından əvvəl doğuşların tezliyi inkişaf etmiş ölkələrdə 6-12% arasında tərəddüd edir. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə bu rəqəm daha yüksəkdir. Vaxtından əvvəl doğuşların təxminən 40%-I hamiləliyin 34-cü həftəsinə qədər, 20%-i 32-ci həftəsinə qədər baş verir. Bir çox mamalıq ağırlaşmaları, somatik və anatomik pozğunluqlar vaxtından əvvəl doğuşların meydana çıxmasına səbəb ola bilər.
Vaxtından əvvəl doğuşların risk faktorlarına:
1.Sosial faktorlar (Yaşı 16-dan aşağı olan hamilələr, aşağı sosial-iqtisadi durum, aşağı çəki-boy göstəricisi, tütündən istifadə);
2.Mama-ginekoloji ağırlaşmalar (Anamnezdə vaxtından əvvəl doğuş, çoxdöllü hamiləlik, uşaqlığın fibromioması, dölyanı mayenin vaxtından əvvəl axması, çoxsululuq və ya azsululuq, normal yerləşmiş ciftin vaxtından əvvəl qopması, bacterial vaginoz);
3.Somatik ağırlaşmalar (Böyrək xəstəlikləri, ürək-damar sisteminin xəstəlikləri, tənəffüs sisteminin xəstəlikləri, trombofiliya, kəskinləşmə dövründə bakterial, virus mənşəli və parazitar xəstəliklər və endokrin xəstəliklər, metabolik pozğunluqlar);
4.Anatomik ağırlaşmalar (Birbuynuzlu və ya ikibuynuzlu uşaqlıq, uşaqlıqdaxili arakəsmə, istmiko-servikal yetməzlik) aiddir. 50% hallarda vaxtından əvvəl doğuşların səbəbi naməlum olaraq qalır. Neonatal itkilərin 65%-nin, uşaq yaşlarında nevroloji pozğunluqların 50%-nin səbəbi vaxtından əvvəl doğuşlardır. Dünyada hər il təxminən 15 milyon körpə vaxtından əvvəl doğulur, bu isə dünyadakı hər on körpədən bir deməkdir. Vaxtından əvvəl doğulmuş uşaqlarda əsas problem sistemlərin (nəfəsalma, ürək-damar, həzm və s. sistemləri) natamam inkişafıdır. Bu qrupu uşaqlar üçün ana südü ilə qidalandırma olduqca vacib sayılır.
Vaxtından qabaq doğulmuş uşaqların immun sistemi də yetkin olmur. Bu səbəbdən belə uşaqlar müxtəlif infeksiyalara qarşı daha davamsız olurlar. Burada da uşağa müxtəlif immun faktorları ilə zəngin olan ana südü əvəzsiz kömək edə bilər. Bu qrup uşaqlarda qaraciyərdə natamam inkişaf etmiş olur və bu səbəbdən fizioloji sarılıq onlarda daha uzun müddət ərzində müşahidə olunur. Bu halda uşağa xüsusi müalicə təyin oluna bilər. Bundan əlavə ana südü də sarılıqla mübarizədə böyük kömək edir. Bundan başqa, vaxtından əvvəl doğulanlarda ən geniş yayılan problemlədən biri də görməsilə bağlı olur. Ona görə də belə uşaqların mütləq oftalmoloq müayinəsindən keçirilməsi tövsiyə olunur. 2009-cu ildə Yeni Doğulmuş Uşaqlara Nəzarət üzrə Avropa Fondunun təşəbbüsü ilə noyabrın 17-də Beynəlxalq Vaxtından Əvvəl Doğulan Uşaqlar Günü təsis edilib.