Rusiya, Moskva, 13 mart / Trend , müxbir R.Ağayev /
MDB İqtisadi Şurasının (İŞ) gündəliyinə Birlik ölkələrinin 2020-ci ilə qədər enerji ehtiyatlarının istehsal və istehlak proqnozu çıxarılıb. Bunun MDB ölkələrinin milli enerji proqramlarının hazırlanmasında köməyi olacaq. Azərbaycan nümayəndə heyətinə Azərbaycan iqtisadi inkişaf nazirinin müavini Niyazi Səfərov başçılıq edir.
Rusiya Elmlər Akademiyasının Enerji Tədqiqatları İnstitutunun hazırladığı qiymətləndirmələrə əsasən, 2020-ci ildə MDB ölkələrinin ilkin enerji ehtiyatlarının ixrac potensialı (2006-cı illə müqayisədə) 1,7 dəfə, o cümlədən qaz üzrə 2,6 dəfə artacaq. Enerji səmərəliliyinin artırılması inkişaf etmiş ölkələrlə enerji tutumluluq göstəriciləri arasındakı fərqi iki dəfə azaldır. Ekspertlər MDB daxilində kömür, atom enerjisi, alternativ yanacaq növlərindən sitifadə hesabına qazdan istifadəyə olan tələbatın azalması tendensiyasını proqnozlaşdırır.
MDB-nin icraçı katibi Sergey Lebedev, MDB İŞ-nin 41-ci iclasının gündəliyindəki əsas məsələlərdən biri kimi, 2020-ci ilə qədər dövrdə MDB-nin iqtisadi inkişaf strategiyasının birinci mərhələsinin həyata keçirilməsi üzrə tədbirlər planı layihəsini qeyd edib. Birinci mərhələ 2009-2011-ci illəri nəzərdə tutur.
Ümumilikdə, gündəliyə 19 məsələ çıxarılıb. Onların içərisində Birlik ölkələrinin sənaye, enerji, nəqliyyat, aqrar-sənaye kompleksi sahələrində dövlətlərarası proqramların həyata keçirilməsi üzrə qarşılıqlı fəaliyyətinin genişləndirilməsi də var. Bununla yanaşı, buraxılan məhsulun rəqabətqabiliyyətliliyinin yüksəldilməsi, innovasiya texnologiyalarının tətbiqinə xüsusi diqqət yetirilir. Sosial sahədə əhalinin məşğulluğunun təminatı və yeni iş yerlərinin açılması, əmək miqrasiyası sahəsində qanunvericiliklərin yaxınlaşdırılması üzrə tədbirlər xüsusi aktuallıq kəsb edir.
Planın ayrı-ayrı müddəaları qarşılıqlı ticarət, yanacaq-energetika kompleksi, enerji qorunması, maliyyə-valyuta sahəsi, kosmik fəzanın tədqiqat və istifadə olunması, ətraf mühitin mühafizəsi sahələrində inteqrasiya əməkdaşlığının genişləndirilməsinə aiddir.
Meyvə-tərəvəz bazarında ticarət dövriyyəsinin təşkili haqqında layihə müddəasının hüquqi əsası, MDB hökümətləri başçıları şurasının 1998-ci ilin martında qəbul etdiyi "MDB ölkələrinin ümumi aqrar bazarları haqqında" müqavilədir. Belə bazarın yaradılması və fəaliyyət göstərməsi üçün şərtlər müddəaları ilə müəyyən edilib ki, "tərəflər ümumi aqrar bazarı mərhələli şəkildə, birgə hazırlanmış qayda və prinsiplər əsasında formalaşdırır". Bununla yanaşı, ümumi aqrar bazarın formalaşması ayrı-ayrı məhsul və xidmətlərin bazarların ardıcıl inteqrasiyası ilə həyata keçirilir.
Müddəanın qəbulu meyvə-tərəvəz məhsulunun ticarət dövriyyəsini artırılması, təhlükəsiz ticarət təşkil edilməsi, əhalini həqiqi qiymətlərlə keyfiyyətli məhsullarla təminatının yaxşılaşdırılması, ticarət dövriyyəsinin şəffaflığının artırılması yolu ilə dövlət büdcəsinə ödəmələrin artırılmasına imkan verən "Yaşıl dəhliz" beynəlxalq ticarət sistemi üçün təməl rolunu oynayacaq.
MDB İcrayyə Komitəsi İŞ-nın iclasına Birlik ölkələri tərəfindən verilən məlumatlar əsasında, qarşılıqlı ticarətdə mövcud maneələr haqqında informasiya hazırlayıb. Tarif və qeyri-tarif məhdudiyyətlər, qoruyucu və texniki tədbirlər təhlil edilib. Əldə olunanların təhlilləri qarşılıqlı ticarətdə ixrac zamanı baş verən məhdudiyyətlərin 2006-2008-ci illərdə azaldığı qənaətinə gəlməyə imkan verir. Bununla belə, tətbiq olunmuş məhdudiyyətlərin əksəriyyəti alkoqollu və tərkibində spirt olan məhsullara tətbiq edilib.
Antidempinq və kompensasiya xüsusi müdafiə tədbirləri dövlətlər tərəfindən milli iqtisadiyyatın bu və ya digər sahələrinin qorunması məqsədi ilə müvəqqəti olaraq tətbiq edilir. Son zamanlar milli bazarın qorunması üçün MDB ölkələri baza razılaşmalarında qeyd olunmayan texniki tədbirlərə əl atırlar.
İqtisadi şuraya innovasiya sferasında "Elmi-İnformasiya Təminatı Konsepsiyası" layihəsi təqdim olunub. Konsepsiyanın məqsədi - MDB dövlətlərinin layihə və proqramlarının innovasiya sferasında, dövlətlərarası və milli informasiya strukturları əsasında elmi-infomasiya sistemi təminatının formalaşması üçün şərait yaratmaqdan, həmçinin onun inkişafı üçün iqtisadi və hüquqi mühitin yaradılmasından ibarətdir.
İŞ təşkilati və maliyyə xarakterli digər məsələləri də nəzərdən keçirdikdən sonra növbəti iclasın tarixini müəyyənləşdirəcək.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]