Azərbaycan, Bakı 12 iyun / Trend müxbir A.Qasımova, E.Tariverdiyeva / Rusiya prezidenti Dmitri Medvedyevin etirazına baxmayaraq, NATO Avropada təhlükəsizliyin təmin olunması üzrə öz vəzifələrini uğurla yerinə yetirir. Alman eksperti İoaxim Kups (Joachim Koops) hesab edir ki, NATO-nun genişlənməsi Avropanın birləşməsi və təhlükəsizliyini uzunmüddətli təmin etməsinə imkan verəcək.
Avropa təhlükəsizliyi üzrə hüquqi öhdəlik yaradan yeni müqavilə ideyasını irəli sürən Rusiya prezidenti Dmitri Medvedyev, NATO-nun Avropa təhlükəsizlik problemlərini həll etməyi bacara bilməyəcəyindən əmindir.
"Avropada təhlükəsizlik sisteminin universal olduğuna dair məndə heç bir əsas yoxdur. NATO-ya gəldikdə isə,o, Avropanın təhlükəsizlik məsələlərini həll etmək üçün yaramır", - deyə Rusiya prezidenti bildirib.
Kupsun sozlərinə görə, Medvedyev NATO-nun Şərqə genişlənməsini Rusiyanın maraq və sahələrinə təhdid kimi görən keçmiş prezident Putinin mövqeyindən çıxış edir. "NATO-nun əvvəlki tək sırf hərbi alyans kimi təsviri sözügedən əsaslandırmanın başlıca çatışmamazlığıdır, halbuki, NATO-nun Şərqə genişlənməsi altında siyasi birləşmə və inteqrasiyanı nəzərdə tutur", - deyə Trend -a elektron poçt ilə cümə axşamı Kil (Almaniya) universitetinin sosial tədqiqatlar institutunun əməkdaşı Kups bildirib.
Ekspertin sözlərinə əsasən, bu bəyanata Avropanın qonşuluq siyasətinin inkişaf kontekstində baxmaq lazımdır.
"Bunun ümumilikdə Şərqi Avropada təhlükəsizlik rejiminin genişlənməsinə gətirib-gətirməyəcəyi, xüsusilə Rusiyanın Şərqi Avropa ölkələrinin səylərinə olan münasibətindən asılıdır", - deyə Kups bildirib.
Ekspertin rəyinə görə, NATO və Aİ-nin bir-birini tamamlayan ikili yardım prosesi nəticəsində yaradılmış Avropanın təhlükəsizlik strukturunu möhkəm quruma unifikasiya etmək çətindir.
"NATO-nun Ukrayna və Gürcüstana münasibətdə genişlənməsi yalnız bu ölkələrin təhlükəsizliyinə nail olmaqda deyil, ümumilikdə Rusiya üçün də vacib addım ola bilər", - o əlavə edib.
Kupsun rəyinə görə, son zamanlar Rusiyanın NATO-ya münasibətinə Gürcüstan və Ukraynanın alyansa daxil olmaq səylərinin kontekstində baxmaq lazımdır.
Norveçli ekspert Asla Toje hesab edir ki, Ruisyanın narahatlığı onunla bağlıdır ki, ABŞ-ın Avropadan tədricən çıxarılması əvəzinə, universal təhlükəsizlik sistemi qurulur.
"Energetika və Kosovo kimi məsələlər üzrə avropalıların arasında fikir ayrılıqlarının qızışdırılmasında Moskvanın göstərdiyi ruh yüksəkliyi bir çoxlarını inandırıb ki, ABŞ Avropanın təhlükəsizliyində, əvvəlki kimi, "əvəzedilməz millətdir", - təhlükəsizlik üzrə aparıcı analitik Toje cümə axşamı elektron poçtla Trend -a bildirib.
O, hesab edir ki, əksər Avropa dövlətləri bununla əlaqədar NATO-nun Avropa təhlükəsizliyinin əsası kimi saxlamağa can atırlar.
"Moskvaya gəlincə, qlobal və regional maraqların ayrılmasına zərurət var. Rusiyanın ABŞ-ı Avropa təhlükəsizliyindən uzaqlaşdırması, onun ABŞ və Avropa ilə ayrı-ayrılıqda məşğul olmaq istədiyindən xəbər verir", - norveçli ekspert bildirib.
Onun sözlərinə görə, Avropa üçün əksinədir: o "qlobal və regional təhlükəsizliyi sıx birləşmiş" görmək istərdi.
Rusiyalı politoloq Dmitri Pribılovski hesab edir ki, Medvedyevin bəyanatı xalis ritorikadır.
"İndiyədək NATO öz funksiyasının öhdəsindən uğurla gəlib. Ola bilsin ki, NATO Avropa təhlükəsizliyi sistemində ən təkmil institut deyil, lakin onun təhlükəsizliyi təmin etməməsini qətiyyətlə söyləmək, ən azı şişirtmədir", - "Panorama" analitik mərkəzinin direktoru Pribılovski cümə axşamı telefonla Trend -a bildirib.
Onun sözlərinə görə, Putin və Medvedyev Qərb üçün xoşagəlməz bəyanatlar verərkən, ilk növbədə, ölkə əhalisi üçün xoşagələn nə isə etmək məqsədini güdürlər. Onların taktikası əhalidə belə hiss yaratmaqdır ki, Rusiya düşmənlərlə, o cümlədən NATO ilə əhatə olunub.
"Düşmənlə əhatələnmə bu gün Rusiyadakı qeyri-demokratik rejimin mövcud olması üçün yeganə səbəbdir. Buna görə də, əhalidə belə hiss qızışdırılır ki, Qərb düşməndir. Əslində isə, Rusiya Qərblə dalaşmaq istəmir və bütün bu ritorika daxili tələbat üçün nəzərdə tutulub", - ekspert əlavə edib.
NATO (NATO, North Atlantic Treaty Organization) - Şimali Atlantika Müqaviləsi beynəlxalq Təşkilatı 1949-cu il aprelin 4-də ABŞ-da yaradılıb. O zaman NATO-ya üzv dövlətlər ABŞ, Kanada, İslandiya, Böyük Britaniya, Fransa, Belçika, Niderland, Lüksemburq, Norveç, Danimarka, İtaliya və Portuqaliya olub.