Azərbaycan, Bakı, 31 iyul/ Trend müxbir E.Tariverdiyeva/ Serbiya xalqı Bosniya serblərinin keçmiş lideri Radovan Karaciçin Haaqa Tribunalına verilməsinə görə məsuliyyəti buna Aİ-yə inteqrasiya ilə haqq qazandıran yeni ölkə hökumətinin üzərinə qoyur.
"Karaciçin həbsi, şübhəsiz ki, yeni formalaşdırılmış hökumətin işidir və bu hökumətə SAA-nın (Serbiya və Aİ arasında Sabitləşmə və Yaxınlaşma haqqında Saziş) reallaşdırılması müddətinə əməl etməyi tələb edən Aİ-nin təzyiqi hiss olunur", - Serbiya üzrə amerikalı ekspert Timati Uilyam Voters (Timothy William Waters) Trend -a bildirib.
Ötən çərşənbə günü Bosniya müsəlmanlarının soyqımı və Sarayevonun dinc sakinlərinin atəşə tutulmasında günahlandırılan Radovan Karaciçin Serbiyadan Haaqaya ekstradasiyası ölkə əhalisinin mitinq və etirazlar dalğasına səbəb olub "Satqın və diktator Boris Tadiç rejiminə qarşı ümumserb yığıncağı" adlı aksiyanı Serbiyanın Demokratik Partiyası, ölkənin keçmiş Baş naziri Voislav Koçtunitsa, həmçinin, "Yeni Serbiya" pariyası və bir sıra radikal hərəkatların iştirakı ilə Serbiyanın Radikal Partiyası təşkil edib.
Balkanlar üzrə britaniyalı ekspert Devid Qolbrisin (David Galbreath) sözlərinə görə, NATO və eləcə də Pentaqon əməli olaraq Karaciçin tutulmasına vaxt sərf etməyi istəməyiblər. "Bununla əlaqədar Karaciçin həbsi yükü Aİ-yə gələcək regional inteqrasiya üçün zəmin kimi serb hakimiyyətinin üzərinə düşüb", - Aberdin Universitetinin professoru Qolbris cümə axşamı elektron poçtla Trend -a bildirib.
Ekspertlərin rəyinə görə, Aİ-yə inteqrasiya üçün çox şeyə hazır olan Avropayönlü hökumətin seçimi serblərin əksəriyyətinin seçimidir.
Şərqi Avropa üzrə amerikalı ekspert Qreqori Munyer (Gregory Mounier) güman edir ki, serblərin əksəriyyəti, sadəcə, ölkə iqtisadiyyatının, xalqın yüksək işsizlik səviyyəsi kimi problemlərinin qayğısına qalan hökuməti və tezliklə Aİ-yə daxil olmağı istəyirər. "Və prezident Tadiç özünün Avropayönümlü koalisiyası ilə məhz bunu edir", - Ridinq Universitetinin professoru Munyer cümə axşamı elektron poçtla Trend -a bildirib.
Milli Strategiya İnstitutunun prezidenti Remizov hesab edir ki, ola bilsin, Tadiç özü də anlayıb ki, Aİ-yə bilet üçün Karaciçi verməklə risk edir, axı o əmindir ki, bunsuz Serbiyanın gələcəyi yoxdur. "Serblər anlayırlar ki, Tadiçin bu qərarı prezident seçkilərinin nəticəsidir və məhz onlar Avropayönümlü kursa üstünlük veriblər", - rusiyalı politoloq Mixail Remizov Trend -a bildirib.
Onun rəyinə görə, Karaciçin həbsi Serbiyada böhrana gətirə bilər və bu böhranın qurbanı prezident Tadiç özü olacaq. "Müddəti proqnozlaşdırmaq istəmirəm, lakin əminəm ki, növbəti seçkilərdə bunu Tadiçə bağışlamayacaqlar", - Remizov söyləyib.
Remizovun rəyinə görə, coğrafi baxımdan Serbiyanın Aİ-yə daxil olmaqdan başqa seçimi yoxdur, lakin heç bir ölkənin serblərdə olduğu kimi, bu qədər alçaldıcı şərtləri olmayıb.
"Ölkə əhalisi öz məsuliyyətindən qaçmağa çalışaraq, bütün bu alçalmalara görə məsuliyyəti Tadiçin üzərinə qoyacaq", - Remizov söyləyib.
Politoloqlar qeyd edirlər ki, Aİ-yə bu qədər arzu edilən inteqrasiyanın şərtləri serbləri həqiqətən də narahat edir.
Britaniyalı ekspert Qolbris hesab edir ki, serblərin siyasi həyatı Yuqoslaviya müharibələrində günakarlığı etiraf etmək və Serbiyanı qurban kimi görə bilmədiyi üçün dünya ictimaiyyətinə incilik arasında incə xətt üzərindədir. "Karaciç serblərin azadlığını təcəssüm etdirir və beynəlxalq ictimaiyyətin hüquqi baxımdan Karaciçin hərbi cinayətlər törətməsini iddia etdiyinə baxmayaraq onların hüquqlarının müdafiəçisi hesab olunur", - Qolbris bildirib.
Avstriyalı ekspert Kammelin rəyinə görə, serb eyniliyinin bir hissəsi kimi düşünülmüş və Aİ-yə üzv əksər ölkələr tərəfindən dəstəklənmiş Kosovonun müstəqilliyinin elan edilməsi serb əhalinin Aİ-yə inamsızlığına səbəb olub. "Serblərdə böyük qorxu var ki, Aİ-i Serbiyanın milli xüsusiyyətlərini dəyişəcək", - Avropa siyasəti institutunun (Avstriya) professoru Kammel cümə axşamı elektron poçtla Trend -a bildirib.
Ekspertlərin rəyinə görə, Aİ ilə məsələnin həlli ölkə daxilində yaranmış vəziyyətlə bağlıdır.
BMT-nin siyasi eksperti Daniyel Şortun (Daniel-Alexander Schroth) rəyinə görə, beynəlxalq ictimaiyyət, eləcədə Aİ Serbiyaya təşkilatın üzvü statusu verərək Tadiç hökumətini dəstəkləməyə davam etsə Serbiyada dərin daxili böhrandan qaçmaq olar.
"Məsələ ondadır ki, Aİ Kosovo problemini necə həll edəcək və onlar serblərin mövqelərini razı salmağa nə dərəcədə hazırdırlar", - Şort cümə axşamı elektron poçtla Trend -a bildirib.
Balkanlar üzrə britaniyalı ekspert Qolbris həmçinin hesab edir ki, Aİ-nin hərəkətləri Serbiyanın gələcəyi üçün həlledici olacaq. Onun sözlərinə görə, Aİ-nin əsas tələbləri demək olar ki yerinə yetirilib: Miloşeviç, Kosovo, Karaciç. Yalnız Mladiç qalır. "Və bu əsas suala cavab verəcək: Aİ-də gələcək inteqrasiya və hətta Serbiyanın üzvlüyü haqqında vədi yerinə yetirmək üçün siyasi vəhdət olacaqmı?", - Qolbris bildirib.
Amerikalı ekspert Munyer əksinə hesab edir ki, serb milləçiləri üçün bununla barışmaq çətin olsa da Karaciçin həbsi Serbiyadakı siyasi vəziyyəti yaxşılaşdıracaq. Belə ki, beynəlxalq ictimaiyyət Serbiyaya qarşı daha çox mehriban olacaq və ona rəğbət bəsləyəcək. "Tezliklə vətəndaşlar Serbiyanın Avropa və dünyadakı yeni mövqelərinin müsbət nəticələrini görəcəklər", - politoloq söyləyib.
"Hazırda Serbiya yenidən Avropaya inteqrasiya yoluna qədəm qoyacaq. Buna baxmayaraq, general Mladiçin həbsi və ya Kosovo ilə gələcək münasibətlər kimi məsələlər həll edilməlidir", - Arnold Kammel bildirib.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan - [email protected]