Bakı. Trend:
Dünyada baş verən son hadisələr sabit və etibarlı enerji təchizatının nə qədər vacib olduğunu göstərdi. Eyni zamanda ölkələr daha təmiz və yaşıl enerji mənbələrinə keçid üçün çalışırlar. Bu iki məqsədə eyni vaxtda çatmaq asan deyil. Bu isə daha ağıllı və çevik bir sistem tələb edir – elə bir sistem ki, həm enerji təhlükəsizliyini təmin etsin, həm də dünyaya aşağı karbonlu gələcəyə keçid etməkdə kömək olsun.
Trend xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Respublikası Energetika nazirinin müavini Kamal Abbasov 30-cu Yubiley “Baku Energy Forum” çərçivəsində keçirilən "Qaz Bazarı – istehsalçı, nəqliyyatçı və istehlakçılar üçün yeni struktur" sessiyasında çıxışında deyib.
O bildirib ki, təbii qaz yalnız enerji mənbəyi kimi deyil, həm də həyatımızın bir çox sahələrində əsas rol oynayır: "Ən mühüm nümunələrdən biri gübrə istehsalıdır. Bu gübrələr milyonlarla insanı qidalandıran ərzağın yetişdirilməsində istifadə olunur. Bu baxımdan, təbii qaz qida təhlükəsizliyini dəstəkləyir, bu da dünya əhalisinin artdığı bir vaxtda daha da vacib olur".
Nazir müavininin sözlərinə görə, qaz həmçinin bir çox sənayedə lazım olan metanol istehsalında istifadə olunur, bu sahələrə kimya, plastik və hətta təmiz yanacaq daxildir: "Ona görə də qazın dəyərindən danışarkən unutmamalıyıq ki, onun təsiri yalnız elektrik və istiliklə məhdudlaşmır. O, sənayeni, kənd təsərrüfatını və dünya miqyasında məhsulları dəstəkləyir.
Təbii qazın dəyərini tam inkişaf etdirmək üçün uzunmüddətli və sabit razılaşmalar vacibdir. Kəşfiyyat və hasilat kimi upstream layihələrə investisiya qoyuluşu çətin, baha başa gələn və illərlə vaxt aparan bir prosesdir. Bu miqyaslı səylər bütün tərəflərdən – istehsalçılar, daşıyıcılar və istehlakçılardan sabitlik və inam tələb edir".
K. Abbasov vurğulayıb ki, Azərbaycanın təcrübəsi belə tərəfdaşlıqların uzunmüddətli uğur gətirdiyinin bariz nümunəsidir: "Şahdəniz yatağı və Cənub Qaz Dəhlizi kimi layihələr 25 illik uzunmüddətli öhdəliklər sayəsində həyata keçirilmişdir, bu da planlaşdırma və böyük investisiyalar üçün imkan yaratmışdır. Bu gün bu layihələr Avropa ölkələrinə etibarlı qaz təchizatı təmin edir.
Bu təcrübə həm də düzgün resursların və düzgün strategiyanın vacibliyini göstərir. Azərbaycan isə qaz potensialını artırmaqla bu strategiyanı davam etdirir. Eyni zamanda Azərbaycan bütün müqavilə öhdəliklərini istisnasız yerinə yetirir".
"Bu gün təbii qaz enerji qarışığının əsas hissəsi olaraq qalır, Azərbaycan isə eyni zamanda təmiz gələcək üçün hazırlaşmağın əhəmiyyətini dərk edir. Qaz infrastrukturu sahəsindəki sərmayələrlə yanaşı, ölkə bərpaolunan enerji sektorunun inkişafı üçün ciddi addımlar atır. Xüsusilə Xəzər dənizi və Qarabağ kimi regionlarda günəş və külək enerjisi potensialı yüksək olduğundan, Azərbaycan enerji qarışığını şaxələndirmək və emissiyaları azaltmaq üzərində çalışır", - nazir müavini qeyd edib.
K. Abbasov xatırladıb ki, ötən il COP29-un ev sahibliyinin Azərbaycana həvalə olunması da ölkənin qlobal iqlim hədəflərini dəstəkləməyə və enerji keçidində rol oynamağa sadiqliyini göstərir: "Bu səylər ölkənin enerji təhlükəsizliyi ilə davamlılıq arasında balans yaratmaq məqsədini əks etdirir.
Bu gün qaz bazarları dəyişir və Azərbaycan aydın və balanslı bir yanaşma ilə irəliləyir. Təbii qaz istehsalını artırmaqla, ixrac infrastrukturunu genişləndirməklə və tərəfdaş ölkələrin enerji ehtiyaclarını qarşılamaqla Azərbaycan etibarlı enerji təchizatçısı olmağa davam edir".
"Eyni zamanda ölkə bərpaolunan enerji sektorunu genişləndirmək və təmiz enerji mənbələrinə keçidi dəstəkləmək üçün işləyir. Enerji təhlükəsizliyi, güclü əməkdaşlıq və təmiz enerji hədəflərinə yönəlmiş bu balanslı yol Azərbaycanın uzunmüddətli vizyonunu əks etdirir.
Biz inanırıq ki, əməkdaşlıq və ağıllı planlaşdırma ilə hər kəs üçün işləyəcək enerji gələcəyi qurmaq mümkündür", - nazir müavini fikirlərini yekunlaşdırıb.