Azərbaycan, Bakı, 30 iyul / Trend , müxbir A.Bədəlova/ Dünya neft bazarındakı qiymətlər cari ilin may ayından minimal səviyyəyə enib. Nyu-York əmtəə birjasında Amerika yüngül neftinin qiyməti bir barelə görə 2,54 dollar azalaraq 122,49 dollara enib, Londonda Brent markasının qiyməti bir barel üçün 3,13 dollar ucuzlaşaraq 122,71 dollara düşüb.
Analitiklər İran ətrafındakı qeyri-stabil vəziyyəti nəzərə alaraq, neft qiymətlərinin kəskin enməsinin müvəqqəti olduğunu və Amerika valyutasının bundan sonra da zəifləyəcəyini hesab edirlər. İranın OPEK-dəki nümayəndəsi Məhəmməd Əli Xətibi ötən həftə bəyan edib ki, İranda siyasi vəziyyətin gərginləşəcəyi və dolların ucuzlaşacağı təqdirdə, neftin qiyməti bir barel üçün 500 dollara çata bilər.
"Regionda müharibə şəraiti yaranarsa, təkcə İrandan deyil, ümumilikdə regiondan neft tədarükü dayandırılacaq. Belə ki, dünya üzrə neft ixracının 40 faizi Hörmüz boğazı vasitəsilə həyata keçirilir", - deyə Xətibi bildirib.
Eyni zmanda, OPEK prezidenti Şakib Xəlil bildirib ki, İrana təzyiq neftin dünya qiymətlərinin bir barel üçün 70-80 dollara enməsinə imkan verəcək.
İran OPEK tərkibində ikinci neft istehsalçısıdır. İyunda ölkədə neft hasilatı sutkada 3,85 mln. barel təşkil edib.
İtaliyanın Bruno Leoni İnstitutunun Energetika Departamentinin direktoru Karlo Staqnaronun (Carlo Stagnaro) rəyinə görə, dolların zəifləməsi və İranla müharibə təhlükəsi gözləmələri qiymətlərin kifayət qədər yüksək səviyyədə qalmasına imkan yaradacaq.
"Lakin mən düşünmürəm ki, yaxın gələcəkdə qiymətlər bir barelə görə 500 dollara çatsın",- deyə Staqnaro "Trend Capitlal"a çərşənbə günü elektron poçt ilə bildirib.
Qiymətlərin bu səviyyəyə qalxmasının real olmadığını Staqnaro neft qiymətləri artımına təcili reaksiyanın olması ilə izah edib.
"Neftin hazırkı yüksək qiymətləri səbəbindən artıq neftə tələbatın azalması əlamətləri var. Qiymətlər artmaqda davam edərsə, artıma reaksiya daha nəzərəçarpacaq olacaq ki, bu da qiymətlərin aşağı düşməsinə gətirib çıxaracaq", - deyə Staqnaro bildirib.
ABŞ -ın Dövlət Enerji İnformasiyaları İdarəsinin (EIA) proqnozlarına əsasən, 2009-cu ildə neftə dünya tələbatı sutkada 1,4 mln. barel təşkil edəcək. EIA-nın proqnozlarına əsasən, 2008 -ci ilin ikinci yarısında dünyanın neftə olan tələbatı sutkada 1,2 mln. barelə düşəcək.
"İranla müharibənin olmayacağı aydın olandan sonra, artıma reaksiya və neft hasilatı üzrə layihələrdə yeni sərmayələrin nəticəsi olaraq, neftin qiymətləri düşəcək", - deyə Staqnaro bildirib.
EIA-nın analitiki Neil Qamsonun (Neil Gamson) çərşənbə günü elektron poçt ilə Trend a bildirdiyinə görə, neft qiymətləri 2008 - ci ilin dördüncü rübündə də ən yüksək səviyyədə - bir barelə görə 145 dollar səviyyəsində müşahidə olunacaq.
EIA-nın proqnozlarına müvafiq olaraq, 2009 - cu ildə WTI markalı neftin orta qiyməti bir barel üçün 132,75 dollar təşkil edəcək.
Qamson bildirib ki, 2030 - cu ilədək dünya üzrə neft qiymətlərinin orta illik artımı, proqnozlara əsasən, 2,5 faiz təşkil edəcək.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]