Bakı. Trend:
İyunun 2-dən 4-dək Azərbaycanın paytaxtı yenidən qlobal enerji gündəminin mərkəzində olacaq: enerji sektorunda ən mühüm beynəlxalq tədbirlərdən biri olan Bakı Enerji Həftəsi (Baku Energy Week) öz işinə başlayacaq. Bu il Bakının Avropadan Asiyaya qədər ölkələrin və şirkətlərin maraqlarını birləşdirən nüfuzlu enerji platforması statusunu təsdiqləyən otuzuncu dəfə keçiriləcək.
Bakı Enerji Həftəsi üç əsas tədbiri bir araya gətirəcək: 30-cu yubiley Xəzər Neft və Qaz sərgisi (Caspian Oil and Gas), 13-cü "Energetika və "yaşlı enerji" sərgisi (Caspian Power) və 30-cu Bakı Enerji Forumu (Baku Energy Forum). Tədbirin formatı müasir enerjinin əsas tendensiyasını – ənənəvi mənbələr və “yaşıl” keçid arasında sıx əlaqəni əks etdirir.
Miqyas və coğrafiya: qlobal əməkdaşlığa diqqət
Bu il tədbirdə 39 ölkədən 267 şirkət iştirak edəcək. İştirakçıların coğrafiyası bütün enerji mənzərəsini - Avropa və Yaxın Şərqdən tutmuş Asiya və Afrikaya qədər əhatə edir. Onların arasında Almaniya, Böyük Britaniya, İtaliya, Yaponiya, ABŞ, Fransa, Səudiyyə Ərəbistanı, Türkiyə, Qazaxıstan, Özbəkistan, BƏƏ və bir çox başqaları var.
Maraqlıdır ki, sərgi iştirakçılarının 35 faizi yeni şirkətlər, sərgi iştirakçılarının isə təxminən 70 faizi xarici firmalardır. Bu, Azərbaycanın enerji potensialına və Avrasiyada davamlı və şaxələndirilmiş enerji arxitekturasının formalaşdırılmasındakı roluna artan beynəlxalq marağı nümayiş etdirir.
Gözləntilər: yeni müqavilələr və davamlı enerji gələcəyi
Ənənəvi olaraq Bakı Enerji Həftəsi mühüm sazişlərin imzalanması ilə müşayiət olunur. Bu il həm ənənəvi neft-qaz sənayesini, həm də bərpa olunan enerji layihələrini əhatə edən bir sıra yeni müqavilələrin və memorandumların bağlanması gözlənilir.
Ötən illərin uğurları Azərbaycanın balanslaşdırılmış enerji siyasətinə yanaşmasının ciddiliyini nümayiş etdirir. Belə ki, ötənilki tədbir zamanı “Masdar” şirkəti ilə ümumilikdə 1000 MVt gücündə üç bərpa olunan enerji mənbəyinin yaradılmasına dair sənədlər imzalanıb. Xüsusilə, Azərbaycan Energetika Nazirliyi ilə “Azərenerji” ASC və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “Masdar” şirkəti arasında 445 MVt gücündə Biləsuvar Günəş Elektrik Stansiyasına (GES), 315 MVt gücündə Neftçala SES-ə və 240 MVt gücündə Abşeron külək Elektrik Stansiyasına (Qaradağda) dair “İnvestisiya Sazişinə Əlavə” imzalanıb. Qaradağ külək elektrik stansiyası layihəsinin özü, enerjinin alqı-satqısı müqaviləsi, “Elektrik ötürücü şəbəkəyə qoşulma haqqında” müqavilə və “Torpaq icarəsi müqaviləsi” də təsdiq edilib.
Bundan əlavə, iyunun 4-də Bakıda BOTAŞ və SOCAR arasında dörd əməkdaşlıq sazişi imzalanıb. Bunlar Azərbaycan qazının Türkiyədən keçməklə Avropaya nəqli (tranzit sazişi), Türkiyədən Naxçıvana (İğdır-Sədərək qaz kəməri) nəqli haqqında sazişlərdən, türkmən qazının Azərbaycan ərazisindən Türkiyəyə tranziti haqqında saziş və sonuncu 2025-ci ildən 2030-cu ilin sonunadək “Şahdəniz”in 1-ci mərhələsindən təbii qazın tədarükünə dair sazişin uzadılmasıdır.
Azərbaycan Avropanın davamlı enerji tərəfdaşıdır
Beləliklə, Azərbaycan etibarlı, proqnozlaşdırıla bilən və uzunmüddətli tərəfdaş kimi çıxış edərək Avropa enerji bazarında öz mövqeyini ardıcıl olaraq möhkəmləndirir. Qlobal qeyri-sabitliyin artması və enerji təchizatının şaxələndirilməsi istəyi şəraitində Avropa ölkələri sabit, dayanıqlı və qarşılıqlı faydalı tədarük mənbəyi kimi Azərbaycana getdikcə daha çox üz tuturlar.
Ölkəmiz ixrac marşrutlarını genişləndirməklə, infrastrukturu modernləşdirməklə və tədarük həcmlərini artırmaqla enerji həmrəyliyinə sadiqliyini nümayiş etdirir. Avropa ilə enerji dialoqunun gücləndirilməsi kollektiv enerji təhlükəsizliyi arxitekturasının yaradılmasına töhfə verməklə həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli səviyyələrdə öz əksini tapır.
Bu ilin aprel ayında Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurasının nazirlərin 11-ci iclası və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurasının nazirlərin 3-cü iclası zamanı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin dediyi kimi, qazımızın Avropaya nəqlinin coğrafiyası şübhəsiz ki, genişlənəcək.
"Bu gün Azərbaycan təbii qazı 12 ölkəyə çatdırır. Onlardan 10-u Avropa ölkəsidir, 8-i isə Avropa İttifaqının üzvləridir. Avropada qaz təchizatımızın coğrafiyası birmənalı olaraq genişlənəcək, çünki bu gün bəzi Avropa ölkələrinin qazpaylama şəbəkəsinin yaradılmasında artıq iştirak edirik. Onların bəzilərində yoxdur, digərləri isə genişləndirilməlidir və Azərbaycan investor kimi bunu etməyi planlaşdırır. Beləliklə, qaz təchizatımızın coğrafiyası birmənalı olaraq müxtəlif yollarla, o cümlədən interkonnektorlar vasitəsilə genişlənəcək", - deyə dövlət başçısı bildirib.
Eyni zamanda, Azərbaycan ənənəvi enerji mənbələri ilə məhdudlaşmır. “Yaşıl” iqtisadiyyata keçid milli strategiyanın prioritet istiqamətlərindən birinə çevrilib. Bərpa olunan enerji mənbələri sahəsində beynəlxalq tərəfdaşlarla fəal əməkdaşlıq, günəş və külək enerjisi sahəsində irimiqyaslı layihələrin həyata keçirilməsi - bütün bunlar Azərbaycanın davamlı inkişaf və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin qlobal gündəliyinə inteqrasiya istəyini vurğulayır.
"Masdar" və ACWA Power kimi beynəlxalq tərəfdaşlarla irimiqyaslı layihələr, həmçinin beynəlxalq maliyyə institutları, o cümlədən AİİB və AİB xətti ilə dəstəklənən infrastruktur təşəbbüsləri fəal şəkildə həyata keçirilir. Bu, Azərbaycanın “yaşıl enerji”nin inkişafına və regionun dayanıqlı enerji sisteminə inteqrasiyasına strateji diqqət yetirdiyini təsdiqləyir.
Bu balanslaşdırılmış yanaşma – ənənəvi enerjini "yaşıl" transformasiyaya investisiyalarla birləşdirmək - Azərbaycanı təkcə Avrasiyanın enerji xəritəsində mühüm oyunçuya deyil, həm də indiki və gələcəyin Avropa enerji sistemində mühüm elementə çevirir. Bakı Enerji Həftəsi bu strateji kursun və ölkənin qlobal enerji siyasətində artan rolunun növbəti təsdiqidir.