Azərbaycan, Bakı, 07 mart / Trend , müxbirlər R.Hafizoğlu, D.Xatınoğlu / İran, İraqda demokratiyanın inkişafı və ölkədə stabilliyin bərpası üçün, İranmeylli qüvvələrə maliyyə dəstəyini dayandırmalıdır. "İraqda sabtliyin bərpası üçün İran bu ölkədə nüfuz dairəsində olan qruplara maliyyə dəstəyini kəsməlidir"-deyə, İraqlı politoloq Riyad əl-Qəyyim Trend a bildirib.
KİV-in məlumatlarına görə, İraqda törədilən bir çox terror aktları İranda və Əl-Qaidə düşərgələrində təlim keçmiş xüsüsu qruplar tərəfindən həyata keçirilir.
Ekspertin fikrincə, İran prezidenti Mahmud Əhmədinejadın bu günlərdə İraqa səfəri bir çox problemlərin həllinin başlanğıcı hesab edilsə də, səfər İraqda sabitliyin bərpasına təsir edə bilməyib. "İraqdakı vəziyyəti müzakirə edərkən, İranın İslam İnqilabını İraqa aşılamaq istəyi və buna görə İraqdakı bəzi qrupları maliyyələşdirməsi məsələsinə diqqət etmək lazımdır "-deyə, Bağdaddan cümə günü əl-Qəyyim elektron poçt vasitəsilə bildirirb.
O, hesab edir ki, İraqda sabitliyin bərqərar olması bütövlükdə Yaxın Şərqdə sabitliyə səbəb olacaq əsas amil kimi dəyərləndirilməlidir. "İraq ərazində İranın xusisi təyinatlı qruplar fəaliyyət göstərməkdədir. Bu qüvvələr maliyyə dəstəyini İrandan aldıqlarını dəfələrlə etiraf ediblər"-deyə, əl-Qəyyim bildirib.
İranın İraqa müdaxiləsinin səbəblərindən biri də, 1975 ci il Əl-Cəzair Konvensiyasının imzalanması ilə başlayan sərhəd problemidir.Bu Konvensiya Dəclə və Fərat çaylarının birləşdiyi ərazidəki 18 min kvadrat kilometr ərazininİranın xeyrinə həll edib.
Ekspert hesab edir ki, iki dövlət arasındakı sərhəd problemi İraq hökumətinin İrana təsir iqtidarında olmaması, beynəlxalq hüquqdan istifadə edə bilməmək və o vaxt İraqın kürdlərlə apardığı şimal müharibəsindən irəli gəlirdi.
O, İraq müsəlmanlarının böyük bir qismi şiə olduqları üçün, İranın bu amildən istifadə edərək, ölkə ərazisinə müdaxiləsini də istisna etmir.
Londonda fəaliyyət göstərən iranlı politoloq Əlirza Nurizadə isə. telefonla Trend a bildirib ki, İraq-ABŞ müharibəsi və Səddam Hüseyn hakimiyyətinin süquta uğraması İran hakimiyyətinin regionda nüfuzunun artmasina səbəb olub.
"İran bu fürsətdən istfadə edərək, İraq ərazisində öz maraqlarını yeritməyə çalışır. Həmçinin, bu ölkədə terror təktilatlarını dəstəkləməklə, ABŞ qüvvələrini iflic halına salmaq niyyətindədir" - deyə, Nurizadə bildirib. İranlı politoloqun fikrincə, İran Bağdadda sülhün yaranmasına imkan verməyəcək, çünki, bu addım ABŞ-ın İraqa hücumunun uğurunun göstəricisi kimi qiymətləndirilə bilər.
İraqda təhlükəsizliyin bərpası üçün İran, İraq və ABŞ arasında növbəti müzakirələr keçiriləcək. İranın "Farsnews" Agentliyinin martın 5-də yaydığı məlumata əsasən, rəsmi Tehranın diplomatları İran, İraq və Amerika arasında keçiriləcək növbəti müzakirə üçün Bağdada səfər ediblər. Martın 6 - da İranın "Mehrnews" Agentliyinin yaydığı məlumatda, ABŞ-ın müzakirəyə hazır olmadığı bildirilib.
Əl-Cəzirə telekanalının verdiyi məlumata görə, martın 7 - də Bağdadda ticərət mərkəzinin yaxınlığında 130 nəfərin yaralanması və 55 nəfərin qətli ilə nəticələnən partlayış baş verib.Partlayış Məhəmməd peyğəmbərin vəfatı gününə təsadüf etidiyi üçün, adının çəkilməsini istəməyən İraq rəsmisi hadisənin dini zəmində və İran tərəfindən maliyyələşdirildiyini bildirib.