İsveç, Stokholm, 25 dekabr /Trend, müxbir Ü.Sadıxova/
"Qondarma "erməni soyqırımı"nın tanınması məsələsinə başqa parlament və siyasətçilərin müdaxiləsi tamamilə arzuolunmaz və qeyri-etikdir, arzuolunmaz nəticələr gətirib çıxarır", - İsveç jurnalisti və yazıçısı Stefan Lindqren (Stefan Lindgren) hesab edir.
"Soyqırım"la bağlı bütün məqamlarla hətta şərti də olsa, həqiqəti müəyyən edən tarixçilər məşğul olmalıdırlar. Bu, parlamentlərin müdaxilə edə biləcəkləri və opportunist qərarlar qəbul edəcəkləri müstəqil hüquqşünaslıq deyil", - Lindqren Trend-ə bildirib.
Osmanlı imperiyasında qondarma "erməni soyqırımı" haqqında qətnamə layihəsi dəfələrlə ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatasında müzakirələrə çıxarılsa da, indiyədək qəbul edilməyib.
Buna baxmayaraq, martın 4-də ABŞ Konqresimim Nümayəndələr Palatasının Xarici əlaqələr komitəsi qondarma "erməni soyqırımı"nın tanınmasına dair qətnaməni dəstəkləyib. Sənədin lehinə 23, əleyhinə isə 22 konqresmen səs verib. Komitə tərəfindən qətnamənin təsdiqlənməsi onun Nümayəndələr Palatasının bütün tərkibi tərəfindən baxılmasına yol açır. Bundan bir həftə sonra İsveç Riksdaqı (parlament) analoji qərar qəbul edib ki, bu da Ankara ilə Vaşinqton və Stokholm arasında münasibətlərin kəskin şəkildə gərginləşməsinə gətirb çıxardıb.
Ermənistan və erməni lobbisi iddia edir ki, Türkiyənin sələfi olan Osmanlı imperiyası 1915-ci ildə Anadoluda yaşayan ermənilərə qarşı soyqırım törədib.
İsveç yazıçısı, Riksdaqın qərarını tənqid edən məqalənin müəllifi əmindir ki, qətnaməni təsdiqləyən bir çox deputatlar hətta tarixi faktlarla tanış deyillər.
"Parlament qərara alıb ki, İsveçin erməni məsələsində tarixə öz dövlət baxışı ola bilər. Lakin tarixçilərin müstəqil araşdırmalarına hakimiyyətin müdaxiləsi yolverilməzdir. Həqiqətən də güman etmək olar ki, "lehinə" səs verən deputatlar arasında elələri var ki, onların tarixdən və soyqırım məsələsindən başları çıxmır", - Lindqren hesab edir.
Onun fikrincə, "erməni soyqırımı" məsələsi yalnız bir nöqteyi-nəzərdən təqdim olunduqda, birtərəfli şəkil çəkmək çox asan olur.
"Qeyd etmək vacibdir ki, həmin hadisələr zamanı ermənilərlə yanaşı çoxlu sayda müsəlman da həlak olub. Türkiyənin erməni xalqına qarşı "soyqırım" törətmək imici ədalətiz yaradılıb", - Lindqren hesab edir.
Ekspert əmindir ki, "soyqırım" haqqında qətnamənin təsdiqlənməsi məsələsi İsveç Parlamentinə maraqlı dairələr tərəfindən düşünülmüş şəkildə çıxarılıb. Lakin o, bunun kimlər tərəfindən edildiyini dəqiqləşdirməyib.
"Hesab edirəm ki, Ermənistan rəhbərliyi Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşdırılması fonunda qətnamənin qəbul edilməsində maraqlı deyildi. İsveç Parlamentinin qərarı isə bu prosesi praktiki olaraq dayandırdı. İsveç hökuməti özü indiyədək belə bir yanlış qərarın əleyhinədir. Çünki İsveç həmişə Türkiyə ilə yaxşı əlaqələri, eləcə də Ankaranın Aİ-yə daxil olmasını dəstəkləyib", - Lindqren deyib.
Türkiyənin Cənubi Qafqazdakı roluna gəlincə, isveçli yazıçı əmindir ki, Türkiyə ilk növbədə regionda sabitliyin yaranmasında maraqlıdır və gələcəkdə Ankara təkcə Qafqazda deyil, Yaxın Şərqdə lider olacaq.
"Türkiyənin Yaxın Şərqdə böyük dövlət funksiyasının yerinə yetirmək və Cənubi Qafqazdakı proseslərə təsir etmək üçün potensialı var. O, Rusiya ilə çox gözəl əməkdaşlıq edir, Yaxın Şərq ölkələri ilə çox gözəl anlaşa bilir və bu gün ABŞ bundan məhrumdur", - Lindqren bildirib.