Bakı. Trend:
Ötən gün Bakı şəhərində Azərbaycan, Rusiya və İran arasında mühüm üçtərəfli görüş keçirildi. Görüşdə tərəflər arasında regional nəqliyyat, enerji və gömrük sahəsində əməkdaşlığın gələcək istiqamətləri müzakirə olundu. Bu görüş yalnız protokol xarakterli tədbir deyildi. Görüş həmçinin Azərbaycanın regional lider kimi rolunu bir daha göstərdi.
Bunu Trend-ə politoloq Azər Qarayev deyib.
"Azərbaycanın strateji coğrafi mövqeyi və inkişaf etmiş infrastruktur sistemi ölkəni regionun aparıcı nəqliyyat və enerji mərkəzi kimi ortaya çıxarır. Beynəlxalq nəqliyyat və enerji layihələrinin uğuru birbaşa Bakının koordinasiya qabiliyyətindən və planlaşdırılmış siyasətindən asılıdır. Azərbaycan həm coğrafi mövqeyi, həm də modern infrastrukturu ilə qonşu ölkələr üçün əvəzolunmaz tərəfdaş olduğunu, regionun nəqliyyat və enerji mərkəzi kimi liderliyini möhkəmləndirdiyini sübut edir", - o bildirib.
Onun sözlərinə görə, Bakı regionun nəqliyyat xəritəsində mərkəzi rol oynayır. "Şimal-Cənub" Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi vasitəsilə Azərbaycan Rusiya və İranı birləşdirir, Avropa ilə Cənubi Asiya arasında mühüm tranzit marşrutunu təmin edir. Bu marşrutun dayanıqlılığı, sürəti və effektivliyi birbaşa Azərbaycanın idarəçiliyindən asılıdır.
"Azərbaycan yalnız tranzit ölkəsi kimi çıxış etmir: o, eyni zamanda regional logistikanın formalaşdırıcısıdır. Gömrük və sərhəd əməliyyatlarının modernləşdirilməsi, rəqəmsallaşdırılması və infrastrukturun optimallaşdırılması Azərbaycanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilir. Bu sahələrdə atılan addımlar regionda yük axınlarının sürətini və təhlükəsizliyini artırmaqla yanaşı, ölkənin strateji üstünlüyünü də möhkəmləndirir. Şimal-Cənub dəhlizi illik olaraq 10-12 milyon ton yükün daşınmasına imkan verir. Hazırda bu göstəricinin 15 milyon tona çatdırılması planlaşdırılır. Bu isə Azərbaycanın regional logistika və tranzit mərkəzi kimi rolunu daha da artıracaq və qonşu ölkələr üçün strateji əhəmiyyət daşıyacaq", - o bildirib.
A.Qarayev qeyd edib ki, görüş zamanı bir sıra mühüm infrastruktur layihələri müzakirə olundu. Bunlar regionun nəqliyyat sisteminin dayanıqlılığı və inkişafı üçün həyati əhəmiyyət daşıyır:
"Rəşd-Əstara dəmiryol seqmenti və terminal - Şimal-Cənub dəhlizinin əsas hissəsini təşkil edir. Azərbaycan tərəfi öz ərazisində işlərin koordinasiyasını və texniki nəzarəti təmin edir, bu da layihənin vaxtında və keyfiyyətlə başa çatmasına imkan yaradır. Ağbənd-Kələlə avtomobil körpüsü - yük tranzitini sürətləndirir və sərhəd keçidini asanlaşdırır, regionun yük axınlarını optimallaşdırır. Avtomobil keçid məntəqələrinin genişləndirilməsi və gömrük infrastrukturu - tranzit axınlarının fasiləsizliyini təmin edir və yük daşımalarını daha effektiv edir. İşçi qrupların yaradılması - avtomobil daşıma və gömrük sahəsində əməkdaşlığı artıraraq problemlərin operativ həllini təmin edir. Bu layihələr Azərbaycanın yalnız texniki deyil, həm də strateji liderliyini göstərir. Hər bir qərar, hər bir koordinasiya yükün axınına və regionun iqtisadi sabitliyinə birbaşa təsir edir. Analitik baxımdan, dəmiryol və avtomobil infrastrukturunun sinxronlaşdırılması tranzit vaxtını 20-30% azalda bilər. Bu isə Azərbaycanın qonşu ölkələr üçün əvəzolunmaz tərəfdaş kimi rolunu gücləndirir", - o bildirib.
Politoloq vurğulayıb ki, Azərbaycanın strateji mövqeyi ölkəyə və regiona yeni investisiya imkanları açır.
"Azərbaycan bu imkanlardan maksimum istifadə edir. Ölkə investisiyaları cəlb edir, layihələrin həyata keçirilməsini koordinasiya edir və tərəfdaşlar arasında əməkdaşlığı bərabər prinsiplər əsasında qurur. Bu isə Azərbaycanın regionda iqtisadi və nəqliyyat mərkəzi kimi mövqeyini daha da gücləndirir. Şimal-Cənub dəhlizinin tam funksional olması regionun ümumi ticarət dövriyyəsinə illik 3-4 milyard dollar əlavə edə bilər. Bu isə Azərbaycan üçün həm strateji, həm də iqtisadi baxımdan böyük əhəmiyyət kəsb edir. Görüşdə enerji sahəsində əməkdaşlıq və elektrik şəbəkələrinin birləşdirilməsi də diqqət mərkəzində oldu. Azərbaycan regionun enerji sabitliyində aparıcı rol oynayır və şəbəkələrin inteqrasiyası vasitəsilə elektrik ötürülməsini optimallaşdırır. Texnoloji əməkdaşlıq, təcrübə mübadiləsi və tikinti işlərinin koordinasiyası Azərbaycanın regionda aparıcı tərəfdaş olduğunu göstərir. Bakı yalnız logistikanı idarə etmir; ölkə standartları müəyyən edir, layihələrin vaxtında və səmərəli başa çatmasını təmin edir. Enerji sahəsində sinxronlaşma həm də qonşu ölkələr üçün strateji əhəmiyyət daşıyır: İrana və Rusiyaya etibarlı enerji təchizatı Azərbaycanın mövqeyini regionda möhkəmləndirir", - A.Qarayev bildirib.
Onun sözlərinə görə, sərhəd keçidinin sadələşdirilməsi və rəqəmsallaşdırma prioritet mövzu olaraq müzakirə olundu.
"Azərbaycan qabaqcıl rəqəmsal sistemlər tətbiq edir, gecikmələri minimuma endirir və şəffaflığı artırır. Bu yanaşma yalnız iqtisadi səmərəliliyi artırmır, həm də Azərbaycanın regiondakı strateji üstünlüyünü möhkəmləndirir. Rəqəmsal sistemlərin tətbiqi və işçi qrupların fəaliyyəti istənilən çağırışa operativ cavab verməyə imkan verir, beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin fasiləsizliyini təmin edir. Bu sahədə Azərbaycan regionun əsas təminatçısıdır və qonşu ölkələr üçün etibarlı tərəfdaş rolunu gücləndirir. Görüşdə infrastruktur obyektlərinin birgə yoxlanışı barədə razılıq əldə olunub. Məqsəd Şimal-Cənub dəhlizi üzrə 15 milyon ton yük axınını təmin etməkdir. Bu isə Azərbaycanın beynəlxalq logistika mərkəzi kimi strateji rolunu daha da möhkəmləndirəcək. Bu marşrutun tam inkişafı regional ticarət və iqtisadi inteqrasiyanı artırmaqla yanaşı, qonşu ölkələrin tranzit gəlirlərini də optimallaşdıracaq", - o bildirib.
Politoloq qeyd edib ki, Bakıdakı üçtərəfli görüş Azərbaycanın strateji əhəmiyyətini bir daha təsdiqlədi.
"Ölkə yalnız öz mövqelərini möhkəmləndirmir, həm də bütün region üçün inkişaf standartlarını müəyyən edir. Azərbaycan investisiyalar, rəqəmsallaşma, innovasiya və koordinasiya sahəsində liderliyini nümayiş etdirərək regional logistik və enerji mərkəzi kimi mövqeyini gücləndirir. Azərbaycan həm regionun inkişafını təmin edir, həm də qonşu ölkələr üçün dayanıqlı və etibarlı tərəfdaş olduğunu göstərir. Bu gün Bakı yalnız tranzit ölkəsi deyil, regionun iqtisadi və strateji inkişafının mərkəzi olaraq ön plana çıxır", - A.Qarayev əlavə edib.