Azərbaycan, Bakı, 7 may /Trend, müxbir E.Mehdiyev/
Mayın 7-də IDEA (Ətraf mühitin mühafizəsi naminə beynəlxalq dialoq) İctimai Birliyinin təşəbbüsü, Heydər Əliyev Fondu və Heydər Əliyev Mərkəzinin təşkilati dəstəyi ilə Heydər Əliyev Mərkəzində Qafqaz Biomüxtəlifliyi Sammiti keçirilib.
Trend-in məlumatına görə, tədbirdə Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyeva, Fondun vitse-prezidenti, IDEA İctimai Birliyinin təsisçisi və rəhbəri Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva iştirak ediblər.
Sammitə, həmçinin tanınmış beynəlxalq ekspertlər, bir sıra nüfuzlu təşkilatların, o cümlədən Təbiətin Mühafizəsi üzrə Beynəlxalq Birliyinin (IUCN), Dünya Vəhşi Təbiəti Mühafizə Fondunun (WWF), Smitson İnstitutunun, London Zoologiya Cəmiyyətinin və Harvard Universitetinin təmsilçiləri, eləcə də Azərbaycandan olan alimlər qatılıblar.
Tədbirin əlaqələndiricisi Arlo Bradi bildirib ki, Qafqaz Biomüxtəlifliyi Sammiti bəbir və digər pişikkimilərin mühafizəsi istiqamətində bilik və təcrübələrin bölüşdürülməsi, bu sahədə ən qabaqcıl və səmərəli vasitələrin tətbiqinin müzakirəsi məqsədini daşıyır.
A.Bradi Leyla Əliyevanın ətraf mühitin mühafizəsi ilə əlaqədar fəaliyyətini yüksək qiymətləndirib.
Sonra Azərbaycanda biomüxtəlifliyin qorunması ilə bağlı film nümayiş etdirilib.
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva Sammitdə çıxış edərək vurğulayıb ki, Azərbaycan qədim ənənələr, zəngin tarix və mədəniyyət ölkəsidir. Ölkəmiz Avropa ilə Asiya arasında yerləşir və Şərq müdrikliyi ilə Qərb tərəqqisini özündə təcəssüm etdirir. Şəhərimizi nadir edən odur ki, qədim İçərişəhərin və Qız Qalasının memarlığı yeni tikilmiş müasir memarlıq nümunələri ilə birgə vəhdət təşkil edir. Azərbaycan keçmişdə tarixi İpək Yolunun mərkəzində olub. Bizim coğrafi mövqeyimiz nəinki mədəniyyətimizə, həmçinin təbiətimizə də təsirini göstərib. Belə ki, dünyadakı 11 iqlim qurşağının 9-u məhz Azərbaycanda yerləşir və bu, bizim biomüxtəlifliyimizi təmin edir.
Təbiəti qorumağa gənc yaşlardan başlamağın vacibliyindən danışan Leyla Əliyeva IDEA-nın öz ətrafında gəncləri birləşdirdiyini deyib. O bildirib ki, ətraf mühiti nəinki öz Vətənimizdə, bütün dünyada qorumağı qarşısına məqsəd qoyan IDEA fəaliyyət göstərdiyi müddətdə Azərbaycanda və bütövlükdə regionda ekologiyanın, flora və faunanın mühafizəsi ilə bağlı bir sıra layihələr həyata keçirib. Onların sırasında bölgənin rəmzi olan, nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşən 5 heyvan növünün - qonur ayı (Ursus arctos), imperator qartalı (Aquila heliaca), boz canavar (Canis lupus), ceyran (Gazella subgutturosa) və Qafqaz bəbirinin (Panthera Pardus saxicolor) mühafizəsini nəzərdə tutan "Qafqazın böyük beşliyi" layihəsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Həyata keçirilmiş layihələr çərçivəsində Azərbaycanda 3 milyondan çox ağac əkildiyini diqqətə çatdıran Leyla Əliyeva vurğulayıb ki, təhsil ocaqlarında da ətraf mühitin qorunması üzrə siniflər yaradılıb. IDEA-nın digər vacib keyfiyyətlərindən biri odur ki, bütün layihələr mümkün qədər yaradıcı və bədii bir formada təqdim edilir.
IDEA-nın təsisçisi və rəhbəri qeyd edib ki, bizim əsas məqsədimiz dünyada nəsli kəsilməkdə olan növlərin bərpasına nail olmaq və onları qorumaqdır. Bununla bağlı bir sıra beynəlxalq təşkilatlarla da birgə iş aparılır. Sevindirici haldır ki, artıq Azərbaycan Beynəlxalq Ətraf Mühitin Qorunması Təşkilatının üzvüdür.
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti qeyd edib ki, birgə səylər nəticəsində planetimizdə çox böyük dəyişikliklərə nail ola bilərik.
Tədbirdə çıxış edən Azərbaycanın ekologiya və təbii sərvətlər naziri Hüseynqulu Bağırov ölkədə biomüxtəlifliyin qorunması istiqamətində görülmüş işlərdən danışıb.
Xüsusi vurğulanıb ki, Azərbaycanda ekoloji proqramlara çox böyük yer verilir və dövlətimizin başçısı İlham Əliyev bu işləri diqqət mərkəzində saxlayır.
Nazir Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyeva və Fondun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın da ölkəmizdə ekologiyanın, o cümlədən nəsli kəsilməkdə olan heyvanların mühafizəsi istiqamətində böyük işlər gördüklərini vurğulayıb.
H.Bağırov biomüxtəlifliyin təmin olunmasında IDEA İctimai Birliyinin mühüm layihələr reallaşdırdığını və bu sahədə dövlət siyasətinə hərtərəfli dəstək verdiyini qeyd edib.
Bildirilib ki, görülmüş işlər nəticəsində son 10 ildə Azərbaycanda 90 min hektara qədər ərazidə yeni meşələr salınıb.
Nazir ölkəmizdə meşəsalma, "Qırmızı Kitab"a düşən flora və fauna növlərinin mühafizəsi, Vəhşi Təbiətin Reabilitasiyası Mərkəzinin fəaliyyəti barədə də danışıb.
Ekologiya və təbii sərvətlər naziri Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş torpaqlarımızda ətraf mühitə böyük ziyan vurulduğunu xüsusilə diqqətə çatdırıb.
Sonra IDEA İctimai Birliyinin fəaliyyəti ilə bağlı təqdimat olub.
Sammitdə Təbiətin Mühafizəsi üzrə Beynəlxalq Birliyin baş direktoru Juliya Marton-Lefevre nəsli tükənməkdə olan heyvan növləri və onları qorumaq istiqamətində görülmüş işlərlə bağlı təqdimatla çıxış edib.
Rəhbərlik etdiyi təşkilatın Azərbaycan ilə əməkdaşlığa üstünlük verdiyini söyləyən qonaq diqqətə çatdırıb ki, bu gün daha sıx əlaqələrin qurulması üçün müzakirələr aparılacaq.
Juliya Marton-Lefevre rəhbərlik etdiyi beynəlxalq təşkilatın məhv olmaq təhlükəsi ilə üzləşən heyvanların siyahısını hazırladığını diqqətə çatdırıb, statistik göstəricilərə əsasən pələnglərin məhv olmaq təhlükəsindən danışıb.
Sammitin birinci hissəsindən sonra tədbirin iştirakçılarına Heydər Əliyev Fondu və IDEA-nın aktual ekoloji problemlərin həlli və əhali arasında ictimai ekoloji nəzarətin gücləndirilməsi məqsədilə həyata keçirilən "Ağacların kəsilməsinə yox!" birgə proqramı barədə məlumat verilib.
Bildirilib ki, bu proqram çərçivəsində "Təbiətə təcili yardım" qaynar xətti və mobil qrup yaradılıb. Belə ki, vətəndaşlar qanunsuz ağac kəsilməsi halları ilə rastlaşdıqda qaynar xətt vasitəsilə şikayət və təkliflərini İctimai Birliyə çatdıra biləcəklər. Mobil qrup isə daxil olan şikayətləri yerində araşdıracaq, problemlə bağlı əlavə sübutları, foto və videomaterialları toplayacaq. Bundan əlavə, vətəndaşlar qanunsuz ağac kəsilməsi ilə bağlı müraciətlərini IDEA-nın rəsmi internet səhifəsi (www. ideacampaign.org) vasitəsi ilə ünvanlamaq imkanı əldə edəcəklər. Toplanan materiallar Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinə təqdim olunacaq.
Ətraf mühitin və vəhşi təbiətin öyrənilməsi üzrə müxtəlif ölkələri təmsil edən mütəxəssislər, ekspertlər, alimlər çıxış edərək belə bir mühüm layihənin reallaşdırılmasına göstərdiyi dəstəyə görə Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti, IDEA İctimai Birliyinin təsisçisi və rəhbəri Leyla Əliyevaya minnətdarlıqlarını bildirib və Sammitdə səsləndirilən fikirləri yüksək qiymətləndiriblər.
Azərbaycan hökumətinin meşələrin mühafizəsi istiqamətində gördüyü işlərin təqdirəlayiq olduğunu deyən qonaqlar vurğulayıblar ki, belə tədbirlər təbiətin öyrənilməsi işinə töhfə verəcək.
Çıxış edənlər Amerika və Afrika təbiəti, eləcə də vəhşi canlı aləmin öyrənilməsində müasir texnologiyalardan istifadənin vacibliyindən söz açıblar.
Sammitdə ətraf mühitin öyrənilməsi ilə məşğul olan QHT-lərin birgə fəaliyyətinin vacibliyi vurğulanıb və bu istiqamətdə bir sıra işlərin görüldüyü diqqətə çatdırılıb. Bildirilib ki, vəhşi təbiətin qorunması ilə bağlı mövcud hüquqi bazanın öyrənilməsi və tətbiqi olduqca zəruridir.
Çıxışlarda məhv olmaq təhlükəsi ilə üzləşmiş heyvan növlərinin bərpası istiqamətində səylərin birləşdirilməsi təklif olunub, vəhşi heyvanların yaşadıqları yerlərdən uzaqlaşması, iqlim dəyişikliyi, ətraf mühitin onların həyat tərzinə təsiri və digər məsələlər barədə də müzakirələr aparılıb.
Eyni zamanda, Qafqaz bəbirinin mühafizəsi, Azərbaycanda bu heyvan növünün artırılması üçün əlverişli mühitin yaradılması və onların qida təminatı ilə bağlı fikirlər səsləndirilib.
Sammitdə heyvanlar aləminə maraq və həvəsi ilə əlaqədar dünyanın bir çox ölkələrini gəzən fotoqraf və rejissor kimi tanınmış Adrian Sternin təqdimatında Azərbaycanın Lənkəran və Astara rayonlarının ərazisində yerləşən Hirkan Milli Parkında lentə aldığı kadrlar nümayiş olunub.
Videomaterialda Milli Parkın ərazisində yaşayan Qafqaz bəbirlərindən bəhs edilib və onların qorunmasının vacibliyi vurğulanıb.
Sonra tədbir iştirakçılarının sualları cavablandırılıb.
Sammitdə yekun olaraq qərara alınıb ki, bəbir və pişikkimilərin mühafizəsi istiqamətində bilik və təcrübələrin bölüşdürülməsi, bu sahədə qabaqcıl biliklərin mənimsənilməsi üçün belə tədbirlər davamlı təşkil edilməlidir. Bildirilib ki, bu işdə əsasən gənclər fəal olmalıdırlar.
Vurğulanıb ki, bəbir və pişikkimilərin qida ehtiyacının təmin edilməsi, onların populyasiyasının artırılması, arealının genişləndirilməsi daim diqqət mərkəzində saxlanılmalıdır.
Sammitdə iştirak edən qonaqlar Qəbələyə səfər edəcək, Azərbaycanın fauna və florası ilə yaxından tanış olacaqlar.
