Milan. Trend:
Son xarici sarsıntılar Orta Dəhlizin strateji əhəmiyyətini artırıb.
Trend-in Milana ezam olunmuş xüsusi müxbiri xəbər verir ki, bunu Asiya İnkişaf Bankının Cənubi, Mərkəzi və Qərbi Asiya üzrə vitse-prezidenti İnmin Yan AİB-nin 58-ci illik iclası çərçivəsində keçirilən “Trans-Xəzər əlaqəliliyi: Nəqliyyat və enerji dəhlizlərinin potensialının açılması” forumunda çıxışı zaman bildirib.
“Əlaqəlilik regionun dayanıqlı iqtisadi inkişafı və qlobal bazarlara inteqrasiyası üçün açar rolunu oynayır. Son zamanlar pandemiya, geosiyasi gərginlik və logistika böhranı da daxil olmaqla xarici şoklar ənənəvi ticarət marşrutlarının işini ciddi şəkildə pozub. Bu hadisələr Avropa ilə Asiyanı birləşdirən yaşayış qabiliyyətli alternativ kimi Orta Dəhlizin strateji əhəmiyyətini ön plana çıxardı”, – deyə o bildirib.
Yan vurğulayıb ki, hazırda dəhliz öz potensialından xeyli aşağı səviyyədə fəaliyyət göstərir – onun vasitəsilə enerji ilə bağlı olmayan ticarətin təxminən cəmi 10 faizi həyata keçirilir.
“Bu dəhlizlərin potensialını tam şəkildə reallaşdırmaq üçün regional əməkdaşlığın kömək edə biləcəyi üç istiqaməti qeyd etmək istərdim. Birincisi, infrastrukturun müasirləşdirilməsinə yönəlik əlaqələndirilmiş investisiyalar vacibdir. Dəmir yolu şəbəkələri, liman gücləri və ‘yaşıl’ enerji sistemlərinə strateji sərmayələr həlledici önəm daşıyır. Bu investisiyalar regional siyasətlə uzlaşdırılmalı və vahid texniki standartlara əsaslanmalıdır”, – deyə o qeyd edib.
AİB vitse-prezidentinin sözlərinə görə, ikinci istiqamət dəmir yolu və liman infrastrukturu operatorları arasında koordinasiyanın yaxşılaşdırılması, müştəri prosedurlarının sadələşdirilməsi, rəqəmsal sistemlərin müasirləşdirilməsi və texniki dar boğazların aradan qaldırılmasıdır – bütün bunlar CAREC 2 dəhlizinin rəqabət qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artıracaq.
“Ticarət proseslərinin tam rəqəmsallaşdırılması həm xərclərin, həm də karbon emissiyalarının əhəmiyyətli dərəcədə azaldılmasına səbəb ola bilər”, – deyə o əlavə edib.
“Üçüncüsü, regional layihələrin maliyyələşdirilməsinə sərmayə cəlb etmək üçün innovativ yanaşmalar tələb olunur. Bu cür layihələrin hazırlanması üçün maliyyə çatışmazlığını aradan qaldırmaq məqsədilə ötən ilin noyabrında AİB CAREC-in İqlim və Davamlı Layihələrin Hazırlığı Fondunu təsis edib. Çin Xalq Respublikası və Avstraliya tərəfindən ilkin olaraq 5 milyon ABŞ dolları məbləğində maliyyələşdirilən fond davamlılıq və uyğunlaşmaya yönəlmiş əsas regional təşəbbüslərin hazırlanmasını dəstəkləyəcək”, – deyə Yan yekunlaşdırıb.