Bakı. Trend:
2025-ci ilin ilk yarısına olan vəziyyətə görə, Azərbaycanın Çin tərəfindən toplanmış birbaşa xarici investisiyaları (BXXİ) 405 milyon dollar təşkil edir ki, bu da 2016-cı ilin 259 milyon dolları ilə müqayisədə artım deməkdir.
Trend bu barədə Avrasiya İnkişaf Bankının (AAİB) hesabatına istinadən məlumat verir.
Hesabata görə, BXXİ-nin orta illik artım tempi 2016-cı ildən 4,8% olmuş, 2022-ci ildən etibarən isə demək olar ki, illik 9,7% təşkil edib.
“Hesabatda qeyd olunur ki, portfelin əsas hərəkətverici qüvvəsi emal sənayesidir və Azərbaycanın Çin BXXİ-lərinin 88%-i (2025-ci ilin ilk yarısına 355 milyon dollar) məhz bu sahəyə yönəlib. Sektor üzrə yatırımların həcmi 2016-cı illə müqayisədə demək olar ki, 40 dəfə artıb,” – deyə hesabatda bildirilir.
Bankın analitikləri qeyd edir ki, elektrik və qaz təminatı sahəsində ümumi həcmi 50 milyon dollar olan layihələr də ortaya çıxıb (portfelin 12,3%-i).
“Elektrik enerjisi sahəsində “Universal Energy”, “Universal Solar Azerbaijan” vasitəsilə Qobustan rayonunda 100 MVt gücündə Günəş Elektrik Stansiyası inşa edir. İnvestisiyaların həcmi 100 milyon dollar qiymətləndirilir. Paralel olaraq, “China Datang Overseas” Böyükşor gölü ərazisində 30 MVt saxlama sistemli 100 MVt gücündə günəş elektrik stansiyası layihəsini hazırlayır,” – deyə hesabatda qeyd olunub.
Emal sənayesi layihələrinə gəlincə, AAİB qeyd edir ki, "BYD" şirkəti Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında elektrik avtobuslarının yığımı üçün “Electrify Azerbaijan” müəssisəsini qurur. İlkin investisiya 17 milyon dollar təşkil edir, istehsalın genişləndirilməsi halında bu məbləğ 60–94 milyon dollara çatdırıla bilər. Ağdam Sənaye Parkında isə özəl Çin investoru “Fujiai Azerbaijan” zavodunu açır; zavod lift və eskalator istehsalı ilə məşğul olacaq və planlaşdırılan investisiya həcmi 2 milyon dollardır. Bütün layihələr başlıca olaraq investorların öz vəsaiti hesabına maliyyələşdirilir ( Çin tərəfindən birbaşa büdcə dəstəyi olmadan).
Hesabatda qeyd olunur ki, Cənubi Qafqaz ölkələrində toplanmış birbaşa Çin investisiyaları davamlı artım nümayiş etdirir və sahə strukturunda keyfiyyətli transformasiyanı əks etdirir. 2016-cı ildən 2025-ci ilin ilk yarısına qədər BXXİ həcmi 284 milyon dollardan 690 milyon dollara qədər artıb. İnvestisiya portfeli əsasən Azərbaycana və Gürcüstanda cəmlənib (investisiyaların 99%-i).