Azərbaycan, Bakı, 27 may/ Trend , müxbir E.Tariverdiyeva/ Avropa İttifaqının bir sıra MDB ölkələri ilə tərəfdaşlığı haqqında Polşa-İsveç təşəbbüsü postsovet ölkələrində müsbət
qarşılansa da, regionda öz təsiri və maraqları olan Rusiya ilə münasibətləri korlaya bilər. "Təşəbbüs bu ölkələr üçün cüzi yaxşılaşmaya və Rusiya ilə münasibətlərin pisləşməsinə səbəb olacaq ki, bu da postsovet ölkələrinin iqtisadiyyatına zərbə vuracaq", - rusiyalı politoloq Sergey Markov hesab edir.
Aİ xarici işlər nazirləri Şurasının mayın 26-da Brüsseldə keçirilən iclasında "Şərq tərəfdaşlığı" Polşa-İsveç təşəbbüsü təqdim edilib. Təşəbbüs Avropa İttifaqının Ukrayna, Gürcüstan, Moldova, Azərbaycan, Ermənistan və Belarus kimi ölkələrlə qarşılıqlı əlaqələrinin gücləndirilməsini nəzərdə tutur.Sloveniya, Fransa və Çexiya xarici işlər nazirləri artıq bu təşəbbüsü dəstəkləyiblər.
Rusiya Siyasi Araşdırmalar İnstitutunun direktoru Markov çərşənbə axşamı telefonla Moskvadan Trend -a bildirib ki, bu altı ölkənin vətəndaşları azad surətdə Avropaya səfər edə biləcəklərsə, onlar üçün viza alınması asanlaşdırılacaqsa, bu, Rusiyanı yalnız sevindirə bilər. "Lakin, mənim bu işin yalnız girişin asanlaşdırılması və bu ölkələrin Aİ ilə iqtisadi əməkdaşlığı ilə məhdudlaşacağına şübhə etməyə əsasım var. Məsələ siyasi təsirin qurulmasındadır", - ekspert qeyd edib.
O hesab edir ki, Aİ-nin postsovet məkanı ölkələrinə siyasi təsirinin heç bir müsbət nəticəsi yoxdur. "Aİ Moldova və Dnestryanı arasında nizamlanmanın pozulmasında iştirak edib. Əslində, Moldovada aşağı həyat səviyyəsi, həmçinin, Gürcüstan və Abxaziyanın münasibətlərini nizamlamağa imkan verməyən Aİ-nin birbaşa məsuliyyətindədir. Aİ Rusiya, Ukrayna, Belarus və Qazaxıstanın vahid iqtisadi məkanda birləşməsinə maneçilik törədib və bununla da bu ölkələrdə həyat səviyyəsinin azalmasına səbəb olub", - politoloq hesab edir.
Markov "Şərq tərəfdaşlığı" təşəbbüsünün, rəsmi ideologiyasının bir hissəsinin rusofobiya olduğu Polşa tərəfindən təklif edildiyini qeyd edib.
Avropa inteqrasiyası üzrə ekspert Dmitris Zaruhas (Dimitris Tsarouhas) hesab edir ki, Polşa-İsveç təşəbbüsünü Aİ-nin öz şərq qonşularını unutmadığına anlatmağa cəhd kimi nəzərdən keçirmək olar. ""Şərq tərəfdaşlığı" məsələsinin yekun müzakirəsi iyunda baş tutacaq və bütün ölkələrin bu təşəbbüsə səs verib-verməyəcəkləri məlum deyil. Almaniya kimi Aİ-ə üzv iri dövlətlər, sözsüz ki, bu təşəbbüsü dəstəkləyəcəklər. Lakin, İtaliya və İspaniya kimi ölkələr bu mövzuya lazımi diqqət ayırmayacaqlar", - Zaruhas çərşənbə axşamı elektron poçt ilə Trend -a bildirib.
Ekspertin rəyinə görə, təşəbbüs ikimənalı missiya daşıyır - altı ölkədə siyasi və iqtisadi islahatlara yardım və İttifaqının imicinin yaxşılaşdırılması. Zaruhasın sözlərinə görə, təşəbbüs bütün ölkələr üçün məqbuldur, lakin, aydın olmalıdır ki, Aİ-də üzvlük haqqında məsələ bu təşəbbüsün tərkib hissəsi deyil. Ekspertin sözlərinə görə, beləliklə, Ukrayna kimi ölkələrin forumdan Aİ-yə qoşulmaq üçün əsas dəlil kimi istifadə etməsinə dair qorxu əbəsdir.
"Ümumilikdə mənə elə gəlir ki, bu təşəbbüsün uğur və ya uğrusuzluğu, əsas etibarilə, bu layihənin Aİ-nin şərq qonşularına münasibətdə ümumi siyasəti üçün vaciblik səviyyəsindən asılı olacaq", - Zaruhas yazır.
"Azərbaycan, ola bilsin ki, layihənin gələcək iştirakçısı kimi, "Şərq tərəfdaşlığı" təşəbbüsünə və Aİ ilə münasibətlərin dərinləşməsinə müsbət yanaşır. "Azərbaycanın Avropa İttifaqı ilə müxtəlif qarşılıqlı əlaqələr formatı var. Azərbaycan Aİ ilə münasibətlərin gələcək inkişafında maraqlıdır. Məlum olduğu kimi, Avropa İttifaqı Azərbaycanın ən vacib xarici prioritetlərindən biridir və müvafiq olaraq, biz gələcəkdə də Aİ ilə əməkdaşlığı davam etdirəcək, həm məsələlərin spektrini, həm də onların keyfiyyətini genişləndirəcəyik", - Azərbaycan XİN-in rəsmi nümayəndəsi Xəzər İbrahim çərşənbə axşamı Trend -a bildirib.
Bazar ertəsi Britaniyanın Daily Telegraph qəzeti Polşanın yeni təşəbbüsünün Rusiyanı acıqlandıracağına dair təhlükə ifadə edib. Müəllifin (nəşrin Berlin müxbiri) rəyinə görə, Aİ-nin "Şərq tərəfdaşlığı"nın yardımı ilə öz təsirini keçmiş SSRİ məkanında təsdiq etməyə çalışması Rusiyanın xoşuna gəlməyə bilər - "Rosbalt" agentliyi sitat gətirir.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]