Azərbaycan, Bakı, 10 aprel / Trend , müxbir Y.Оstapenko /
Trend -un Latviyanın xarici işlər naziri Maris Riekstinşlə Bakıya aprelin 16-17-də gözlənilən səfəri ərəfəsində müsahibəsi.
- Sizin Azərbaycana səfəriniz aprelin ortalarına nəzərdə tutulub. Hansı məsələləri müzakirə etmək niyyətindəsiniz?
- Mənim Azərbaycana aprelin 16-17-dəki səfərim həmkarım Elmar Məmmədyarovun, onun 2008-ci ilin aprelində Latviyaya rəsmi səfəri zamanı etdiyi lütfkar dəvətinə cavabdır.
Riqadakı son görüşümüzdən sonra ölkələrimiz arasındakı münasibətlər daha da intensivləşib. Rəsmi səfərin gedişində gündəlikdə müxtəlif aspektlərə toxunulan ikitərəfli və beynəlxalq məsələlər, həmçinin Aİ-nin onun şərq qonşularına münasibətdə siyasəti var.
Müzakirələr zamanı biz diqqətimizi regional tendensiyalar və bizim iş əlaqələrimizin yaxşılaşdırılması yollarına yönəldəcəyik. Mən ümid edirəm ki, mənim Bakıya səfərim çərçivəsində təşkil olunacaq biznes-forum Latviya və Azərbaycan arasındakı münasibətlərə yeni impuls verəcək.
- Latviya və Azərbaycan eyni regional siyasət, həmçinin Erməni-Azərbaycan Dağlıq-Qarabağ münaqişəsində mövqelərini bölüşürlərmi?
- Hər bir ölkənin maraqlarında ikitərəfli və regional əməkdaşlıq vasitəsilə sosial-iqtisadi münasibətləri möhkəmləndirmək, regiondakı təhlükəsizlik, sabitlik və çiçəklənmə var.
Hər bir münaqişə bu cəhdlərə mənfi təsir göstərərək bütün regionun sabitlik və təhlükəsizliyini təhdid altında qoyur. Ötən ilin avqustunda Gürcüstanda baş verən müharibə yaxşı, amma qəmgin bir nümunə oldu. Münaqişə nə qədər çox davam edirsə, regiona o qədər çox neqativ təsir edir.
Dağlıq-Qarabağ münaqişəsinə gəlincə, Latviya onun ATƏT-in Minsk Qrupunun vasitəçiliyi ilə həllindən çıxış edir.
- Azərbaycan və Latviya arasında hansı sahədəki əməkdaşlığı siz daha uğurlu hesab edirsiniz? Azərbaycan iqtisadiyyatının hansı sahələri Azərbaycan üçün daha böyük maraq kəsb edir?
- Latviya Azərbaycanı Qara və Xəzər dənizi regionundan Avropaya enerji hasilatında ən vacib oyunçulardan biri kimi tanıyır.
İkitərəfli səviyyədə biz artıq çoxyönlü və uğurlu əməkdaşlığa nail ola bilmişik. Ən yaxşı nəticələrə biz informasiya texnologiyaları sahəsində, ölkələrimizin dövlət qurumları, həmçinin özəl sahibkarları arasında əməkdaşlığın inkişafında nail olmuşuq. Latviyanın süd məhsullarına Azərbaycan bazarında da böyük tələbat var. Ötən il bu sektorda ixracımız iki dəfədən çox artıb. Bu qrupun əsas ixrac məhsulu xamadır (3,5 milyon dollar).
Məni Bakıda müşayiət edəcək iş adamları, nümayəndə heyətinin üzvləri Latviya qida sənayesini, informasiya texnologiyalarını, maşın və maliyyə sektorlarını təmsil edirlər. Onlardan bəziləri isə artıq Azərbaycanda uğurlu iş əlaqələri və filiallar qurmağa nail olub.
- Dünya maliyyə böhranı Azərbaycan və Latviya arasında ikitərəfli münasibətlərə, həmçinin ölkələrimiz arasında ticarət dövriyyəsinə necə təsir edib?
- Dünya iqtisadiyyatındakı durum həm hökumətləri, həm də sahibkarları öz strategiyalarına yenidən baxmaq, biznesdə yeni ideyalar, tərəfdaşlar və bazarlar axtarmağa məcbur edir. Latviya hökuməti, xüsusilə belə maliyyə durumunda yeni sərmayə layihələri və sahibkarlıq fəaliyyəti üçün yeni iş əlaqələrinin stimullaşdırılması, açıq ticarətin dəstəklənməsi və inzibati prosedurların sadələşdirilməsinə böyük diqqət ayırır.
Ölkələrimiz arasında istifadə olunmamış iqtisadi əməkdaşlıq potensialı latviyalı sahibkarları Azərbaycanda yeni imkanlar axtarışına çıxmağa ruhlandırıb. 2008 və 2009-cu ildə ikitərəfli ticarət dövriyyəsini müqayisə etsək, görərik ki, artım böyük olub və iş münasibətlərimizdə "böhran" sözünü işlətmək düz olmazdı.
Latviyanın Azərbaycana ixracı iki dəfə artaraq 15,5 milyon dollara çatıb. Azərbaycandan idxal isə 30 faiz artaraq 2,6 milyon dollar təşkil edib. Əsas ixrac qrupları metal və metal məmulatları, kənd təsərrüfatı, ərzaq və kimya sənayesi, həmçinin qonşu sahələrin məhsullarıdır. Əsas idxal qrupları qida, kimya sənayesi, həmçinin sənayenin qonşu sahələrinin məhsulları və faydalı qazıntılardır. 2009-cu il 1 aprelə olan vəziyyətə əsasən, 23 Latviya-Azərbaycan birgə müəssisəsi Latviya Respublikasının kommersiya registrində qeydiyyatdan keçib.
- Azərbaycan başqa postsovet ölkələri ilə birlikdə Aİ-nin "Şərqi tərəfdaşlıq" proqramında iştirak edir. Latviyanın təcrübəsi Aİ ilə gələcək əməkdaşlıqda Azərbaycana yardımçı ola bilərmi?
- Cəmi beş il əvvəl Latviya hələ Aİ və NATO-ya daxil olmaq üzrə idi, buna görə də islahatların aparılması və lazımi meyarların həyata keçirilməsi üzrə işlərin bütün çətinliyini yaxşı anlayır.
Biz şərqi tərəfdaşlarımıza, xeyirli olacaqsa, öz təcrübəmizi bölüşməyə hazırıq. Praktiki əməkdaşlıq üzrə əsaslı nümunələr artıq var. Məsələn, Aİ-nin "Şərqi tərəfdaşlıq" - altı postsovet respublikası - Ukrayna, Gürcüstan, Moldova, Ermənistan, Azərbaycan və Belarusla əlaqələrin möhkəmləndirilməsi üzrə proqramına aid olan məsələlər üzrə ötən ilin sonunda Azərbaycan və Latviya XİN-ləri arasında məsləhətləşmələri bura aid etmək olar. Latviya Aİ-nin tərəfdaş-ölkələr, o cümlədən də Azərbaycanla münasibətlərin inkişafı və dərinləşdirilməsi üçün səmərəli alət ola biləcək "Şərqi tərəfdaşlığ"ın vasitələrini alqışlayır.
Azərbaycan Latviya ilə başqa sahələrdə, məsələn, balıqçılıq üzrə layihələrdə də əməkdaşlıq edir. "Latviyanın ərzaq və veterinar xidməti Hollandiyalı həmkarları ilə birlikdə balıqçılıq sahəsindəki təcrübələrini Aİ-nin birgə layihəsi əsasında Azərbaycanla bölüşürlər. Həmçinin ilin əvvəlində latviyalı və azərbaycanlı eskpertlər arasında ÜTT-yə daxil olmaq məsələləri üzrə məsləhətləşmələr aparılıb.
Mən hesab edirəm ki, Latviya və Azərbaycan arasında islahatların aparılması üzrə əməkdaşlıq uğurla inkişaf edir və bu müsbət istiqamət qarşılıqlı əlaqələrin genişləndirilməsi üçün istifadə olunmalıdır.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]