Azərbaycan, Bakı, 26 noyabr /Trend/
Yanvar-sentyabrda Azərbaycanın "Şahdəniz" qaz-kondensat yatağından 5,3 milyard kubmetrdən çox qaz və 1,4 miyon tondan artıq (11,5 milyon barel) kondensat hasil olunub. Bu barədə BP şirkətinin (yatağın işlənməsi layihəsinin operatoru) rəsmi hesabatında deyilir.
Göstərilən dövrdə yataqda orta sutkalıq hasilat 20 milyon kubmetrə yaxın, kondensat isə 41,9 min barel təşkil edib.
Proqnozlara görə, cari ildə "Şahdəniz" yatağından 7,6 milyard kubmetr qaz və 2,01 milyon ton (916 milyon barel) kondensat hasil etmək planlaşdırılır.
Layihənin işlənməsinin birinci mərhələsi çərçivəsində yeni quyunun qazılması və işə salınmasından sonra hasilatın ən yüksək həddi ildə 8,6 milyard kubmetr qaz və 45 min barel kondensat təşkil edəcək. Layihənin irimiqyaslı işlənməsi çərçivəsində (əvvəllər "Şahdəniz"in ikinci mərhələsi adlanırdı) hasilat daha 16 milyard kubmetr artırılacaq. Bu mərhələdə ilk qaz 2017-ci ildə hazil olunacaq.
Yanvar-sentyabr aylarında layihə üzrə əməliyyat xərcləri 121 milyon dollar, əsaslı xərclər isə 251,1 milyon dollar təşkil edib. Bu il layihə çərçivəsində əməliyyat xərcləri 177,8 milyon ollar, əsaslı xərclər isə 604,8 milyon dollar təşkil edəcək.
2009-cu ildə "Şahdəniz" yatağından qaz hasilatı 6,2 milyard kubmetr qaz (sutkada orta hesabla 16,9 milyon kubmetr) və 1,7 milyon ton kondensat hasil edilib. Proqnozlar üzrə bu rəqəm 7,5 milyard kubmetr qaz və 1,9 milyon ton kondensat olub. 2006-cı ildən ("Şahdəniz"də hasilata başlanandan) bu ilin birinci rübünün sonunadək dünya bazarlarına 39,34 milyon barel (4,98 milyon tona yaxın) kondensat göndərilib.
Hazırda yataqda dörd quyu istismar olunur. Fevralda daha bir quyunun qazılmasına başlanılıb.
Həmçinin üçüncü rübdə SDA-04 quyusunda bir neçə yoxlama əməliyyatının keçirilməsi planlaşdırılır. "Şahdəniz" yatağının ehtiyatları 1,2 trilyon kubmetr qaz həcmində qiymətləndirilir.
İkinci rüb ərzində "Şahdəniz"in işlənməsinin ikinci mərhələsi və Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərinin genişləndirilməsi üzrə mühəndis-layihə və qiymətləndirmə işləri davam etdirilib. Bu işlərin cari ilin ikinci yarısında da davam etdirilməsi planlaşdırılır.
Hazırda "Şahdəniz"in ikinci mərhələsi üzrə qaz satışının ən yaxşı variantının aşkar olunması ilə bağlı danışıqlar davam etdirilir. Bu danışıqlar ARDNŞ-nin (Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti) rəhbərliyi ilə aparılır.
"Şahdəniz" yatağının işlənməsinə dair müqavilə 1996-cı il iyunun 4-də imzalanıb. Layihə iştirakçıları bunlardır: BP (operator) - 25,5 faiz, "Statoil Hydro" - 25,5 faiz, NICO - 10 faiz, "Total" - 10 faiz, "LukAgip" - 10 faiz, TPAO - 9 faiz, ARDNŞ - 10 faiz.