Bakı. Trend:
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) BMT-nin İqlim Dəyişiklikləri üzrə Çərçivə Konvensiyasının 29-cu Tərəflər Konfransı (COP29) çərçivəsində bir sıra tədbirlər keçirməyi planlaşdırır.
Bu barədə Trend-ə özəl müsahibəsində AYİB-in Türkiyə və Qafqaz üzrə İcraçı direktoru Elizabetta Falçetti Azərbaycana etdiyi ilk səfər çərçivəsində deyib.
"Ziyarətimin əsas məqsədi Azərbaycan hökuməti ilə güclü əlaqələr qurmaqdır. Eyni zamanda, ölkəni, onun imkanlarını və çağırışlarını, xüsusilə də özəl sektorun dəstəklənməsi sahəsindəki potensialını öyrənməkdir, çünki bu AYİB-in əsas fəaliyyət istiqamətindən biridir. Ayrıca, COP29-a hazırlıq vəziyyətini qiymətləndirmək önəmlidir, çünki AYİB beynəlxalq maliyyə institutu olaraq tədbirlərdə iştirak edəcək. Bu mövzu bizim üçün olduqca vacibdir, çünki bank yalnız Azərbaycanda deyil, digər ölkələrdə də iqtisadiyyatın "yaşıllaşdırılması" ilə fəal şəkildə məşğuldur. Biz Paris Sazişi ilə uyğun gələn layihələri maliyyələşdirmək və hər il biznes investisiyalarımızın ən azı 50 faizini 'yaşıl' maliyyələşdirməyə yatırmaq kimi olduqca ambisiyalı məqsəd qoymuş və buna nail olmuşuq", - deyə o bildirib.
Falçetti vurğulayıb ki, AYİB bu məqsədləri öz iştirak etdiyi bütün ölkələrdə irəlilətməyə çalışır.
"Azərbaycan COP29-a ev sahibliyi edən ölkəsi olaraq, yalnız saziş tərəflərini toplamaqla deyil, həm də daha ambisiyalı dekarbonizasiya hədəflərini müəyyən etməklə nümunə göstərəcək", - o əlavə edib.
Falçetti COP29 çərçivəsində AYİB-in planlaşdırdığı tədbirlər haqqında məlumat verib.
"Hazırda işlər davam edir. COP vasitəsilə irəlilədiyimiz bir sıra təşəbbüslər var. Lakin əsas layihələrdən biri hidrogen strategiyasının tədqiqatıdır. Milli hidrogen strategiyasının hazırlanmasına kömək etmək üçün hökumətlə əməkdaşlıq edirik və nəticələri COP29-da təqdim etməyi ümid edirik. Bu, iştirakçı ölkələr arasında geniş müzakirə ediləcək mövzulardan biridir. Bu tədqiqatda iştirak etmək çox vaxtında oldu və nəticələrini maraqla gözləyirəm, çünki bu, bizim yanaşmamıza təsir edəcək və gələcəkdə inkişafı dəstəkləyib-dəstəkləyə bilməyəcəyimizi müəyyən edəcək", - o deyib.
Falçetti digər mühüm istiqamət olaraq Azərbaycanın enerji sektorunda aşağı karbonlu inkişaf yollarının hazırlanmasını dəstəkləməyi qeyd edib.
"Bu tədqiqat COP29-da ölkələrin nəzərdən keçirilmiş və daha ambisiyalı dekarbonizasiya hədəfləri təqdim etmələrinin məqsədlərindən biri olduğu üçün vacibdir. COP-un üçüncü mövzusu bizim üçün də çox önəmlidir, çünki biz hökumətə ölkədə günəş elektrik stansiyaları üzrə ilk hərracın hazırlanması və keçirilməsində dəstək verdik və hökumətin COP-da ikinci mərhələdə iştirak etməyə seçilən iştirakçılardan hansı iştirakçının üstün olduğunu elan etməsini gözləyirik. Hərracın qalibini öyrənmək maraqlı olacaq, çünki bu, iştirakımızı və dəstəyi müəyyən etməyə kömək edəcək", - o əlavə edib.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Energetika Nazirliyi AYİB-in dəstəyi ilə ölkədə 100 meqavat gücündə günəş elektrik stansiyası layihəsi üçün ilk hərracı elan edib.
"Bərpa olunan enerji mənbələrinin dəstəklənməsi və qalıqyanacaqlardan imtina bizim üçün prioritetdir", - Falçetti əlavə edib.
Orta Dəhliz
O, Orta Dəhlizin inkişafının AYİB və digər beynəlxalq maliyyə institutları (BMİ) üçün çox mühüm bir mövzu olduğunu vurğulayıb.
"Regiondakı digər BMİ-lərlə sıx əməkdaşlığımız var. Regional inteqrasiya və əlaqəliliyi təşviq etmək bizim əsas vəzifələrimizdən biridir və strategiyamızın bir hissəsidir. Biz Azərbaycanın və dəhliz boyunca yerləşən ölkələrin potensialını qiymətləndirdiyimiz bir sıra tədqiqatlarda iştirak etdik ki, bu geniş inteqrasiyadan faydalana bilək. Sərhəd keçidlərini və nəqliyyat axınlarını sadələşdirmək üçün bir sıra addımlar atılmasının lazım olduğunu başa düşürəm. İnvestisiya etməyə və dəstək verməyə hazırıq", - Falçetti deyib.
Falçetti, bu ilin fevralında AYİB-in “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” (ASCO) ASC-yə 38,7 milyon avro məbləğində kredit verdiyini xatırladıb.
"Bu, AYİB-in nəqliyyat dəhlizlərini dəstəkləmək üçün nə edə biləcəyinin bir nümunəsidir. Biz şirkətə 2 yeni gəmi almaqda kömək etdik. Birincisi artıq bizim ilk tranşımızla alınıb, ikincinin maliyyələşdirilməsi gözlənilir. Biz həmçinin ASCO-nun iqlimlə idarəetməni yaxşılaşdırma işlərini də müşayiət etdik. Bu, AYİB-in dəhlizi dəstəkləmək üçün həyata keçirdiyi çox yaxşı bir layihə nümunəsidir. Əlbəttə, imkanlar yarandıqda hər bir layihəni ayrıca nəzərdən keçirəcəyik", - əlavə edib.
Azərbaycanın növbəti 5 ili üçün ölkə Strategiyası layihəsi
"Hal-hazırda növbəti strategiyanın məzmununu ümumiləşdirməliyəm, çünki hələ onu dərc etməmişik, amma yaxın vaxtlarda ictimai məsləhətləşmələr üçün dərc edə biləcəyimizi ümid edirəm. İlin sonuna qədər dərc edəcəyimizi düşünürəm. Şərhləri aldıq və hazırda onların işlənməsi üzərində çalışırıq. Şərhləri nəzərə aldıqdan sonra AYİB-in İdarə heyətinin təsdiqini alacağıq və sonra dərc edəcəyik. Bu, məzmun baxımından inqilabi bir strategiya olmamalıdır", - icraçı direktor Falçetti deyib.
İcraçı Direktor, mövcud strategiyanın 3 əsas mövzuya fokuslandığını vurğulayıb.
"Birinci istiqamət iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətini innovasiyalar və idarəetməni təkmilləşdirməklə dəstəkləməkdir. İkinci istiqamət 'yaşıl' iqtisadiyyatı əhatə edir ki, bu da, dediyim kimi, əsas sahələrdən biridir. Üçüncü istiqamət isə davamlılığı, xüsusilə maliyyə sektorunu dəstəkləməkdir. Gələcəkdə prioritetlərdə böyük dəyişikliklər gözləmirəm. Onları yeniləyəcəyik, amma 'yaşıl' iqtisadiyyatın vacib mövzu olaraq qalacağını gözləyirəm. Neftdən asılılığın azaldılması və kiçik biznesləri də əhatə edən iqtisadiyyatın müxtəlifləşdirilməsi də əhəmiyyətli olacaq", - o əlavə edib.
Kiçik və orta biznesin (kob) dəstəklənməsi
"Səfərimiz zamanı AccessBank ilə risklərin bölüşdürülməsi üzrə tərəfdaşlıq müqaviləsi imzalamaqdan çox məmnun oldum. Bu, çox vacib bir vasitədir, çünki AccessBank ilə KOB-lərə verilən kreditlərin 50 faiz riskini bölüşərək, KOB-lərin maliyyələşməyə çıxışını artıraraq, onların böyüməsinə və rəqabət qabiliyyətinin artmasına kömək edə bilərik. Bu, Azərbaycanda tətbiq etdiyimiz yeni məhsullardan biridir. Digər bankların da bu nümunəni izləməsini arzulayırıq və ölkədə əməkdaşlıq etdiyimiz bankların yenidən qurulması prosesini nəzərə alaraq buna ümid edirəm", - Falçetti deyib.
Falçetti, Azərbaycanda AYİB-in standart vasitələrini tətbiq edəcəyi maliyyə qurumlarının sayının artırılması üçün əlavə imkanların ortaya çıxacağını düşündüyünü bildirib.
"Risklərin bölüşdürülməsi mexanizmi (RSF) çox effektiv bir vasitədir, çünki bu, bizə KOB-ləri daha geniş miqyasda əhatə etməyə imkan tanıyır. Birbaşa kreditləşdirmə isə AYİB kimi beynəlxalq maliyyə təşkilatı üçün bahalı və əziyyətli ola bilər. İkincisi, Azərbaycanda yerləşən güclü bir kiçik biznes məsləhətçiləri (ASB komandası) var. Onların vəzifəsi KOB-lərlə tələb məsələlərində əməkdaşlıq etməkdir. RSF kreditlərin verilməsi ilə məşğuldur, ASB komandası isə tələbə fokuslanaraq, şirkətlərin potensialını artırmağa və banklar üçün uyğun müştəri olmalarına kömək edir. ASB proqramı çərçivəsində maraq və tələb olduqda burada tətbiq edə biləcəyimiz bir sıra məhsullarımız var, məsələn, qadın sahibkarlar və gənc sahibkarlar üçün proqramlar. Həmçinin “Star Venture” proqramını artıq başlatmışıq", - əlavə edib.
İcraçı direktor, bankın kiçik və orta müəssisələri dəstəkləmək üçün müxtəlif vasitələr və mexanizmlərə malik olduğunu qeyd edib.
"Ancaq, əlbəttə ki, şəffaflıq, hesabatlılıq və audit edilə bilən hesablar kimi müəyyən minimal tələblərə uyğun tərəfdaşlara ehtiyacımız var", - Falçetti əlavə edib.
Aİ-Azərbaycan "yaşıl" dəhlizinin maliyyələşdirilməsi
AYİB-in İcraçı direktoru enerji kabeli layihəsinin maliyyələşdirilməsi məsələsini də qaldırıb.
"Layihə başlanğıc mərhələdədir, buna görə də strukturu, məqsədəliliyi, maliyyələşdirənlərin kim olduğu və borc alanın kim olacağı kimi məsələlər önəmlidir. Şübhəsiz ki, hadisələrdən xəbərdar olmaq istəyirik. Biz vəziyyəti diqqətlə izləyirik, çünki layihədə dörd və ya beş ölkə iştirak edir. Son vaxtlar Buxarestdə birgə müəssisənin yaradılması ilə bağlı irəliləyiş əldə edildiyi məlumdur. Lakin biz konkret layihələrə yönəlmiş bir institut olduğumuz üçün layihənin nə olduğunu və AYİB-in prioritetləri və iştirak meyarlarına uyğun olub olmadığını başa düşməyimiz vacibdir", - Falçetti deyib.
Falçetti, həmçinin EİB-in infrastrukturu inkişaf etdirmək, xüsusilə "yaşıl" şəhərlər proqramını həyata keçirməkdə fəal iştirakını müzakirə etdiyini bildirib.
"Gəncə bizim ilk azərbaycanlı 'yaşıl' şəhərimizdir və şəhərlə birgə 'yaşıl' şəhərlər üzrə Fəaliyyət Planının hazırlanmasından məmnunuq. Onun həyata keçirilməsini və şəhərin transformasiyası və yaşıllaşdırılması üçün digər layihələri səbirsizliklə gözləyirik. Bu istiqamətdə daha çox iş görə biləcəyimizə əminəm. Ölkədəki əməkdaşlığımızı davam etdirmək üçün səbirsizliklə gözləyirəm", - o əlavə edib.
