Azərbaycan, Bаkı, 15 may / Trend , müxbir A.Hüseynbala /
Azərbaycanın müxalifyönlü partiyası Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli üçün perspektiv plan layihəsi hazırlayıb.
"Plan üç mərhələdə münaqişənin nizamlanması prosesini nəzərdə tutur", - cümə günü Trend -a Azərbaycan Liberal Demokrat Partiyasının (ALDP) mətbuat xidmətindən bildirilib.
Trend -un arayışı: İki Cənubi Qafqaz ölkəsi arasında münaqişə 1988-ci ildə Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiası irəli sürməsi zəminində yaranıb. Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi, yəni Dağlıq Qarabağ ərazisi və bu əraziyə bitişik 7 rayon Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altındadır. 1994-cü ildə tərəflər atəşkəs rejiminə dair razılaşma əldə ediblər və o vaxtdan bəri ATƏT-in Minsk Qrupunun himayəsi altında, Rusiya, Fransa və ABŞ-ın həmsədrliyi ilə hələ də nəticəsiz sülh danışıqları aparılır.
Layihəyə görə, birinci mərhələdə, Dağlıq Qarabağ və Laçın rayonu istisna olmaqla, işğal olunmuş torpaqlar azad edilməli, azərbaycanlılar yerlərinə qayıtmalı, regiona beynəlxalq sülhpərvər kontingent yerləşdirilməlidir. "Həmin qüvvələr Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Dağlıq Qarabağ üzrə təyin ediləcək səlahiyyətli nümayəndəsinə tebe olmalıdır", - məlumatda qeyd edilir.
Partiyanın layihəsində bildirilir ki, regionda yerləşdiriləcək sülhpərvər qüvvələrdə Türkiyə, ABŞ, Rusiya və Almaniyanın hər biri 25 faiz nisbətində təmsil olunmalıdır.
Layihə müəllifləri hesab edirlər ki, növbəti mərhələdə Dağlıq Qarabağın hüquqi statusu müəyyən edilməlidir. "Bu mərhələdə Dağlıq Qarabağa Azərbaycanın tərkibində muxtar respublika statusu verilə bilər və ərazi demilitarizə olunmuş zona elan olunur. Mərhələnin sonunda dəhliz mübadiləsi də həyata keçirilə bilər. Azərbaycan Ermənistana 99 ilə Laçın dəhlizini, Ermənistan isə Azərbaycan analoji müddətə Mehri dəhlizini verir. Bundan əvvəl isə Azərbaycan və Ermənistan bir-birini diplomatik kanallar vasitəsilə tanıyır və diplomatik münasibətlər qururlar", - sənəddə qeyd olunur.
Müxalif partiyanın layihəsinə görə, üçüncü mərhələdə muxtar respublikanın yerli hakimiyyət orqanlarına hər iki icmanın təmsilçilərinin iştirakı ilə seçki keçirilməlidir. "Muxtar respublika parlamentinin spikeri məsələsi ratasiya yolu ilə həll edilməlidir. Bu mərhələnin sonunda ATƏT-in Minsk qrupunun təminatı ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında tərəflərin bir-birinin ərazi bütövlüyünü və toxunulmazlıqlarını tanıdıqları barədə daha bir dövlətlərarası müqavilə bağlanmalıdır", - məlumatda bildirilir.
АLDP 1999-cı ildə yaradılıb. 2000-ci ildə partiyanın sədri Zakir Məmmədov vəfat etdikdən sonra 2001-ci ildə ALDP iki hissəyə bölünüb. Valeh İbadov və Fuad Əliyev hər ikisi ALDP adına iddia ediblər. 2004-cü ildə Ali Məhkəmənin qərarı ilə Fuad Əliyevin rəhbərlik etdiyi partiya ALDP kimi tanınıb və dövlət qeydiyyatından keçib.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]