Azərbaycan, Bakı, 26 sentyabr/ Trend , müxbir N.İsmayılova/ Azərbaycan Milli Bankının məlumatlarına əsasən, neft sektoru nəzərə alınmaqla, 2008 - ci ilin yanvar - avqustunda ölkənin xarici ticarət tərəfdaşlarının valyutalarına nisbətən manatın real effektli məzənnəsi (REM) ümumi ticarət dövriyyəsində ötən ilin dekabrı ilə müqayisədə, 10,5 faiz, idxalda 10,6 faiz və ixracda 9,8 faiz bahalaşıb, -AMB - dən cümə günü bildiriblər.
Araşdırmalar göstərib ki, xarici ticarətdə (neft sektoru nəzərə alınmaqla) REM - in artmasına ABŞ - ın payının təsiri 2008 - ci ilin səkkiz ayı ərzində 14 faiz, Avrozona - 12,8 faiz, İngiltərə - 22,5 faiz, Rusiya - 3,6 faiz, Türkiyə 11,1 faiz, İran - 8,1 faiz, Qazaxıstan - 9,4 faiz, Yaponiya - 7,7 faiz, İsrail - 3,3 faiz səviyyəsində olub. Ukraynanın payı məzənnəyə 5,6 faiz, Gürcüstanın payı 2,2 faiz azalma təsiri göstərib.
2007 - ci ilin dekabrına nisbətən yanvar-avqustda qeyri - neft sektorunda ümumi ticarət dövriyyəsində REM 9 faiz, idxalda - 9,3 faiz, ixracda - 7,4 faiz möhkəmlənib.
Lakin uzunmüddətli perspektivdə REM azalmağa davam edir. 2000 - ci ilin dekabrı ilə müqayisədə, səkkiz ay ərzində qeyri - neft sektorunda ümumi ticarət dövriyyəsində (neft sektoru çıxılmaqla) REM - in möhkəmlənməsi templəri 2,9 faiz, ixracda - 16,4 faiz, idxalda - 0,2 faiz olub. Neft sektoru nəzərə alınmaqla məzənnə müvafiq olaraq, 5 faiz, 6,1 faiz və 3,1 faiz möhkəmlənib.
Uzunmüddətli dövrdə qeyri - neft sektorunda REM - in azalması ticarət tərəfdaşlarında inflyasiyanın artım templərinin Azərbaycanda istehlak qiymətlərinin artımını üstələməsi ilə izah olunur. 2000 (dekabr) - 2008 - ci (avqust) illər ərzində Azərbaycanda inflyasiyanın səviyyəsi 91,3 faiz olduğu halda, ölkənin ticarət tərəfdaşlarında qiymətlər, orta hesabla, 96 faiz artıb.
Səkkiz ay ərzində ABŞ, Avrozona, İngiltərə, Türkiy, Rusiya, Gürcüstan, İran, Yaponiya, İsrail və Qazaxıstanın valyutalarına nisbətdə manatın real məzənnəsinin möhkəmlənmə templəri manatın nominal məzənnəsinin möhkəmlənmə templərini ötüb. Eyni zamanda manat Ukrayna, Gürcüstan və İsrailin valyutalarına nisbətdə nominal ucuzlaşıb, real olaraq - Ukrayna və Gürcüstanın valyutası istisna olmaqla, qalan bütün valyutalara nisbətdə möhkəmlənib.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]