Azərbaycan, Bakı, 13 avqust / Trend , müxbir A.Bədəlova /
Rusiya tərəfindən qaz tədarükünün təhlükəsizliyi ilə bağlı arxayınlığın olmaması Avropa ölkələrini İrandan qaz almağa sövq edir.
"Rusiyadan tədarüklərlə bağlı qeyri-müəyyənlik nə qədər çox olacaqsa, Avropa da İranı potensial qaz tədarükçüsü qismində bir o qədər nəzərdən keçirəcək", - Trend -a elektron poçtla Energy Security Analysis-in (ESAI) analitiki Endryu Rid (Andrew Reed) bildirib.
Son zamanlar İran qazının Avropaya tədarükü barədə söz-söhbətlər mövcuddur. Bu həftə bu layihənin iştirakçılarından biri olan Türkiyənin enerji və təbii ehtiyatlar naziri İranın "Nabukko" qaz kəməri layihəsində iştirakının vacibliyi barədə bəyan edib.
Bundan savayı, hazırda İran qazının Türkiyə ərazisi ilə Avropaya tədarükü və bu məqsədlə yeni İran-Türkiyə qaz kəmərinin inşası ilə əlaqədar danışıqlar aparılır. Türkiyə KİV-nə əsasən, İstanbulda İran qazının Türkiyə ərazisi vasitəsilə Almaniyaya tədarükünü təchiz edəcək şirkət təsis edilib və illik 35 milyard kubmetr qaz nəql olunması planlaşdırılır.
Ridin sözlərinə əsasən, Almaniyanın enerji strukturunda təbii qazın rolu artacaq və buna görə də qaz tədarükləri mənbələrini diversifikasiya etmək üçün stimul mövcuddur.
Ridin fikrincə, İranın Avropaya qaz tədarükçüsü qismində qısamüddətli potensialı məhduddur. "İrana böyük ehtiyatların işlənməsi üçün xarici investisiya lazımdır, lakin bu ölkəyə qarşı sanksiyalar bu investisiyaları məhdudlaşdırır. İranın Avropaya qaz tədarükçüsü qismində çıxış etməsi üçün Qərb ilə münasibətlərində dəyişikliklər olmalıdır", - Rid bildirib.
İtalyanın Bruno Leoni İnstitutunun energetika departamentinin direktoru Karlo Staqnaro (Carlo Stagnaro) hesab edir ki, bu kimi layihələrin həyata keçirilməsi və lazımi infrastrukturun yaradılması üçün İrana vaxt lazımdır.
"İrana hazırda ölkənin daxili tələbatı və böyük miqdarda ixrac üçün heç də kifayət etməyən şəxsi hasilat üçün investisiya lazımdır", - Trend -a elektron poçt vasitəsilə Staqnaro bildirib.
Staqnaro eyni zamanda hesab edir ki, İran qazının Avropaya tədarükü imkanlarının nəzərdən keçirilməsi xüsusilə Tehranda baş verən sonuncu siyasi hadisələr baxımından vacibdir.
"Ölkə ticarət planında dünya ilə nə qədər çox əlaqə qurursa, demokratiyanın və vətəndaş hüquqlarının təmin edilməsi də daxil olmaqla öz daxili siyasəti ilə bağlı da bir o qədər məsuliyyət daşımalıdır ", - Stqanaro bildirib.
Onun sözlərinə əsasən, Avropa İttifaqı ölkələri İran qazını almağa hazırdırlar. "Avropa İttifaqının qaz tədarüklərinin uzunmüddətli diversifikasiyasına nail olması həm iqtisadi, həm də regional təhülkəsizliyin təmin edilməsi nöqteyi-nəzərindən onun üçün sərfəlidir", - Staqnaro bildirib.
Staqnaro hesab edir ki, hasilatla məşğul olan ölkələri Rusiya asılılığından xilas edəcək yeni boru kəmərlərinin inşası da çox yaxşı haldır, bu öz növbəsində Avropanın enerji təhüləsizliyinə tam zəmanətidir.
İran təbii qaz ehtiyatlarına görə Rusiyadan sonra ikinci yer tutur. BP-nin məlumatlarına əsasən, ölkədə təsdiqlənmiş qaz ehtiyatları 29,61 trilyon kubmetr təşkil edir ki, bu da dünyanın qaz ehtiyatlarının 16 faizini təşkil edir.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]
...