Azərbaycan, Bakı, 27 sentyabr /Trend, müxbir H.Vəliyev/
ABŞ-ın İxrac-İdxal Bankı (US Ex-Im) Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peyki "Azerspace"in tikintisinin maliyyələşdirilməsi imkanlarını nəzərdən keçirir. Bu barədə Trend-ə bazar ertəsi ölkə hökumətindəki mənbə məlumat verib.
"Azərbaycan 120 milyon dollar məbləğində kreditin cəlb olunması üzrə danışıqlar aparır, "US Ex-Im" isə hökumətə ilkin olaraq dörd-beş milyon dollar məbləğində avans təqdim etməyi təklif edir", - hökumətdəki mənbə bildirib.
Azərbaycan Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin apardığı ilkin danışıqların gedişində "US Ex-Im" layihəsinin maliyyələşdirilməsi məsələsinə baxılması imkanlarını qeyd edib.
Bu günədək ABŞ bankı Azərbaycana layihə üzrə iqsadi, maliyyə və texniki təkliflər edib. Öz növbəsində, ölkənin Maliyyə Nazirliyi cəlb olunan vəsaitlərin istifadə olunması istiqamətlərinin dəqiqləşdirilməsi üzrə Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyindən hesabat istəyib. Layihə üçün xarici borc dövlət zəmanəti altında cəlb olunacaq.
Rabitə Nazirliyindən deyildiyi kimi, Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peyki "Azerspace"in tikintisinin maliyyələşdirilməsinin 20 faizə yaxını dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına həyata keçiriləcək, yerdə qalan vəsaiti isə Fransanın "BNP Paribas" bankının ayıracağı kredit hesabına "US Ex-Im" təqdim edəcək.
Sövdələşməni, gözlənildiyi kimi, vəsaitlərdən istifadə müddəti iki il olmaqla və 10 illik ödəniş dövrü ilə "US Ex-Im" maliyyələşdirəcək.
ABŞ-ın "Orbital Sciences Corporation" şirkəti "Azerspace" peykinin istehsalçısı kimi çıxış edir, peykin yerləşdiriləcəyi mövqe isə Malayziyanın MEASAT peyk operatorundan icarəyə götürülüb.
"Azerspace" telekommunilkasiya peyki rəqəmli teleradio yayımı xidmətlərinin göstərilməsi, internet şəbəkəsinə çıxış, məlumatların ötürülməsi, VSAT multiservis şəbəkəsinin, eləcə də hökumət əlaqələrinin yaradılması üçün nəzərdə tutulub.
"Azerspace" peyki C diapazonlu 24 transponderlə (tezlik zolağı 4-6 GHz) və Ku diapazonlu 12 transponderlə (tezlik zolağı 11-13 GHz) təchiz olunacaq. Peyk 46 dərəcə şərq uzunluğu dairəsində yerləşəcək. Peykin orbitdə istismar müddəti 20 ilə qədər təşkil edəcək.
"Azerspace"in xidmət zonasına Avropa, Mərkəzi Asiya və Afrika ölkələri daxil olacaq.
Bu günə ölkənin peyk sistemlərindən istifadə həcmi 120 Mbit/s təşkil edir; bu həcmin əhəmiyyətli hissəsindən VSAT (Very Small Aperture Terminal) sistemində, yerdə qalanı isə tele və radiokanalların ehtiyacları üçün istifadə olunur.
Beynəlxalq və şəhərlərarası rabitənin bir hissəsi yayımlanan tele və radiokanalların tərkib hissəsi olan peyk kanalları vasitəsilə həyata keçirilir.
"Azerspace" milli peykinin buraxılış layihəsinin həyata keçirilməsi telekommunikasiya və rabitənin kosmik sistemləri sahəsində yeni texnologiyaların tətbiqinə, informasiya müstəqilliyini təmin etməyə və vahid informasiya məkanını formalaşdırmağa imkan verəcək.
Bu gün ölkə rabitə və teleyayım üçün xarici peyklərin transponderlərindən icarəyə görə hər il milyonlarla dollar vəsait sərf edir. Beynəlxalq təcrübəyə görə, altı-səkkiz transponderin icarəsi ildə təxminən 9-10 milyon dollara başa gəlir.
Milli peykin buraxılışı bu problemi həll etməyə imkan verəcək. Yaradılmasına 319 milyon dollar vəsait sərf olunması planlaşdırılan peykin (bunun 127 milyon manatı peykin istismar xərcləridir) öz xərcini 6 ilə çıxaracağı nəzərdə tutulub.
"Azerspace" milli telekommunikasiya peykinin buraxılışından əldə edilən gəlirlər 495 milyon, mənfəət isə 176 milyon manat təşkil edəcək.
Əldə olunan gəlir ölkənin texniki inkişafına sərf ediləcək.