...

Türkiyə hakimiyyətinin əxlaq islahatları yeni etiraz dalğası yarada bilər – Trend News–un icmalçısı

Siyasət Materials 8 Avqust 2008 18:17 (UTC +04:00)

Azərbaycan, Bakı, 08 avqust / , müxbir S.İlhamqızı/ Terrorçularla mübarizə şəraitində olan Türkiyə öz daxilində yeni problemlərlə üz-üzədir. İki gün əvvəl Prezident Abdullah Gülün sərəncamı ilə ölkənin 20-yə yaxın ali məktəbinin rektorlarının dəyişdirilməsindən sonra, həmin təhsil ocaqlarının bəzilərində müəllim-professor heyətində istefalar başlandı. Ölkənin müxalifət partiyası olan CHP hakimiyyətin bu addımı ilə baş örtüyü məsələsində uduzmasının "qisasını aldığını" iddia edir.

Bir sıra universitet rektorlarının qızların baş örtüyü ilə dərsə gəlməsinə icazə verməməsi, əslində, ölkə qanunvericiliyinin tələblərindən irəli gəlirdi. Baş örtüyünün dini atribut, Türkiyənin isə dünyəvi dövlət olması nəzərə alınaraq, ölkə Konstitusiyasında dövlət və təhsil müəssisələrinə baş örtüyündə gəlməyin qadağan olunması təsbit edilib. Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının bu qadağanın aradan götürülməsi üçün hazırladığı Konstitusiyaya dəyişiklik layihəsi parlamentdə qəbul olunsa da, Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən rədd edildi.

AKP baş örtüyünə sərbəstlik verilməsinə nail ola bilmədi, amma ölkədə iri miqyaslı əməliyyatlar həyata keçirildi və qatı dünyəviliyi ilə seçilən bir neçə yüksək rütbəli sabiq hərbçi həbs olundu.

"Ergenekon" adlı bu əməliyyatın AKP- çilərlə dünyəvilərin baş örtüyü məsələsində qarşıdurma və bu qarşıdurmanın onların arasında ideoloji müharibə getdiyi bir vaxtda baş verməsi təsadüfə bənzəmirdi.

Bunun ardından AKP-nin bağlanması iddiasına baxıldı və Konstitusiya Məhkəməsi bu dəfə hakim partiyanın lehinə qərar çıxardı. Bağlanmaq təhlükəsi sovuşan AKP, əlbəttə, dərhal dayaqlarını möhkəmləndirməli idi. Prezident Gülün "rektor islahatları", təbii ki, cəmiyyətdə, xüsusən də müxalifət tərəfindən birmənalı qarşılanmayacaqdı və belə də oldu. AKP-ni dünyəviliyin düşməni kimi görən radikal müxalifətçilər indi də hakim partiyanı qisasçılıqda ittiham edirlər. Qarşı tərəf isə, mövqeyini prezidentin Konstitusiya ilə təsbit edilmiş rektor dəyişdirmə hüququna malik olması ilə izah edir.

Türkiyədə Atatürk ideyalarının və dünyəviliyin təmsinatçısı hesab edilən ordu da ehtiyatı əldən vermir. Bir neçə gün əvvəl Silahlı Qüvvələrin Baş qərargah rəisinin, həmçinin, alt qurumların rəhbərlərinin dəyişməsi, zabit heyətində rütbələrin artırılması ilə müşaiyət olunan islahatlarlar protokol xarakterli prosedur kimi qəbul olunsa da, əslində, ordunun hər cür ehtimallara qarşı ayıq-sayıqlığı əldən verməyəcəyi mesajına bənzəyir.

Ölkədə AKP - Ordu qarşıdurması həllini tapsa belə, növbəti mübahisələrə hakim partiya tərəfindən yenicə hazırlanan və parlamentə təqdim edilən "Gəncləri qorumaq layihəsi" səbəb olacaq.

Layihəyə görə, 18 yaşındək şəxslərin otellərə, internet klublara, həmçinin, gecə saatlarında (saat 10.00- dan səhər 5-dək) bar və restoranlara girişinə qadağa qoyulmalı, porno materiallar yalnız bağlı şəkildə satılmalı və satılarkən alıcıların ad- soyadı, pasport nömrələri yazılıb götürülməlidir. Layihədə təhsil müəssisələrində dini ibarət yerlərinin yaradılması da təklif olunur.

İlk baxışda mühafizəkar sənəd təsiri bağılşayan bu layihə, əslində, Türkiyənin gənc nəslini qorumağa, sağlam və əxlaqlı böyüməsinə kömək edə bilər. Amma hakim partiya bunun qanun şəklində parlamentdə qəbulunda israrlı olsa, ölkədə yeni bir narazılıq dalğası baş qaldıracaq. Xatırladaq ki, AKP hakimiyyətə gəldiyi ilk illərdə "Zina qanunu"nun (qeyri-qanuni cinsi əlaqələrin qadağan olunması) qəbul olunması təşəbbüsü uğursuzluğa düçar olmuşdu.

AKP-nin əxlaq islahatlarına dair növbəti təşəbbüsü - "Gəncləri qorumaq layihəsi" bu dəfə ölkənin avropasayağı, müstəqil düşüncəli gənclərinin etirazları ilə qarşılana bilər. Amma bu vəziyyətdən daha çox müxalifət yararlanmağa çalışacaq, qatı mühafizəkarlıqda günahlandırdığı AKP-nin əleyhinə növbəti rıçaq əldə etmiş olacaq. Bu da onu göstərir ki, Türkiyədə dini və dünyəvi dəyərlərin mübarizəsi fonunda, ölkədaxili gərginlik hələ bir müddət səngiməyəcək.

Məqalə müəllifi ilə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan [email protected]

Xəbər lenti

Xəbər lenti