Azərbaycan, Bakı, 16 sentyabr / Trend , D.Xatınoğlu/ Avropa, xüsusilə də Almaniya Rusiyanın qaz resurslarından asılılıqdan qurtulmaq üçün alternativ olaraq İranın enerji qaynaqlarına müraciət etmək istəsə də, İranın nüvə proqramı onun bu niyyətinə mane olur. "Berlin Rusiyanın enerji resurslarını İran resrusları ilə əvəzləməyə can atır, lakin İrana qarşı tətbiq olunan iqtisadi sanksiyalar buna mane olur", - deyə Berlində fəaliyyət göstərən İran politoloqu Həsən Şəriətmədari Trend -a bildirib.
Almaniya XİN rəhbəri Frank Valter Ştaynmayer iranlı həmkarı Mənuçehr Müttəki ilə sentyarbrın 15-də Berlində görüş keçirib. Almanyada yayımlanan "Deutsche Welle" telekanalının yaydığı məlumata əsasən, görüş zamanı Almaniya XİN rəhbəri rəsmi Tehranı nüvə proqramı ilə əlaqədar MAQATE ilə əməkdaşlıq etmədiyinə görə sərt tənqid edib. İranın XİN sözçüsü Həsən Qəşqavi isə mətbuata açıqlamasında bildirmişdi ki, görüş zamanı əsas müzakirə obyektini Qafqazda sülhün bərpası ilə bağlı məsələ təşkil edib. Lakin Almaniya mətbuatının məlumatlarına əsasən, iki ölkə arasında əsas müzakirə mövzusu nüvə məsələsi olub.
Şəriətmədarinin fikrincə, Almaniya Rusiyanın enerji resurslarından asılılıqdan xilas olmağa çalışır. "Rusiya Avropanın əsas qaz tələbatını ödədiyi üçün müəyyən məqamlarda Avropaya təzyiq göstərə bilir, məsələn, rəsmi Moskvanın Gürcüstana hücumu ilə bağlı məsələdə. Bu səbəbdən Avropa çalışır ki, Rusiya qazına alternativ kimi İran və digər ölkələrdən qaz idxal etsin. Lakin nüvə proqramı ilə bağlı İran və qərb ölkələri arasında yaranmış gərgin münasibətlər və rəsmi Tehrana qarşı tətbiq olunan sanksiyalar Avropanın enerji resurslarının mənbəyini dəyişmək planını yaxın müddət ərzində qeyri-mümkün edir", - deyə Şəriətmədari çərşənbə axşamı telefonla Berlindən bildirib.
Onun sözlərinə görə, almaniyalı nazir İranı nüvə proqramı ilə bağlı sərt tənqid etməklə, əslində rəsmi Tehrana bəyan edib ki, nüvə problemi həll olunmayana qədər bu ölkədən qaz alınması ilə bağlı heç bir müzakirə aparıla bilməz.
Berlində fəaliyyət göstərən digər iranlı ekspert və Berlin Siyasi Tədqiqat Mərkəzinin üzvü Mehran Bərati Trend -a açıqlamasında bildirib ki, Rusiya qazının 70%-ı Almaniyadan keçərək Avropaya idxal olunur. Almaniya da Avropanın böyük və iqtisadi baxımdan güclü ölkəsi kimi Avropa Birliyi ilə birgə Rusiyanın qaz vasitəsilə etdiyi təzyiqlərdən qurtulmağa çalışır. "Digər tərəfdən isə, Almaniya BMT Təhlükəsizlik Şurasının nüfuzlu üzvu kimi, həm İran, həm də Rusiya ilə yaxın münasibətlərə malikdir. Rusiyada 4300 alman şirkəti fəaliyyət göstərir. Həmçinin İranla da geniş iqtisadi əməkdaşlıq münasibətləri var. Bu səbəbdən də Almaniya İranın nüvə proqramı ilə bağlı məsələnin həllində bir vasitəsi kimi iştirak etməyi düşünür", - deyə Bərati bu gün telefonla Berlindən bildirib.
Bərati hesab edir ki, Almaniya Rusiyanın qazından tamamilə imtina etmək fikrində deyil, lakin Rusiyaya başa salmaq istəyir ki, alternativ enerji qaynaqları da mövcuddur. "Bununla belə, İran, Azərbaycan və digər ölkələrin Avropanın enerji tələbatının təminatında Rusiyaya güclü alternativ kimi çıxış edəcəklərini düşünmürəm. Çünki bu ölkələrdə və regionda təhlükəsizliklə bağlı zəmanət yoxdur. Berlinin əsas məqsədi İranın nüvə proqramının dayandırılmasına nail olmaq və ABŞ, İsrail və ya hər hansı bir digər ölkənin bu ölkəyə hücumuna mane olmaqdır", - deyə Bərati hesab edir.
Beynəlxalq Atom Enerji Təşkilatının (MAQATE) bazar ertəsi yaydığı məruzəsində İranın uranın zənginləşdirilməsi proqramının hərbi məqsədlər üçün nəzərdə tutulmasına dair ittihamların araşdırılması istiqamətində irəliləyiş olmadığı qeyd olunub.
MAQATE rəhbəri Məhəmməd Əlbəradei sentyabrın 15-də bildirib ki, İranın uranın zənginləşdirilməsi proqramı ilə bağlı şübhələrin araşdırılmasına dair müzakirələrdə irəliləyiş yoxdur.
BMT Təhlükəsizlik Şurası indiyədək İrana qarşı üç Qətnamə qəbul edib. BMT TŞ İrandan uranın zənginləşdirilməsi proqramını dayandırmasını tələb edir.