Əfqanıstan, Kabil, 17 noyabr/ Trend , müxbir Ə.Həkimi/ Əfqanıstan dövləti narkotik maddələrin becərilməsinin qarşısını almaq məqsədi ilə hərbi gücdən istifadə edəcəyi ilə bağlı xəbərdarlıq edib.
Əfqanıstanın narkotik maddələrlə mübarizə naziri, general Xudaydad Kabildə Trend -a eksklüziv müsahibəsində vurğulayıb ki, əgər narkotik maddələr becərənlər "dövlətin sərəncamlarına, din alimlərinin fətvalarına və ölkənin Konstitusiyasına" əməl etməsələr, hərbi yola əl atmaqla onların bu fəaliyyətlərinin qarşısı alınacaq.
Narkotik maddələrin becərilməsinin qarşısını almaqlə bağlı hərbi variant NATO hərbi təşkilatı ilə Əfqanıstan dövləti narkotiklərlə mübarizədə yeni strategiya hazırlamaq haqqında razılığa gəldikdən sonra aktuallaşıb.
NATO qüvvələri narkotik maddələrin istehsalı obyektlərinə (laboratoriyalar) hücum edib məhv edəcəkləri barədə öhdəlik götürüb.
General Xudaydad bildirir ki, narkotik maddə qaçaqmalçıları terror qruplaşmaları və Taliban üzvləri ilə birgə Əfqanıstanda sabitliyi pozmağa cəhd göstərirlər.
Bu arada, NATO təşkilatı və xarici qüvvələr qaçaqmalçıları ələ keçirmək, laboratoriyaları məhv etmək və narkotik maddələr istehsal edən laboratoriyalara kimyəvi maddələrin qarşısını almaq haqqında öhdəlik götürüblər. Bununla belə, general Xudaydad narkotiklərlə mübarizə üçün xüsusi təyinatlı qüvvələrin hazırlanması haqda xəbər verib.
General Xudaydad bildirir ki, hal- hazırda isti bölgələrdə xaşxaş sahələrnin becərilməsinin qarşısını almaq məqsədilə səylər davam etdirilir. O da bildirilir ki, ölkənin bəzi regionlarında narkotik maddələr becərənlər dövlətə və beynəlxalq birliyə xəbərdarlıq ediblər ki, narkotiklərin becərilməsi ilə məşğul olmaqda davam edəcəklər.
Dövlət isə narkotik maddələrin azaldılması ilə bağlı səylərini və uğurlarını qeyd edir.
Əfqanıstan parlamentinin deputatı Məhəmməd Kəbir Fərahi Trend -a müsahibəsində bəzi fermerlərin yenidən narkotik maddə əkəcəkləri barədə xəbərdarlığını dövlətin və beynəlxalq birliyin onları ciddi dəstəkləməməsi ilə izah edib.
Fərahi qeyd edir ki, fermerlər xaşxaş əkməmək müqabilində əkin üçün toxum və aqrar təchizat verilməyənədək və onları ciddi şəkildə dəstəklməyənədək narkotiklərin becərilməsini davam etdirəcəklər.
Bununla belə, narkotiklərlə mübarizə naziri bildirir ki, narkotiklərin becərilməsindən imtina edənlərə müəyyən yardım göstərilir, xaşxaş becərilməsindən imtina etmək haqqında öhdəlik götürən bölgələrdə əhalinin tələbatlarına uyğun layihələr həyata keçirilməkdədir.
Sözügedən nazirliyin təqdim etdiyi statistikaya əsasən, ötən üç il ərzində yenidənqurma və bərpa layihələrinin icrası, fermerlərə yardım paylanması, narkotiklərin becərilməsinin qarşısını almaq məqsədilə insanlar arasında maarifləndirmə işinin aparılması sahəsində 100 milyon ABŞ dollarindan artıq vəsait xərclənib.
Aidiyyatı qurumların iddialarına görə, dövlətin və dünya birliyinin səyləri ilə, narkotiklərin becərilməsi ötən illərə nisbətən 19 faiz azalıb.
General Xudaydad əlavə edib ki, 19 vilayətdə narkotiklərin becərilməsini minimuma endiriblər və daha on vilayətin tiryək hazırlanmasından təmizlənməsi nəzərdə tutulur.
Lakin Əfqanıstan parlamentinin deputatı Ətaulla Ludin Trend -a müsahibəsində qeyd edib ki, dövlətin narkotiklərin becərilməsinin azaldılması və istehsalı sahəsində səylərinə baxmayaraq, bir sıra fermerlər ərzaq mallarının çatışmazlığı və qiymətlərinin bahalaşması, quraqlıq, əhalinin ehtiyaclarının ödənilməsinə dövlətin ciddi qayğı göstərməməsi səbəbindən yenidən narkotik maddələrin becərilməsinə əl atacaqlar.
Digər tərəfdən, bir sıra müşahidəçilərin fikrincə, narkotiklərdən külli miqdarda qazanc əldə edən mafioz qruplaşmalar dəvlətin və beynəlxalq birliyin səyləri qarşısında, fermerləri tiryək əkmək üçün təşviq və təhrik edəcəklər.
Narkotik maddələrlə mübarizə təşkilatları tərəfindən göstərilən bəzi statistik rəqəmlər onu göstərir ki, hal-hazırda Əfqanıstanda 4 milyon insan narkotiklərin becərilməsi, istehsalı və qaçaqmqlçılığında iştirak edir.
Bundan öncə, bu ölkənin daxili işlər naziri Əli Əhməd Cəlali bəzi yüksəkrütbəli dövlət məmurlarının narkotiklərin qaçaqmalçılığında əli olduğunu bildirmişdi.
Amma o, bu insanların adlarını açıqlamamıçdı. Bir müddət öncə, Amerikada nəşr olunan qəzetlərdən biri bir neçə dəfə Kərzayinin qardaşını narkotik maddələrin qaçaqmalçılığında əli olmaqda ittiham etmişdi.
ABŞ dövləti Taliban üzvləri ilə əlbir olduğu bildirilən, narkotik maddələrin qaçaqmalçılığı ilə məşğul olan mafiyanın əsas fiqurlarından birini Amerika ərazisinə daxil olarkən yaxalayıb.
Narkotiklərlə mübarizə naziri vurğulayır ki, Əfqanıstanın hazırkı durumunu nəzərə alaraq, dövlətlə dünya birliyinin narkotiklərlə mabarizədə daha yaxından əməkdaşlıq etməsinə ehtiyac var.
Hal- hazırda, ABŞ və Böyük Britaniya Əfqanıstana narkotiklərlə mübarizədə ən çox yardım edən ölkələr sayılır.
Qeyri-sabit bölgə olan Həlmənddə İngiltərənin 7 min əsgərinin olmasına baxmayaraq, təkcə bu vilayət dünya üzrə narkotiklərin 70 faizini istehsal edir.
Narkotiklərlə Mübarizə Nazirliyi isə bildirib ki, bütün güc xüsusilə də, Həlmənd vilayətində tiryək becərilməsinin qarşısının alınması ilə bağlı səylərə yönəldilib.
Bunanla belə, general Xudaydad narkotiklərlə mübarizənin regional və qlobal problemlərdən sayıldığını, bunun dövlətin, beynəlxalq birliyin və qonşu ölkələrin məsuliyyəti altında olduğunu bildirib.
Baxmayaraq ki, narkotiklərlə mübarizədə yardım göstərən ölkələr ciddi rol oynayıblar, deputat Nurəlhəq Ulumi narkotikləlrlə mübarizədə Əfqanıstan dövlətinə daha çox səlahiyyətin verilməsini tələb edib.
O, Trend -un müxbirinə bildirib ki, ötən bir neçə il ərzində xaricilər əksər məsələlər üzrə qərar qəbulunda başda olublar, dövlət və rəhbər işçilər isə Əfqanıstanın səlahiyyətlərini öz üzərinə götürməsində ciddi səylər göstərməyiblər.
Dövlətin və dünya birliyinin narkotiklərlə mübarizədə, terrorist qruplaşmalar və Taliban üzvləri ilə əlbir olan narkotik maddə mafiyalarının fəaliyyətinin qarşısının alınmasında daha çox iş birliyi və ciddi səyləri nəticəsində Əfqanıstanda qeyri-sabitliyin və zorakılığın azalması gözlənilir.
Rəsmi statistikaya əsasən, dövlətə qarşı müxalif silahlı qruplaşmalar narkotik maddələrin becərilməsi, istehsalı və qaçaqmalçılığından milyonlarla dollar gəlir əldə edirlər.
Statistika Əfqanıstan daxilində narkotiklərdən əldə olunan gəlirlərin illik 4 milyard dollar olduğunu göstərir.