Azərbaycan, Bakı, 15 yanvar /Trend, müxbir İ.İsabalayeva/
Azərbaycan da daxil olmaqla, bir sıra seysmoaktiv ölkələr region miqyasında ümumi seysmik vəziyyəti müəyyən edə bilən ümumi sistem yaratmağı nəzərdə tuturlar.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Kibernetika İnstitutunun direktoru Telman Əliyev çərşənbə günü Trend-ə bildirib ki, sistemin yaradılmasında Azərbaycan, Türkiyə, Türkmənistan, Özbəkistan və Ukraynanın Krım Muxtar Respublikasının iştirakı planlaşdırılır. Bir-iki il müddətində bu sistemin layihəsi region səviyyəsində qəbul oluna bilər.
Artıq birgə sistemin qurulması üçün ölkələrin alimləri səviyyəsində razılıq əldə edilib.
"Ancaq işlər yaxşı getsə, onda bu sahə üzrə dövlətlərarası əməkdaşlıq üçün razılıq əldə edilər. Hazırda bu iş eksperimentlər mərhələsində olduğundan əməkdaşlıq alimlər səviyyəsində aparılır. Eksperimentlər öz təsdiqini tapdıqdan sonra bu məsələnin ölkələr arasında daha yüksək səviyyədə həyata keçirilməsi barədə razılıq əldə edilə bilər", - Əliyev deyib.
O əlavə edib ki, artıq Azərbaycanda zəlzələlərin ilkin hazırlıq dövrünün, yəni anomal seysmik proseslərin (ASP) başlanmasını aşkar etməyə və onun monitorinqini həyata keçirməyə imkan verən 5 stansiya qurulub. Bu şəbəkəni genişləndirmək üçün Naxçıvan Muxtar Respublikasında - Sədərəkdə, Böyük düz adlanan ərazidə, Nehrəmdə 3 stansiya, daha sonra isə Zaqatala-Qax-Balakən, Astara, Qazax, Qubada belə stansiyaların quraşdırılması planlaşdırılır.
Əliyevin sözlərinə görə, region miqyasında ümumi seysmik vəziyyəti müəyyən edə bilən ümumi sistemin yaradılması üçün adıçəkilən ölkələrdə də belə stansiyalar qurulmalıdır. Həmin stansiyaların işi peyk vasitəsilə bir-biri ilə əlaqələndirilməlidir.
İnstitut direktoru deyib ki, artıq Türkmənistan alimləri dünən ona zəng edərək bu məsələ ilə bağlı hazırlıq işlərinə başladıqlarını bildiriblər. Hazırda Türkiyə ilə Azərbaycan arasında da bu məsələ ilə bağlı danışıqlar aparılır. Sistemin qurulması layihəsinə Türkiyədən sonra Özbəkistan və Krım da daxil edilə bilər.
Qeyd edək ki, Azərbaycanda zəlzələlərin ilkin hazırlıq dövrünün, yəni anomal seysmik proseslərin (ASP) başlanmasını aşkar etməyə və onun monitorinqini həyata keçirməyə imkan verən stansiyalar gözlənilən zəlzələni təxminən 15-20 saat əvvəldən qeyd etməyə başlayır. Hazırda Azərbaycan alimləri bu stansiyaların məlumatları əsasında zəlzələ ocağının yerinin müəyyənləşdirilməsi üçün iş aparırlar. Ölkədəki stansiyaların sayı artırıldıqdan sonra zəlzələ ocağının koordinatını müəyyən etmək mümkün olacaq.