Azərbaycan, Bakı, 31 iyul /Trend, müxbir İlahə Məmmədli/
Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (IFC) Azərbaycan Mərkəzi Bankına (AMB) ölkədə daşınan əmlak reyestrinin yaradılmasını nəzərdə tutan təmin edilmiş sövdələşmələr haqqında qanun layihəsinin son variantını təqdim edib. Bu barədə Trend-ə IFC-nin Mərkəzi Asiya və Azərbaycanda "Maliyyə infrastrukturunun möhkəmləndirilməsi" layihəsinin (ACAFI) əlaqələndiricisi Teymur Heybətov bildirib.
O deyib ki, ölkədə daşınan əmlak reyestrinin yaradılması, xüsusilə, kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinə verilən kreditlərin sayına təsir edir: "Bu gün aktivlərində daşınmaz əmlak olmayan sahibkarlar kredit resurslarının cəlb edilməsində çətinlik çəkirlər".
IFC nümayəndəsinin qeyd etdiyi kimi, reyestr əmlak kredit girovu kimi çıxış edərkən daşınan əmlaka tələblər hüququnun qeydiyyatını aparmağa imkan verir: "Misal üçün, əgər bank bu gün daşınan əmlak girovu altında kredit verirsə, o, səhlənkar borc alanın həmin əmlakın özünü girov qoymaqla başqa maliyyə institutunda krediti rəsmiləşdirə bilməsi məsələsində risk edir. Belə vəziyyət banklar üçün riskləri əhəmiyyətli dərəcədə artırır, buna görə də onlar girov kimi daşınan əmlakı qəbul etməyə son dərəcə həvəssizdirlər. Reyestr bu əmlaka tələb hüququnu qeydiyyata almağa imkan verir. Beləliklə, girovu ilk qeydiyyata alan bank üstünlüyə malik olacaq".
Reyestrin yaradılması müvafiq olaraq ölkənin bank sektoru üçün riskləri azaltmağa imkan verəcək. Reyestr onlayn rejimdə işləyəcək, lakin onları idarə edəcək struktur hələ müəyyən edilməyib.
Qanun layihəsi 2008-ci ildə USAID-in dəstəyi ilə ACDI-VOCA beynəlxalq təşkilatı tərəfindən hazırlanıb. 2010-cu ildə ACAFI layihəni hazırlayıb tamamlamağa başlayıb, daha sonra bu layihəyə Azərbaycan Mərkəzi Bankı da qoşulub.
Maliyyə korporasiyasının nümayəndəsi qanunun qəbulu prosesinin sürətlənəcəyinə ümidini ifadə edib.
2005-ci ildə Azərbaycan Mərkəzi Bankı yanında Mərkəzləşdirilmiş Kredit Reyestri Xidmətinin (MKRX) yaradılmasından sonra borc alanların kredit tarixçələrinin formalaşdırılmasına başlanıb.
Reyestr banklar, bank olmayan kredit təşkilatları, borc alanlar, kreditlər və onlara görə girovların kapitalında iştirak edən böyük paket sahibləri haqqında informasiyanın bütün spektrini əhatə edir.