...

ABŞ - İraq Təhlükəsizlik Paktı Türkiyənin bölgədəki gücünü artıra bilər

Siyasət Materials 3 Dekabr 2008 19:37 (UTC +04:00)

Azərbaycan, Bakı, 03 dekabr/ Trend , müxbir B. Həsənov/ABŞ - la İraq arasında imzalanan Təhlükəsizlik Paktının PKK ilə mübarizədə bəzi problemlər yaratması ehtimalı olsa da, onun Türkiyənin bölgədəki gücünü artıracağı gözlənilir.

"Təhlükəsizlik Paktında növbəti 3 ildə ABŞ və İraqın konkret yol xəritəsinin göstərilməsi bu illərdə izləyəcəyi siyasi xətti daha dəqiq müəyyənləşdirməsinə imkan verdiyindən, Türkiyəyə üstünlüklər vəd edir", - deyə Türkiyəli ekspert Fikrət Ertan çərşənbə günü İstanbuldan telefonla Trend - a bildirib.

ABŞ - İraq Təhlükəsizlik Paktı imzalanmaq üçün İraq prezidentinə göndərilib. Bu barədə Türkiyənin "Zaman" qəzeti məlumat verib.

Təhlükəsizlik Paktı 11 ay əvvəl ABŞ tərəfindən İraq hökumətinə təklif olunub. Paktda 2011-ci ilədək ABŞ qoşunlarının İraq ərazisindən çıxarılması və İraq milli hökumətinin ölkə ərazisində tam hakimiyyətinin təmin edilməsi nəzərdə tutulub. Təhlükəsislik Paktı noyabrın 27-də İraq parlamenti tərəfindən qəbul edilib.

ABŞ - dan olan ekspert Maykl Günter hesab edir ki, ABŞ - İraq Təhlükəsizlik Paktının Türkiyə üçün həm üstünlükləri, həm də zərərləri ola bilər. "Üstünlüklər ondan ibarətdir ki, Türkiyə Şimali İraq kürd administrasiyası və PKK ilə bağlı siyasətində daha güclü mövqeyə sahib olacaq" - deyə Tennessee universitetinin professoru Günter çərşənbə günü Vaşinqtondan elektron poçtla Trend - a bildirib. Ekspertin fikrincə, Təhlükəsizlik Paktı qüvvəyə mindikdən sonra ABŞ bu iki məsələdə Türkiyəyə təzyiq etmək üçün əvvəlki güclü mövqedə olmayacaq. Günterə görə, Təhlükəsizlik Paktının Türkiyə üçün digər bir üstünlüyü İraqda etnik parçalanmanın yox, vətəndaş birliyinin meydana gəlməsini təmin edən bir prosesin başlamasıdır. Lakin ekspert Paktın Türkiyə üçün müəyyən zərərlərinin ola biləcəyini də istisna etməyib. "ABŞ İraqı tərk etdiyi üçün, bundan sonra PKK məsələsində Türkiyəyə, keçən il olduğu kimi, ciddi kəşfiyyat xəbərləri təqdim edə bilməyəcək", - deyə ekspert bildirib. Ekspert, həmçinin, hesab edir ki, gələcəkdə İraq hökumətinin Türkiyə ilə fikir ayrılıqları ola bilər.

Beynəlxalq Böhran Qrupunun Türkiyə üzrə eksperti Oytun Çelik isə, ABŞ - İraq Təhlükəsizlik Paktının Türkiyənin PKK ilə mübarizəsinə mənfi təsir edəcəyini hesab etmir. "Türkiyə ilə İraq mərkəzi hökuməti arasında PKK ilə mübarizə məsələsində razılaşmalar var və bu mövzudakı əməkdaşlıq daha da güclənəcək", - deyə Çelik çərşənbə günü İstanbuldan telefonla Trend -a bildirşb. Bununla birlikdə ekspert hesab edir ki, Türkiyə ilə İraq arasında təhlükəsizlik zonası yaradılmasına ehtiyac var. "ABŞ İraqdan qoşunlarını ç?xardıqdan sonra orada vətəndaş müharibəsi təhlükəsi var və Türkiyə - İraq sərhəddində təhlükəsizlik zonasının təşkil edilməsi Türkiyənin xeyrinədir", - deyə Çelik bildirib.

Türkiyəli ekspert Ertan hesab edir ki, Paktın imzalanmasından sonra Türkiyə Şimali İraq ərazisində PKK-ya qarşı havadan və qurudan hərbi əməliyyat keçirmək üçün İraq hökumətindən icazə almalı olacaq. Ekspert Türkiyənin bağlı bəzi maneələrə rast gələcəyini bildirir. Bununla belə, Ertan növbəti 3 ilin Türkiyə üçün daha aydın olduğunu və vəziyyətə uyğun siyasət müəyyənləşdirməsinin daha asan olacağını bildirib. "Təhlükəsizlik Paktında Türkiyəyə imkan verir ki, bölgə ilə bağlı öz siyasətini daha dəqiq müəyyənləşdirsin. Çünkü, Paktda gələcək 3 ildə ABŞ və İraq tərəfindən atılacaq addımlar artıq məlumdur", - deyə ekspert bildirib.

İraq-ABŞ Təhlükəsizlik Paktı İraq prezidenti tərəfindən imzalanacağı təqdirdə, 2009 - cu il yanvarın 1-dən qüvvəyə minəcək.

Xəbər lenti

Xəbər lenti