...

"Petkim" Avropada aparıcı neft-kimya istehsal kompleksi olacaq - müəssisənin Baş meneceri ilə müsahibə

Siyasət Materials 5 Yanvar 2009 15:03 (UTC +04:00)

Türkiyə, İstanbul, 05 yanvar / Trend , müxbir T.Əliyev/ Trend -ın "Petkim" Türkiyənin ən böyük neft-kimya kompleksinin Baş meneceri Kənan Yavuzla müsahibəsi

- "Petkim"in nəzarət paketinin Azərbaycanın SOCAR şirkətinin başçılığı ilə alyansa keçməsini necə qiymətləndirirsiniz?

- "Petkim"in özəlləşdirilməsi strateji əməliyyat daşıyır. Qardaşlıq əlaqələrindən başqa, bizi bir-birimizlə ən mühüm layihə - Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC), indi isə "Petkim" layihəsi birləşdirir. Bu baxımdan "Petkim"in özəlləşdirilməsi strateji əhəmiyyət daşıyır və Azərbaycan ilə Türkiyəni iqtisadi baxımdan biri-birinə bağlayan körpü rolu oynayır. Bundan sonra Türkiyə ilə Azərbaycan BTC və "Petkim" çərçivəsində yüzlərlə müxtəlif layihə həyata keçirəcəklər. Türkiyə və Azərbaycan iki qardaş ölkə olmaqla yanaşı, əlverişli strateji tərəfdaşdırlar. Bu, onunla izah olunur ki, Türkiyədə olmayan xammal Azərbaycanda var. Öz növbəsində, Türkiyə bazarı köhnə dünyaya yaxındır, ölkə Avropa və Asiya arasında körpüdür, 40 il ərzində neft-kimya sektorunda çalışır, brendə, keyfiyyətə, biliyə və təcrübəyə malikdir.

- Konkret layihələr və görüləcək işlər haqqında nə deyə bilərsiniz?

- SOCAR - Turcas alyansının "Petkim" ərazisində yeni bir neftayırma zavodunun tikintisi ilə bağlı layihəyə start verilib. "Petkim" SOCAR - Turcas Rafineri şirkətinə 130 ha ərazi ayırıb. Neftayırma zavodu həmin ərazidə tikiləcək. Müəssisə ilk növbədə "Petkim"in tələbatını ödəyəcək. Qalan məhsullar isə Türkiyə və Avropaya satılacaq. Zavodun "Petkim" ərazisində tikilməsi hər-hansı başqa yerlə müqayisədə 30 faiz daha ucuzdur. Bu onunla izah olunur ki, burada liman, su ambarı, enerji, ambar imkanları, paylayıcı sistem mövcuddur. Eyni zamanda, zavod tikildikdən sonra onun müştərisi - "Petkim" də hazırdır. "Petkim" bu gün həmin məhsulları Rusiya, Suriya, Əlcəzair və digər ölkələrdən alır. Biz 1 milyon ton xammal idxal edirik və bunun üçün böyük nəqliyyat xərcləri ödəyirik. Şəxsi neftayırma zavodunun olması nəqliyyat xərclərini azaltdığı üçün layihənin səmərəliliyini artıracaq. Daşınma və saxlama xərclərindən başqa, təhlükəsizlik, laboratoriya, tədqiqat, personal, yanğın təlükəsizliyi, ekologiya kimi sahələrdə də xərclər azalacaq. Bu, məhsulun rəqabətqabiliyyətliliyini artıracaq.

- Ümumilikdə bu layihələrə hansı həcmdə sərmayə yatırmaq planlaşdırılır? Sərmayələrin yatırılma qrafiki necədir?       

- Sərmayələri bir neçə hissəyə bölmək olar. Bunlardan biri SOCAR-Turcas alyansının neftayırma zavodunun tikintisinə qoyacağı sərmayədir. Maliyyə böhranının qiymətlərə təsiri də nəzərə alınaraq, hazırda zavodun tikintisi 3 milyard dollar qiymətləndirilir. Bundan əlavə, "Petkim"in istehsalının artımı üçün nəzərdə tutulmuş sərmayələr də var. 2015-ci ilədək bu sərmayələr təxminən 1,5 mlrd. dollar təşkil edəcək.

Bu sərmayələrin yatırılması ilə Türkiyənin tələbatının 40 faizini ödəmək, məhsullarımızın bir hissəsini də Avropa bazarına satmaq və "Petkim"i istehsal ilə yanaşı, ticarət baxımından da loqistika mərkəzinə çevirmək niyyətindəyik. Həmçinin, limana və konserinin loqistikasının dəstəklənməsinə sərmayələr planlaşdırılır. Biz öz limanımızı genişləndirəcək, onu konteyner, istər quru və ya maye yük nəqli baxımından Türkiyənin ən böyük limanlarından birinə çevirəcəyik. Yalnız 2009-cu ildə limanla bağlı işlərə təxminən 5 mln. dollar vəsait yatırılacaq. Bundan başqa, biz ticarət fəaliyyəti ilə də məşğuluq. "Petkim"in istehsal etmədiyi xammalı xaricdən alaraq Türkiyədə satmağı planlaşdırırıq.

Bütün bu işlər başa çatdıqda "Petkim" Türkiyənin ən böyük və Avropanın aparıcı istehsal komplekslərindən biri olacaq.

- Bu gün "Petkim" Türkiyə bazarında hansı mövqeyi tutur?

- 2008-ci ildə "Petkim"in ümumi satış həcmi 2 milyard dollar səviyyəsində oldu.

Türkiyənin ümumi neft-kimya bazarı isə 7-8 milyard dollar qiymətləndirilir. Bu bazar hər il böyüməyə davam edəcəyi üçün 2015-ci ildə Türkiyənin tələbatı 13-14 milyard dollara çatacaq və Türkiyə dünyanın ən böyük bazarlarından biri olacaq.

Türkiyənin neft-kimya sənayesində tələbatla istehsal arasında böyük bir uçurum olduğu üçün burada böyük potensial var. İndiyədək istehsal edilməyən çox sayda neft-kimya məhsulu "Petkim"in istehsal obyektlərinin bazasında istehsal edilə bilər.

Konsernin nəhəng infrastrukturu var. Bu gün "Petkim" limana, elektrik və buxar istehsalı imkanlarına, su hövzəsinə, geniş ərazilərə və qərbə ən yaxın qapı olmaq kimi əlverişli coğrafi mövqeyə malikdir. Köhnə dünyaya mal daşımaq üçün bizim limanımız ən əlverişli yerdədir. 

- "Petkim"in yaranması Türkiyədə neft-kimya sektorunun yaranma tarixi ilə sıx bağlıdır. "Petkim"in yaranma və inkişaf yolu haqqında nə deyə bilərsiniz?

- Neft-kimya sektorunun tarixi 1950-ci ildən başlayır. Türkiyə 1965-ci ildə bu sektorda işləməyə başlayıb. Ölkə nefti idxal edərək, onun emalını, neft-kimya, enerji və loqistikanı təmin edir, rəqabətqabiliyyətliliyi artırır və Türkiyənin sənayeləşməsini təmin etmək məqsədi güdür. Bu baxımdan "Petkim" Türkiyənin sənayeləşmə tarixinin 5 mühüm layihəsindən biridir.

Yarandığı illərdə şirkət Türkiyənin tələbatının 70-80 faizini ödəyirdi. Sərmayə yatırımları olmadığı üçün hazırda müəssisənin bazardakı yeri 25 faizədək düşüb. Türkiyənin bazarı dinamik inkişafa başladı. Ölkədə tələbat ildə 15 faiz artdı və "Petkim" genişlənə bilmədiyi üçün təbii olaraq şirkətin bazardakı payı azalmağa başladı. Son beş il ərzində konsernə 500 mln. dollar sərmayə yatırılıb və onun istehsal gücü 20 faiz artıb. Lakin bu da "Petkim" üçün kifayət deyil və buna görə də, bizim bazar payımız azalmaqda davam edib.

Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]

Xəbər lenti

Xəbər lenti