Azərbaycanda uçuşların və hava nəqliyyatı ilə sərnişin daşımalarının təşkili üzrə müvəqqəti qaydalar təsdiqləndi

“Sanitariya-epidemioloji salamatlıq haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 25-ci maddəsinə və Azərbaycan Respublikası Nazirlər

Kabinetinin 2020-ci il 28 fevral tarixli 73-1 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş

“Yoluxucu, parazitar və kütləvi qeyri-yoluxucu xəstəliklərin əmələ gəlməsi,

yaxud yayılması təhlükəsi yarandıqda karantin-təşkilat, profilaktika və digər

zəruri tədbirlərin görülməsi Qaydaları”na uyğun olaraq, Azərbaycan

Respublikasının ərazisində koronavirus (COVID-19) infeksiyasının

yayılmasının qarşısının alınması ilə bağlı tədbirlərin davam etdirilməsi

məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti qərara alır:

1. “Koronavirus (COVID-19) pandemiyası dövründə Azərbaycan

Respublikasında uçuşların və hava nəqliyyatı ilə sərnişin daşımalarının

təşkili üzrə müvəqqəti Qaydalar” təsdiq edilsin (əlavə olunur).

2. Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək

Texnologiyalar Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi,

Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi və “Azərbaycan Hava Yolları”

Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti bu Qərardan irəli gələn məsələləri həll etsinlər.

Əli Əsədov

Azərbaycan Respublikasının Baş Naziri

Bakı şəhəri, 11 iyun 2020-ci il

№ 199

2

Azərbaycan Respublikası Nazirlər

Kabinetinin 2020-ci il 11 iyun

tarixli 199 nömrəli Qərarı ilə

təsdiq edilmişdir.

Koronavirus (COVID-19) pandemiyası dövründə Azərbaycan

Respublikasında uçuşların və hava nəqliyyatı ilə sərnişin

daşımalarının təşkili üzrə müvəqqəti

QAYDALAR

1. Giriş

1.1. Bu Qaydalar Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq

hava limanları əməkdaşlarının və sərnişinlərin sağlamlığının qorunması məqsədilə hazırda koronavirus COVID-19 (bundan sonra –

COVID-19) infeksiyasına dair aparılan elmi araşdırma faktlarına,

Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının (İATA), Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının (İCAO), Beynəlxalq Hava Limanları

Şurasının (ACI), Avropa Aviasiya Təhlükəsizliyi Agentliyinin (EASA)

və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (WHO) təcrübə və tövsiyələrinə, o cümlədən xarici beynəlxalq aeroportların və aviaşirkətlərin

təcrübəsinə əsaslanaraq tərtib olunmuşdur.

1.2. Mövcud olan məlumatlara əsasən COVID-19 insanlar

arasında birbaşa hava-damcı yolu ilə və ya kontaminasiya olunmuş

səthlərə təmasdan sonra əllərlə ağız boşluğuna, gözlərə, buruna və

s. toxunduqda ötürülür. Bir çox hallarda yoluxmuş insanlarda

xəstəliyin gedişatında yüngül simptomlar müşahidə edilir, lakin yaşlı

və (və ya) yanaşı xəstəliyi olan yoluxmuş insanlarda kəskin

ağırlaşmalar müşahidə olunur.

1.3. Xəstəliyin profilaktik tədbirlərinə əl gigiyenası, fiziki

məsafənin (bundan sonra – məsafənin) saxlanılması, gözlərə, ağız

boşluğuna, buruna toxunulmaması və tənəffüs gigiyenası aid edilir.

İctimai yerlərdə ümumi istifadə edilən səthlərin mütəmadi

təmizlənməsi və dezinfeksiya edilməsi xəstəliyə yoluxma riskini

azaldır.

2. Ümumi göstərişlər

2.1. Sərnişinlər və uçuşları icra edən bütün aviadaşıyıcılar

əvvəlcədən aşağıdakılar haqqında məlumatlandırılmalıdırlar:

2.1.1. uçuşdan əvvəl 48 saat ərzində COVID-19 testindən

3

keçən və nəticəsi neqativ olan sərnişinlər bu barədə arayışı təqdim

etməklə uçuşa buraxılırlar. Belə müayinə xərcləri sərnişinlərin özləri

tərəfindən ödənilir. Ölkədaxili uçuşlarda Azərbaycan Respublikasının

vətəndaşları üçün bu müayinələr ödənişsiz əsaslarla aparılır;

2.1.2. arayışların yoxlanılması və üzərində müvafiq qeydlərin

aparılması terminalların girişində fəaliyyət göstərən tibb personalı

tərəfindən həyata keçirilir. Sərnişinlərin uçuşa qeydiyyatı və hava

gəmisinə daxil olması bu arayışlar əsasında həyata keçirilir;

2.1.3. Azərbaycan Respublikasına uçuşları icra edən bütün

aviadaşıyıcılar uçuşdan əvvəl 48 saat ərzində COVID-19 testindən

keçən, nəticələri neqativ olan sərnişinləri arayış əsasında uçuşa

qəbul edir. Sərhəd nəzarəti zamanı belə arayışı təqdim edə bilməyən

Azərbaycan Respulikasının vətəndaşları iki həftəlik karantinə alınır,

xarici ölkələrin vətəndaşları isə ölkə ərazisinə buraxılmır və aviadaşıyıcı hesabına həmin uçuşla geri qaytarılır;

2.1.4. Azərbaycan ərazisinə gəlmək məqsədilə və ölkədaxili

reyslərdə təyyarəyə minərkən COVID-19 testinin neqativ nəticələri

barədə arayış təqdim edən və ölkənin hava limanına daxil olduqdan

sonra müvafiq müayinə və testləşdirmədən keçən Azərbaycan

Respulikasının və xarici ölkə vətəndaşları iki həftəlik karantinə

alınma öhdəliyindən azad oluna bilərlər.

2.2. Müntəzəm beynəlxalq uçuşların bərpası ölkələrin, hava

limanlarının və aviadaşıyıcıların müəyyən etdiyi qaydalar və ümumi

sanitar-epidemioloji vəziyyət nəzərə alınaraq, ikitərəfli əsasda

müqabil tərəflə əldə olunacaq razılaşma əsasında həyata keçirilir.

2.3. Hava limanı ərazisində və uçuş zamanı tibbi maskalardan

istifadə məcburidir. Tibbi maskaların xüsusi tələb (məsələn,

qeydiyyat və minik zamanı, uçuşqabağı təhlükəsizlik baxışı və

sərhəd nəzarəti proseduru icra olunarkən səlahiyyətli şəxsin tələbi

ilə) və zərurət olmadan (məs. qidalanma zamanı) çıxarılması yol

verilmir.

2.4. Hava limanında tibbi yoxlamanın operativ təşkili üçün

Azərbaycan Respublikasına uçuşları icra edən bütün aviadaşıyıcılar

pasport məlumatlarının və COVID-19 müayinəsinə dair testin neqativ

nəticələri göstərilməklə, reysdəki sərnişinlər barədə məlumatın

(siyahının) belə yoxlamanı aparan quruma vaxtında ötürülməsi

məqsədilə hava limanında təyin edilmiş yerüstü xidmətlər göstərən

operatora SİTATEX vasitəsilə GYDADXH ünvanına əvvəlcədən

ötürməlidirlər.

2.5. Sərnişinlər uçuşdan ən azı 4 saat əvvəl aerovağzal

4

kompleksinə gəlməlidirlər.

2.6. Aviaşirkətlərin bütün reyslərində əl yükünün daşınmasına

icazə verilmir. Aviaşirkətlərin qaydalarına əsasən müəyyən edilən

yalnız şəxsi istifadə əşyalarının (noutbuk, portfel, qadın çantası və

s.) daşınması mümkündür.

2.7. Əhali sıxlığının qarşısının alınması məqsədilə qarşılayan

və yola salan şəxslərin terminala girişi qadağandır.

2.8. Sərnişinlər Azərbaycan Respublikasının hava limanlarında

tətbiq edilən xüsusi qayda, prosedur, məhdudiyyət və göstərişlər

barədə uçuşu icra edən aviadaşıyıcı tərəfindən əvvəlcədən xəbərdar

edilməlidir.

2.9. Bu Qaydaların tələblərini pozan şəxslər barəsində

qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq məsuliyyətə cəlb ediləcəyi

barədə məlumat verilir.

3. Hava limanında prosedurlar (uçub getmə proseduru)

3.1. Aerovağzal kompleksinə və sərnişin terminalına yalnız

aşağıdakı şəxslərin daxil olmasına icazə verilir:

3.1.1. hava limanının və hava limanı ərazisində fəaliyyət

göstərən qurumların əməkdaşlarına;

3.1.2. sərnişinlərə (sağlamlıq imkanları məhdud sərnişinlər və

yetkinlik yaşına çatmayan sərnişinlər xüsusi əməkdaşlarla müşayiət

olunurlar).

3.2. Aerovağzal kompleksinin girişində sərnişinlərin pasportunun, müəyyən reys üçün biletlərinin və uçuşdan 48 saat əvvəl

COVID-19 müayinəsinə dair neqativ nəticəli arayışın mövcudluğunu

yoxlayan aviasiya təhlükəsizliyi işçilərindən, polis və tibb əməkdaşlarından ibarət postlar fəaliyyət göstərir.

3.3. Sərnişinlər yalnız tibbi maskalarla aerovağzal kompleksinə

buraxılırlar. Tibbi maskası olmayan sərnişinlərə girişdə maskalar

təqdim edilərək, aerovağzal kompleksinin ərazisində olduqları bütün

vaxt ərzində maskadan istifadə etmək öhdəliyi izah olunur.

Aerovağzal kompleksinə girişdə müvafiq avadanlıq (termal kamera

sistemləri) vasitəsilə şəxslərin hərarəti ölçülür. Bu məqsədlə termal

kameranın yanında təlim keçmiş, tibbi maskası, əlcəyi və eynəyi olan

ən azı 2 tibb işçisi fəaliyyət göstərir.

3.4. Hərarəti 37.50C-dən yuxarı olan şəxslər aerovağzal

kompleksinə buraxılmır, hava limanının girişindəki tibb məntəqəsinə

yönləndirilir, COVID-19-a şübhəli simptomlar müəyyən edildikdə,

5

xüsusi avtomaşın vasitəsilə sonrakı müayinə üçün müvafiq tibb

müəssisəsinə göndərilirlər. Bu barədə sərnişinin uçuşu nəzərdə

tutulan reysi yerinə yetirən aviaşirkətin nümayəndəsinə məlumat

verilir.

3.5. Sərnişinlər aviasiya təhlükəsizliyi üzrə ümumi baxışdan

keçərkən aviasiya təhlükəsizliyi əməkdaşları xüsusi döşəmə

işarələrinə əsasən növbənin tənzimlənməsinə və məsafəyə riayət

olunmasına nəzarəti həyata keçirirlər.

3.6. Aviasiya təhlükəsizliyi üzrə ümumi baxışdan keçdikdən

sonra sərnişinlərin əlləri dezinfeksiya olunur.

4. Sərnişinlərin qeydiyyatı prosesi

4.1. Növbələrə nəzarət üçün təyin edilmiş əməkdaşlar

sərnişinləri qarşılayaraq reysin istiqamətini göstərirlər və terminalda

qeydiyyat üçün növbənin daha az olduğu müvafiq zonaya

keçmələrini təklif edirlər. Bu əməkdaşlar xüsusi döşəmə işarələrinə

əsasən növbənin tənzimlənməsinə və məsafəyə riayət olunmasına

nəzarəti həyata keçirirlər.

4.2. Qeydiyyat prosesi başa çatdıqdan sonra sərnişinlər

bilavasitə qeydiyyat masası yanında təkrarən əllərini dezinfeksiya

edirlər.

4.3. Sərnişindən aviadaşıma üçün baqaj qəbul edildikdən

sonra həmin baqaj xüsusi ayrılmış yerdə dezinfeksiya edilir və

baqajın üzərinə dezinfeksiyanın həyata keçirildiyi barədə xüsusi

nişan vurulur.

4.4. COVID-19 əlamətlərinin olub-olmaması barədə sərnişinlərin sorğu edilməsi:

4.4.1. qeydiyyat zamanı əməkdaşlar COVID-19 əlamətlərinin,

yəni yüksək hərarət, öskürək və təngnəfəslik, ürəkbulanma, qusma,

ishal, əzələ ağrısı, boğaz, oynaq və ya baş ağrılarının olubolmadığını müəyyən etmək üçün sərnişinləri sorğu edirlər;

4.4.2. səhhəti pisləşən və yoluxucu xəstəlik əlamətləri olan

sərnişin aşkar edildiyi halda, belə sərnişin barədə dərhal növbətçi

tibb heyətinə məlumat verilir.

4.5. Uçuşqabağı yoxlama, steril zonaya və sərhəd nəzarəti

zonasına keçid:

4.5.1. növbələrə nəzarət üçün təyin edilmiş aviasiya təhlükəsizliyi əməkdaşı sərnişinləri qarşılayaraq, xüsusi döşəmə işarələrinə

əsasən növbənin tənzimlənməsinə və məsafəyə riayət olunmasına

6

nəzarət edir;

4.5.2. aviasiya təhlükəsizliyi üzrə uçuşqabağı yoxlamadan

keçdikdən sonra sərnişinlər xüsusi ayrılmış yerdə təkrarən əllərini

dezinfeksiya edir, sonra xüsusi döşəmə işarələrinə əsasən növbəni

gözləyərək və məsafəyə riayət edərək sərhəd nəzarətindən keçirlər;

4.5.3. sərhəd nəzarəti başa çatdıqdan sonra əllər yenidən

dezinfeksiya olunur.

4.6. Sərnişinlərin hava gəmisinə daxil olması prosesi:

4.6.1. məsafənin təmin edilməsi məqsədilə hava gəmisinə

minik prosesi məhdud qruplarla, minik üzrə məsul əməkdaşın

göstərişlərinə əsasən zonal qaydada həyata keçirilir;

4.6.2. hava gəmisinə minik salondakı sonuncu sıraların

sərnişinlərindən başlayır. Minik sərnişinlər arasında məsafə

saxlanılması, şəxsi əşyaların hava gəmisi salonunda yerləşdirilməsi

və sərnişinlərin oturacaqlarda yerləşməsi üçün imkan yaradılması

nəzərə alınmaqla aparılır;

4.6.3. Təmasın minimuma endirilməsi məqsədilə miniyə daxil

olan sərnişin pasportun şəkli olan vərəqini minik üzrə məsul

əməkdaşa göstərir və minik talonunu xüsusi oxuyucudan keçirir;

4.6.4. minik prosedurundan keçən sərnişinin əlləri dezinfeksiya

olunur.

5. Uçuş zamanı prosedurlar

5.1. Ümumi prosedurlar:

5.1.1. uçuş heyəti bütün uçuş müddətində fərdi qoruyucu

vasitələrindən mütləq qaydada istifadə edir (tibbi maskalar, rezin

əlcəklər, üz sipərləri);

5.1.2. təhlükə səviyyəsi yüksək olan reyslər yerinə yetirilərkən

xüsusi qoruyucu kombinezon geyilir və eynək taxılır;

5.1.3. kabinə ekipajı tərəfindən sərnişinlərin sağlamlıq vəziyyəti

bütün uçuş zamanı müşahidə edilir;

5.1.4. sərnişinlərə bütün uçuş müddətində hava gəmisi

salonunda gəzmə, sanitar qovşağına gediş istisna olmaqla, yol

verilmir;

5.1.5. pilotlar xüsusi zərurət olmadığı təqdirdə təyyarənin

salonuna keçməməlidir.

5.2. Hava gəmisində məlumatlandırma:

5.2.1. epidemioloji vəziyyətlə əlaqədar sərnişinlərin və ekipaj

üzvlərinin sağlamlığı üçün təhlükənin minimuma endirilməsi

7

məqsədilə hava gəmisində davranış qaydaları haqqında sərnişinlərə

məlumat verilir (audio, video və s. vasitəsilə).

5.3. Uçuş zamanı xəstəliyə şübhəli şəxs aşkarlandığı təqdirdə

prosedurlar:

5.3.1. uçuş zamanı COVID-19 əlamətləri aydın müəyyən

edilən sərnişin aşkar edildiyi təqdirdə dərhal hava gəmisi kapitanına

məlumat verilməklə, həmin sərnişin respirator maska ilə təmin edilir

və digər sərnişinlərlə təhlükəsizlik məsafəsinin (ən azı 2 oturacaq)

saxlanılması məqsədilə onun yeri dəyişdirilir, mümkün olduqda isə

ən arxa oturacağa yerləşdirilir. Xəstəyə ilkin tibbi yardım göstərilir və

ilkin antiepidemik tədbirlər həyata keçirilir;

5.3.2. şərait imkan verdikdə, bir sanitar qovşaq xəstəliyə

şübhəli şəxs üçün ayrılır;

5.3.2. həmin şəxsə qulluq üçün bir təyyarə bələdçisi ayrılır,

bələdçi respiratorlu maskadan istifadə edir. Xəstəliyə şübhəli şəxsə

qulluq edən bələdçinin digər sərnişinlərlə və onların əşyaları ilə

təmasda olmasına yol verilmir;

5.3.3. xəstəliyə şübhəli şəxsin istifadə etdiyi qabların, əşyaların

ayrıca polietilen paketdə qablaşdırılması təmin edilir;

5.3.4. xəstəliyə şübhəli sərnişin və onun səhhətinin vəziyyəti

barədə məlumat pilot tərəfindən dispetçer vasitəsilə aidiyyəti üzrə

hava limanındakı tibb məntəqəsinə və əməliyyat mərkəzinə bildirilir;

5.3.5. xəstəliyə şübhəli şəxs son növbədə hava gəmisindən

təhlükəsizlik tədbirləri görülməklə çıxarılaraq tibb işçilərinə təhvil

verilir.

6. Uçub gəlmə proseduru

6.1. Sərnişinlərin hava gəmisindən çıxması zamanı məsafəyə

riayət etmələri tələb olunur. Kabinə ekipajı hava gəmisindən çıxış

zamanı sərnişinlərin toplaşmasının qarşısını almaq üçün çıxış

qaydasını tənzimləyir.

6.2. Terminal binasına daxil olarkən sərnişinlərin əlləri

dezinfeksiya olunur, həmçinin tibbi maskası olmayan sərnişinlərə

maska təqdim edilir.

6.3. Sərnişinlər terminal binasına daxil olduqda, tibb işçiləri

tərəfindən aşağıdakı yoxlama tədbirləri həyata keçirilir:

6.3.1.xüsusi avadanlıq vasitəsilə hərarətin ölçülməsi və lazım

olduqda xüsusi testləşdirmənin aparılması;

6.3.2.arayışların yoxlanılaraq sərhəd nəzarəti zamanı təqdim

8

edilməsi məqsədilə üzərində qeydlərin aparılması.

6.4. Belə yoxlama nəticəsində tibbi baxımdan şübhəli

məqamlar müəyyən olunarsa, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları dövlət hesabına, əcnəbi vətəndaşlar isə şəxsi və ya aidiyyəti

aviadaşıyıcı hesabına karantinə və ya müalicəyə alınırlar.

6.5. Sərnişinlər sərhəd nəzarəti zonasında xüsusi

döşəmə/məsafə işarələrinə əsasən məsafəyə riayət etməklə və

növbəli qaydada sərhəd nəzarətindən keçirlər və prosedur başa

çatdıqdan sonra əllərini dezinfeksiya edirlər.

6.6. Reyslə gəlmiş sərnişinlərin baqajı xüsusi ayrılmış yerdə

dezinfeksiya olunaraq alınması üçün baqaj lentinə göndərilir.

Sərnişinlər baqajın təhvil alınması zonasında məsafəyə riayət

olunması məqsədilə xüsusi döşəmə üzərində işarələnməni nəzərə

almaqla baqajı götürərək terminal ərazisini tərk edirlər.

7. Aerovağzal kompleksində prosedurlar

7.1. Məsafənin təmin edilməsi məqsədilə bütün aşağıda

göstərilən növbəgözləmə mərhələlərində və sərnişinlərin potensial

toplaşma yerlərində xüsusi döşəmə stikerləri / məsafə işarələri ilə

nişanlanır:

7.1.1. aerovağzal kompleksinə girişdə;

7.1.2. aviasiya təhlükəsizliyi üzrə baxış məntəqələrində;

7.1.3. sərnişinlərin qeydiyyatı zonasında;

7.1.4. sərhəd nəzarəti zonasında;

7.1.5. baqajın təhvil alınması zonasında.

7.2. Məsafənin təmin edilməsi, tibbi maskalardan istifadə,

əllərin dezinfeksiyası qaydaları, COVID-19 əlamətləri və profilaktik

tədbirlər barədə sərnişinlərin məlumatlandırılması məqsədilə

məlumat göstəriciləri, monitorlar və posterlərdən istifadə olunur.

7.3. Hava limanında xəstəliyə şübhəli şəxs aşkarlandığı

təqdirdə:

7.3.1. Gəldiyi reyslərdə:

1. təhlükəsizlik tədbirləri görülməklə şəxs tibb məntəqəsinə

aparılır;

2. tibb məntəqəsi 103 Təcili Təxirəsalınmaz Tibbi Yardım

(bundan sonra – 103 TTTY) xidmətinə məlumat verir;

3. tibb məntəqəsi xəstəlik halını qiymətləndirdikdən sonra,

“COVID-19 şübhəli hal barədə məlumat forması” ilə birlikdə xəstəni

103 TTTY əməkdaşlarına təhvil verir;

4. şəxsin gəldiyi hava yolu şirkəti ilə əlaqə yaradılır, iki ön, iki

9

arxa və iki yan oturacaqlardakı şəxslərin məlumatları götürülür və

TƏBİB-ə bildirilir;

5. COVID-19 şübhəli xəstə, 103 TTTY xidməti vasitəsilə Tibbi

Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyi (bundan sonra – TƏBİB)

tərəfindən müəyyən edilmiş xəstəxanaya daşınır.

7.3.2. Transfer:

1. xəstəliyə şübhəli şəxs növbəti reysə minik icra edilənədək,

tibbi personalın müşahidəsi altında xüsusi ayrılmış otağa yerləşdirilir;

2. şəxsin gəldiyi hava yolu şirkəti ilə əlaqə yaradılır, iki ön, iki

arxa və iki yan oturacaqlardakı şəxslərin məlumatları götürülür və

TƏBİB-ə bildirilir;

3. aviadaşıyıcı belə sərnişin haqqında müvafiq qaydada

məlumatlandırılır;

4. aviadaşıyıcı tərəfindən icazə verildikdə sərnişin uçuşa

buraxılır;

5. xüsusi müşahidə altında digər sərnişinlərlə məsafəni təmin

etmək şərtilə təyyarəyə keçirilir;

6. belə icazə verilmədikdə sərnişin şəxsi və ya gəlmə uçuşunu

icra etmiş aviadaşıyıcı hesabına karantinə və ya müalicəyə alınır.

8. Hava gəmilərində təmizlik və təminat prosedurları,

salonların təmizlənməsi və dezinfeksiyası

8.1. Hava gəmisi salonlarının təmizlənməsi və dezinfeksiyası

hava gəmisi geri uçuş yerinə yetirərkən və uçuşdan sonra həyata

keçirilir.

8.2. Tullantıların utilizasiyası ehtiyat tədbirlərə riayət olunmaqla

və səlahiyyətli sanitar orqanların tövsiyələrinə müvafiq qaydada

həyata keçirilir.

8.3. Hava gəmisi kabinəsində havatəmizləyici filtrlərə nəzarət

və onların dəyişdirilməsi epidemioloji vəziyyət zamanı müəyyən

edilmiş reqlamentə uyğun həyata keçirilir.

8.4. Təyyarədə oturacaqların cibində yerləşən, istifadəsi

birdəfəlik olanlar istisna olmaqla, digər kartlar, bukletlər və s.

təsdiqlənmiş dezinfektantlarla zərərsizləşdirilir.

8.5. Təyyarədə oturacaqların cibində bioloji materiallarla

kontaktı olan vasitələrin atılması üçün ağzı kip bağlanan paketlər

olur.

9. Qida təminatı

10

9.1. Uçub gedən hava gəmiləri üçün:

9.1.1. xidmətə cəlb olunan bütün işçilər qida təminatı sexindən

çıxış zamanı prosedura əsasən qoruyucu vasitələrdən (maska,

eynək, əlcəklər) istifadə etməlidirlər;

9.1.2. avtolift təmiz olmalı və dezinfeksiya edilməlidir;

9.1.3. hava gəmisinə yaxınlaşarkən işçilər hava gəmisinə

xidmət proseduruna uyğun hərəkət etməlidirlər;

9.1.4. ketrinq xidməti tərəfindən istifadə olunan hava gəmisi

avadanlığı (arabalar, sobalar, bokslar və s.) təmiz olmalı və

dezinfeksiya edilməlidir;

9.1.5. sərnişinlərə xidmət üçün birdəfəlik istifadə qabları təqdim

olunmalıdır;

Hava gəmisinə xidmət başa çatdıqdan sonra bazaya qayıdış

və qoruyucu vasitələrin utilizasiyası həyata keçirilir.

9.2. Uçub gələn hava gəmiləri üçün:

9.2.1. xidmətə cəlb olunan bütün işçilər qida təminatı sexindən

çıxış zamanı prosedura əsasən qoruyucu vasitələrdən (maska,

eynək, əlcəklər) istifadə etməlidirlər;

9.2.2. avtolift təmiz olmalı və dezinfeksiya edilməlidir;

9.2.3. hava gəmisinə yaxınlaşarkən işçilər hava gəmisinə

xidmət proseduruna uyğun hərəkət etməlidirlər;

9.2.4. hava gəmisindən qabların və ketrinq xidməti tərəfindən

istifadə olunan hava gəmisi avadanlığı (arabalar, sobalar, bokslar və

s.) çıxarılmalıdır;

9.2.5. hava gəmisinin boşaldılması başa çatdıqdan dərhal

sonra avtoliftin daxili hissəsi dezinfeksiya edilməlidir;

9.2.6. bazaya qayıdış, avadanlıq boşaldılmalı, avtolif yuyulmalı

və dezinfeksiya edilməlidir;

9.2.7. birdəfəlik istifadə qabları, qida tullantıları və qoruyucu

vasitələr utilizasiya olunmalıdır.

10. Hava gəmilərində məişət xidmətləri proseduru

10.1. Uçub gedən hava gəmiləri üçün:

10.1.1. xidmətə cəlb olunan bütün işçilər sanitar-məişət xidməti

binasından çıxış zamanı prosedura əsasən qoruyucu vasitələrdən

(maska, eynək, əlcəklər) istifadə etməlidirlər;

10.1.2. avtonəqliyyat təmiz olmalı və dezinfeksiya edilməlidir;

10.1.3. hava gəmisinə yaxınlaşarkən işçilər hava gəmisinə

xidmət proseduruna uyğun hərəkət etməlidirlər;

10.1.4. hava gəmisinə xidmət başa çatdıqdan sonra bazaya

11

qayıdış və qoruyucu vasitələr prosedura uyğun utilizasiya

olunmalıdır.

10.2. Uçub gələn hava gəmiləri üçün:

10.2.1. xidmətə cəlb olunan bütün işçilər sanitar-məişət xidməti

binasından çıxış zamanı prosedura əsasən qoruyucu vasitələrdən

(maska, eynək, əlcəklər) istifadə etməlidirlər;

10.2.2. avtonəqliyyat təmiz olmalı və dezinfeksiya edilməlidir;

10.2.3. hava gəmisinə yaxınlaşarkən işçilər hava gəmisinə

xidmət proseduruna uyğun hərəkət etməlidirlər;

10.2.4. hava gəmisi təmizlənməli və dezinfeksiya edilməlidir;

10.2.5. ləvazimatlar və tullantılar çıxarılmalıdır;

10.2.6. hava gəmisinin boşaldılması başa çatdıqdan dərhal

sonra avtonəqliyyatın daxili hissəsi dezinfeksiya edilməlidir;

10.2.7. bazaya qayıdış, ləvazimatların boşaldılmalı, avtonəqliyyat yuyulmalı və dezinfeksiya edilməlidir;

10.2.8. istifadə olunmuş ləvazimatlar və qoruyucu vasitələr

utilizasiya edilməlidir.

11. Təmizlik və dezinfeksiya işləri üzrə tələblər

11.1. Həyata keçirilən təmizlik-dezinfeksiya işləri səthlərin

xüsusiyyətləri, təmizlik - dezinfeksiya qaydaları nəzərə alınmaqla və

müxtəlif təmizlik vasitələrindən istifadə etməklə aparılır.

11.2. Təmizlik-dezinfeksiya işləri həyata keçirilərkən aşağıdakı

ardıcıllığa riayət edilməlidir:

11.2.1. mexaniki təmizlik - quru çirklər və tullantılar səthlərdən və

məkandan uzaqlaşdırılır;

11.2.2. təmizləmə - isti su və lazımi hallarda yuyucu

vasitələrdən istifadə etməklə həyata keçirilir;

11.2.3. durulama - istifadə edilmiş yuyucu vasitə qalıqlarının

səthdən tamamilə uzaqlaşdırılması məqsədilə isti sudan istifadə

edilir;

11.2.4. dezinfeksiya - istifadəsinə icazə verilən dezinfeksiyaedici maddələr istifadə təlimatına uyğun olaraq tətbiq edilir;

11.2.5. dezinfeksiyadan sonra durulama - bu mərhələdə içmək

üçün yararlı sudan istifadə edilir.

11.3. Dezinfeksiyaedici maddələrdən istifadə zamanı diqqət

yetirilməli məqamlar aşağıdakılardır:

11.3.1. istifadə təlimatında qeyd edilmiş yararlılıq müddəti və

istifadə qaydası mütləq nəzərə alınmalıdır;

11.3.2. lazım olan konsentrasiyadan (qatılıq) artıq istifadə

12

edilməməlidir;

11.3.3. digər şəxslərin yanlış istifadəsinin qarşısını almaq

məqsədilə dezinfeksiyaedici məhlul hazırlandıqdan sonra qablaşdırma

üzərində tərkibi və hazırlanma tarixi barədə qeyd yazılmalıdır;

11.3.4. dezinfeksiya işlərinin aparılması tezliyi planlaşdırılmalıdır;

11.3.5. dezinfeksiya işlərini həyata keçirən işçi heyətə xüsusi

qoruyucu vasitələrlə (əlcək, maska və s.) təmin edilməlidir;

11.3.6. dezinfeksiya işlərinin həyata keçirildiyi sahə bu işlər

başa çatdıqdan sonra havalandırılmalıdır;

11.3.7. dezinfeksiyaedici maddələrin istifadə təlimatında qeyd

edilən səthlər üzərində tövsiyə olunan qalma müddətinə ciddi riayət

edilməlidir.

11.4. Dezinfeksiya edilməsi vacib olan sahələr və tövsiyə

edilən dezinfeksiya maddələri:

11.4.1. giriş-çıxışlardakı ayaqaltılıqlar (xlor tərkibli məhlul və ya

digər);

11.4.2. qapı və qapı tutacaqları (spirt tərkibli məhlul və ya

digər);

11.4.3. vətəndaşların şəxsi əşyalarının saxlanılması üçün

nəzərdə tutulan dolablar və onların tutacaqları (spirt tərkibli məhlul və

ya digər);

11.4.4. oturacaqlar, rəflər, masalar, pərdələr və s. (spirt tərkibli

məhlul və ya digər);

11.4.5. çoxmərtəbəli hava limanlarında eskalatorlar və onların

tutacaqları, liftlər və onların idarəetmə paneli (spirt tərkibli məhlul və

ya digər);

11.4.6. aviasiya təhlükəsizliyinə baxış və nəzarət üzrə texniki

avadanlıq;

11.4.7. döşəmələr (xlor tərkibli məhlul və ya digər);

11.4.8. sanitar qovşaqları (xlor tərkibli məhlul və ya digər);

11.4.9. tullantıların yığıldığı sahələr (xlor tərkibli məhlul və ya

digər);

11.4.10. tullantı qabları (spirt tərkibli məhlul və ya digər);

11.4.11. müxtəlif təyinatlı terminallar (spirt tərkibli məhlul və ya

digər);

11.4.12. sərnişinlərin istifadəsi üçün nəzərdə tutulan hava

limanı avadanlığı (əşyaların qoyulması üçün nəzərdə tutulmuş

qablar, baqaj arabaları, hərəkət qabiliyyəti məhdud olan sərnişinlər

üçün oturacaqlar, “Self chek-in” qeydiyyat köşkləri, E-gate-lər

13

(avtomatlaşdırılmış immiqrasiya nəzarəti), ticarət avtomatları və s.)

12. Şəxsi gigiyenaya dair tələblər

12.1. İşçi heyət hava limanındakı antiepidemik rejimlə tanış

edilir və xidmət sahəsinə uyğun fərdi qoruyucu vasitələrlə təmin

olunur.

12.2. Sərnişinlərlə bilavasitə əlaqədə olan xidmət əməkdaşları

(nəzarət-buraxılış məntəqəsində təhlükəsizlik xidmətinin əməkdaşları, qeydiyyat və minik agentləri, hərəkət qabiliyyəti məhdud olan

sərnişinlərə xidmət üzrə agentlər) tibbi maskalardan əlavə üz sipəri

və əlcəklərdən istifadə edirlər.

12.3. Fərdi qoruyucu vasitələrdən istifadə ediləcəyi təqdirdə,

onlar mütəmadi olaraq dəyişdirilir.

12.4. İstifadə edilmiş fərdi qoruyucu vasitələr bunun üçün

xüsusi nəzərdə tutulmuş ağzı kip bağlanan plastik qablara atılır.

12.5. Sərnişinlər və ya işçi heyət bütün mərhələlərdə yoxlama

məntəqələrinə yaxınlaşmazdan əvvəl əllər üçün dezinfeksiyaedici

vasitələrdən istifadə edə bilər.

12.6. Dezinfeksiyaedici vasitələr aşağıdakı yerlərdə təmin

edilir:

12.6.1. aviasiya təhlükəsizliyi üzrə bütün baxış

məntəqələrində;

12.6.2. qeydiyyat və “Self check-in” duracaqlarında;

12.6.3. sərhəd nəzarətində;

12.6.4. minik zonasında;

12.6.5. transfer zonasında;

12.6.6. ASAN VİZA aparatlarının yerləşdiyi zonada (fəaliyyət

göstərdiyi təqdirdə);

12.6.7. baqajın təhvilalınma zonasında.

12.7. Hər kəs sanitar qovşağından istifadədən, asqırma və

öskürmədən, sənədlərlə təmasdan, siqaret çəkdikdən sonra və s.

əllərini təmiz yumalı və ya dezinfeksiya etməlidir.

12.8. Əllərin gigiyenasına dair aşağıdakılar edilməlidir:

12.8.1. əllər axar su ilə isladılmalı və sabunulamalı;

12.8.2. əlləri sabunla ovuşdurulub, barmaqların və dırnaqların

arası yaxşı sabunlanmalı;

12.8.3. sabunlu əllər ən azı 20 saniyə ovuşdurulmalı;

12.8.4. əlləri axar suyun altında mükəmməl durulanmalı;

12.8.4. əlləri təmiz salfetlərlə qurulanmalı;

14

12.8.5. sabun və ya su istifadəsi mümkün olmadıqda, etanol

(spirt) tərkibli dezinfeksiyaedici məhlullardan istifadə edilməli.

12.9. Tibbi maskalardan ümumi istifadə qaydaları:

12.9.1. maskalar ağız və burun nahiyəsini səliqəli örtməklə, üz və

maska arasındakı boşluqları minimuma endirmək şərtilə taxılmalıdır;

12.9.2. istifadə zamanı maskanın ağızla təmasda olan

hissəsinə əllə toxunmaq olmaz;

12.9.3. maska çıxarılarkən müvafiq qaydalara əməl edilməlidir

(maskanın ön hissəsinə toxunmaq olmaz, arxa hissəsindəki ipləri

vasitəsilə çıxarılmalıdır);

12.9.4. maskanı çıxardıqdan sonra əllər spirtlə təmizlənməli,

yaxud sabun və su ilə təmiz yuyulmalıdır;

12.9.5. maska çirkləndikdə və ya nəmləndikdə dəyişdirilməsi

vacibdir;

12.9.6. birdəfəlik maskalardan təkrar istifadə edilməsinə yol

verilmir;

12.9.7. birdəfəlik maskaların istifadəsindən sonra onların

zərərsizləşdirilməsi və kənarlaşdırılması vacibdir.

13. İşçi heyətə dair tələblər

13.1. Təyyarə ekipajının ictimai nəqliyyat vasitəsilə hərəkət

etməsi mümkün qədər məhdudlaşdırılmalıdır.

13.2. Təyyarə ekipajı mümkün qədər ictimai yerlərdə olmaqdan

çəkinməlidir.

13.3. İşə gəlməzdən əvvəl özündə COVID-19 əlamətləri

(qızdırma, quru öskürək, nəfəs darlığı, ishal və s.) hiss edərsə rəhbərinə

xəbər verərək evdə izolyasiya olunmalı və tibbi xidmətin təmin olunması

məqsədilə 103 TTTY müraciət etməlidir.

13.4. İş zamanı özündə COVID-19 əlamətləri (qızdırma, quru

öskürək, nəfəs darlığı, ishal və s.) hiss edən işçi dərhal işini

dayandırmalı, tibbi maska ilə təmin olunaraq qapalı otaqda izolyasiya

edilməlidir. Həmin şəxsə tibbi xidmətin göstərilməsi üçün 103 TTTY-ə

müraciət edilməlidir.

13.5. Xəstəlik əlaməti olan işçinin iş yeri dezinfeksiya edilməlidir.

13.6. Həmin işçidə laborator üsul ilə COVID-19 təsdiqləndiyi

halda, onunla sıx təmasda olan əməkdaşlardan test götürülməli və

cavabları aşkarlanana qədər onlar evdə izolyasiya olunmalıdırlar.