Azərbaycan, Bakı, 08 sentyabr/ Trend , müxbir A.Bədəlova/ "Neft ixrac edən ölkələrin təşkilatı (OPEK) qarşıdakı iclasında xammal istehsalı üzrə rəsmi normanı dəyişilməz saxlayacaq", - Britaniyanın "Capital Economics" Konsaltinq Şirkətinin iqtisadi araşdırmalar üzrə beynəlxalq eksperti Hyuqo Navarro (Hugo Navarro) hesab edir.
OPEK-ə üzv dövlətlərin nümayəndələri sentyabrın 9-da Vyanada neft hasilatı normalarına dair məsələlərin müzakirəsi üzrə iclas keçirəcəklər. Venesuela, İran və Liviya neft qiymətlərinin düşməsinin qarşısını almaq üçün kvotaların azaldılması mövqeyini dəstəkləyir. Tehran və Karakos bəyan edir ki, dünya bazarlarına tədarük boldur, bir barel üçün 100 dollar, yeni baza səviyyəsi olmalıdır.
"OPEK neft kvotasını dəyişməyəcək, lakin kartel yaxın aylarda faktiki hasilat həcminin azaldılmasına cəhd göstərə bilər", - deyə Trend -a bazar ertəsi Navarro bildirib.
İqtisadiçının sözlərinə görə, lakin bu, neft qiymətinin artamasını dayandırmaq üçün kifayət entməyəcək. Britaniya şirkətinin proqnozlarına görə, bir il ərzində xammal bir barel üçün 90 dollaradək ucuzlaşacaq.
Bu gün Amerikanın WTI yüngül nefti üzrə oktyabr fyuçerslərinin dəyəri bir barel üçün 109,12 dollar təşkil edir. Şimal dənizindən hasil edilən Brent neftinin qiyməti bir barel üçün 106,9 dollar olub.
Navarro OPEK-in sentyabr iclasında kvotaları nə üçün dəyişdirməyəcəyinin bir neçə səbəbini göstərib.
"Birincisi, OPEK-in ən görkəmli üzvü olan Səudiyyə Ərəbistanı Qərbin ictimai rəyinə qarşı həssadır və dünyada iqtisadi artımın sürətinin azaldığı bir vaxtda qiymətlərə təsir göstərmək istəmir", - deyə o bildirib.
2008 -ci ilin iyulunda Səudiyyə Ərəbistanı neftin qiymət artımını dayandırmaq məqsədi ilə neft hasilatının sutkada 250 min barelədək artırılması barədə qərar qəbul edib. İndi Krallıq sutkada 9,7 mln. barel neft hasil edir.
Navarro bildirib ki, OPEK hətta hazırki neft qiymətləri ilə böyük mənfəət əldə edir, çünki kartel üzvləri hasilatın ən aşağı maya dəyərinə malik ölkələrdir.
"İkincisi, bazarda malın yığılıb qalmasının bir neçə ənənəvi əlamətləri meydana gəlib. Tələbatın düşmə əlamətlərinin olmasına baxmayaraq, bu hələ ki, ehtiyatların toplanmasına gətirib çıxarmayıb", - deyə o bildirib.
Navarronun sözlərinə görə, bundan əlavə, OPEK tədarükün pozulma risklərinin hələ də yüksək olaraq qaldığı bir vaxtda hasilatı azaltmaq istəməyəcək.
"Gürcüstan - Rusiya münaqişəsi Xəzər regionunda gərginliyi və əsas neft tədarüklərinin zəifliyini artırıb, tranzit infrastrukturunu pozub. "Qustav" qasırğasının Meksika körfəzində hasilatı pozmasa da, qasırğalar dövrü hələ başa çatmayıb", - deyə Navarro bildrib.
Neft ixrac edən ölkələrin təşkilatı hasilat həcmini sonuncu dəfə 1990-cı illərin sonlarında əhəmiyyətli dərəcədə qaldırıb. Bunda məqsəd dünya üzrə iqtisadi enmənin qarşısını almaq olub. Nəticə kartel üçün fəlakətli oldu. İqtisadi fəallığın enməkdə davam etdiyi bir zamanda neft qiymətləri bir barel üçün 10 dollaradək düşdü.
"OPEK görünüş üçün kvotaları dəyişilməz saxladığını bildirə, lakin eyni zamanda, hasilatı azaltmaqla qiymətləri dəstəkləyə bilər", - deyə Navarro bildirib.
Cari ilin iyulundan OPEK-in neft hasilatı 200 min barel düşüb. 2008 - ci ildə kartelin xammal hasilatına qoyduğu rəsmi limit sutkada 29,67 mln. barel təşkil edir.
Navarro bildirib ki, neft qiymətlərinin bir barelə görə100 dollar səviyyəsində saxlanılmasına yönələn bütün cəhdlər uğursuz olacaq.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı - s