Böyük Britaniya, London, 03 may / " müxbir D.Xatınoğlu, G. Əhmədova / İranın nüvə proqramı ilə bağlı həssaslığın artdığı bir zamanda, Tehranın uranın zənginləşdirilməsi planının davamı, ən yaxşı halda, BMT TŞ-nin yeni sanksiyaları ilə nəticələnəcək. "Artıq İranın BMT TŞ qarşısında öhdəliklərə əməl etməsinin, nüvə silahının yayılmamasına dair Müqaviləni (NPT) yerinə yetirməyin zamanı gəlib, bu məsələni uzatmağa səbəb yoxdur"- deyə nüvə məsələsi üzrə amerikalı ekspert Piter Zimmerman Trend -a şərh edib.
BMT TŞ-nin daimi üzvləri mayın 2-də Londonda iclas keçiriblər. Iclasdan sonra Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Miliband (David Miliband) jurnalistlərə açıqlamasında bildirib ki, Altılıq, İranın uranın zənginləşdirilməsi planının dayanndırılması şərtilə, Tehrana iqtisadi güzəştlər verməyə hazırdır. Güzəştlərin təfərruatı haqda məlumat verilməyib.
"BMT TŞ -nin İrandan uranın zənginləşdirilməsini və zənginləşdirmə ilə bağlı işləri dayandırmasına dair tələbləri üzrə danışıqlar çox uzanır"- ABŞ Dövlət Departamentinin Silahlanmaya Nəzarət Komitəsinin sabiq elmi müşaviri Zimmerman şənbə günü Vaşinqtondan bildirib. "Nüvə silahının yayılmaması haqqında müqavilə BMT-nin Tərksilah Komitəsi tərəfindən nüvə silahına malik ölkələrin dairəsinin genişlənməməsi üçün həyata keçirilir. Beləliklə, çalışılır ki, silahlı münaqişələr zamanı nüvə raketlərindən istifadə ehtimalları minimum həddə çatdırılsın. Həmçinin, müqavilə çərçivəsində, atom enerjisindən dinc məqsədlərlə istifadəyə geniş imkanlar yaratmaq üçün hazırlanmış çoxtərəfli beynəxalq aktlar mövcuddur"-deyə, ABŞ eksperti bildirib.
Nüvə ekspertinin sözlərinə görə, vaxt gələcək ki, Böyük Britaniya, Fransa, Almaniya, ABŞ və MAQATE İrana " nüvə proqramını hərbi məqsədlə davam etdirməsinə dair" sübutlar təqdim edəcək, bu sübutlar beynəlxalq ictimaiyyətə və daha təfərrüatlı şəkildə MAQATE-nin İdarə Şurasına açıqlanacaq. " O zaman İran ya bu sübutların doğruluğu ilə razılaşacaq və öz günahını dərk edəcək, ya da kifayət qədər sərt və iflic edici sanksiyalarla üzləşəcək" -deyə, Zimmerman bildirib.
Tehranın "təkliflər paketinə" toxunan Zimmerman, təfərrüatlar olmadığından, bu məsələyə dair şərh verməkdən çəkinib.
"İranın öz nüvə proqramı ilə bağlı son addımları, xüsusilə də, Nətənz nüvə stansiyasında yeni 6000 sentrifuqa quraşdırması BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən yeni sanksiyaların tətbiq edilməsinə səbəb ola bilər" - deyə, Böyük Britaniyanın Bredfordsk Universitetinin professoru Pol Rocers (Paul Rogers) bu gün Trend -a bildirib.
Rocersin fikrincə , İranın nüvə proqramı ilə bağlı Altılıq ölkələrinin hansı qərara gəlməsi hələlik məlum deyil, lakin Rusiya və Çinin BMT Təhlükəsizlik Şurasının İrana qarşı kəskin sanksiyalarını dəstəkləyəcəyi az ehtimal olunur" - deyə və Oksford Tədqiqat Qrupunda qlobal təhlükəsizlik üzrə məsləhətçi Rocers bildirib. Britaniyalı ekspertin fikrincə, İranın nüvə problemi üzrə danışıqların yaxın müddətdə həll olunması mümkün deyil və bu məsələ, ən azından, noyabr ayına qədər uzanacaq.
Aprelin səkkizində, İranın Milli Nüvə Texnodlogiyaları Günündə ölkə prezidenti Mahmud Əhmədinedjad bəyan edib ki, İran uranın zənginləşdirilməsi üçün Nətənzdə 6000 yeni sentrifuqa quraşdırmağa başlayıb. ABŞ, Böyük Britaniya və Fransa buna etirazlarını bildiriblər. Indiyədək BMT TŞ İranın nüvə proqramını dayandırmaq məqsədilə dörd Qətnamə qəbul edib. İran tərəfi isə, uranın zənginləşdirilməsi planının öz qanuni haqqı olduğunu bildirərək, Qətnamələrə əməl etməkdən imtina edib.