...

Arzu Nağıyev: "İran-Azərbaycan münasibətlərinin istiləşməsi gələcək əlaqələrin bügunkü xəbərçisidir" (MÜSAHİBƏ) (VİDEO)

Siyasət Materials 10 Noyabr 2014 10:53 (UTC +04:00)

Azərbaycan, Bakı, 10 noyabr /Trend/

Trend-in Kəpəz TV-yə istinadən verdiyi məlumata görə, Trend-in icmalçısı, siyasi ekspert Arzu Nağıyev "Bu həftə"də İran-Azərbaycan münasibətlərinin bu gün və gələcəkdə hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyini şərh etdi.

- Prezident İlham Əliyevin Tehrana səfərindən sonra yeni dönəmə qədəm qoyan İran-Azərbaycan münasibətlərinin Prezident Həsən Ruhaninin Bakıya gəlişindən sonra inkişafını necə görürsünüz?

- İranla Azərbaycan arasında 670 km-dən artıq bir sərhəd var. Son 20 ildə iki ölkə arasında bugünkü qədər yaxınlaşma olmayıb. Bu, iki ölkə prezidentlərinin qarşılıqlı səfərlərinin nəticəsidir. Noyabrın 12-də Həsən Ruhaninin Azərbaycana rəsmi səfəri çərçivəsində prezidentlərin görüşü və bir sıra sənədlərin imzalanması gözlənilir.

- Bildirildiyi kimi, səfər zamanı 10 sənəd imzalanacaq. Bunlar hansı sahələri əhatə edəcək və münasibətlərin inkişafına nə kimi töhfə verəcək?

- Zənnimcə, sərhəd məsələlərinə daha çox önəm verilir. Yəni imzalanacaq sənədlər enerji satışı, sərhəd çaylarından birgə istifadə, gömrük prosedurlarının sadələşdirilməsi, yükdaşıma, qaz və s. bu istiqamətli sənədlər olacaq. Əsas 10 sənəd bundan ibarətdir. Bundan başqa, sərhədyanı ticarət, turizm kimi məsələlərə də baxılacaq. Əsas prioritet mövzu isə Xəzər hövzəsinin istifadəsi ilə bağlı olan məsələlərdir. Belə ki, burada İran və Azərbaycan arasında müəyyən dərəcədə də olsa fərqlər mövcudur.

- Yəqin ki, müzakirə edilən məsələlər sırasında Xəzər dənizinin hüquqi statusuna da toxunulacaq.

- Xəzərin statusunun müəyyənləşdirilməsi istiqamətində iki ölkə arasında müəyyən yaxınlaşmalar var. İran əvvəllər SSRİ ilə İran arasında olan bölgünü əsas götürür və məsələnin üzərində ciddi dayanırdı. Bu, MDB dövlətləri ilə İran arasında bölgü demək idi. Bu isə 1920-1940-cı illərin sənədlərinə uyğundur. Hazırda Xəzər dəniz kimi qəbul olunur, neytral sular artıq mövcuddur və iki ölkə bu məsələnin müzakirəsində demək olar ki, razılıq əldə edib.

- Son zamanlar istiləşən münasibətlər fonunda Azərbaycan İranla Qərb arasında körpü rolunu oynaya bilərmi?

- Bildiyimiz kimi, Qərblə İran arasında münasibətlər heç də yaxşı deyil. Belə ki, İranda kütləvi qırğın silahlarının hazırlanması ilə bağlı bu ölkəyə embarqolar qoyulur, sanksiyalar tətbiq edilir. Məhz bununla bağlı Qərblə İran arasında Azərbaycanın körpü rolunu oynaması mümkün məsələdir. Belə ki, Qərb Azərbaycana karbohidratların daşınması ilə bağlı etibar edir, belə olan təqdirdə isə İran qazının Avropaya çıxışı reallaşa bilər.

- Qarşılıqlı səfərlər əlaqələrə nə kimi yenilik gətirəcək?

- Qeyd etmək yerinə düşər ki, İran və Azərbaycan arasında bağlanmış sazişlər həyata keçirilir. təhlükəsizlik, mütəşəkkil cinayətkarlıqla mübarizə, terrorizm və narkotiklərin daşınmasının qarşısının alınması istiqamətində üç sənəd imzalanıb ki, bu da öz səmərəsini verir. İki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi artmaqdadır, qarşılıqlı investisiyaların yatırılmasında inam var. Məlumdur ki, Bakı-Astara yolunun yenidən qurulması, Parsabad-İmişli-Əli Bayramlı-Salyan elektrikötürücü xətti, Naxçıvan qazının Azərbaycana ötürülməsi ilə bağlı investisiya layihələri var.

- Azərbaycan-İran münasibətlərinin istiləşməsindən narahat olan qüvvələr var. İki ölkə bunun qarşısını almaq üçün nə edir?

- Bakı-Təbriz-Tehran uçuş xətti həyata keçirilən gündən bunun başqa məqsədli olduğu söylənilirdi. Terrora və ya hansısa başqa hadisələrə yol açacağı deyilirdi. Lakin qısa zaman kəsiyində bunun boş sözlər olduğu hamıya məlum oldu. Unutmaq lazım deyil ki, İran əhalisinin yarıdan çoxu etnik azərbaycanlılardır və hər iki tərəfin əhalisin arasında müsbət münasibətlərin qurulması bəzi insanları qıcıqlandıra bilər. Lakin çalışmaq lazımdır ki, hər iki tərəfin diaspor təşkilatları işlərini elə qursunlar ki, bu münasibətlərdə soyuqluq yaranmasın. Sərhəd zonasında olan bölgələrimizin inkişafına da İran-Azərbaycan münasibətlərinin müsbət təsiri var. Yəni bu bölgələr inkişaf edər, ticarət əlaqələri güclənər. Bir sözlə, hər iki tərəfin münasibətlərinin inkişafı müsbət tendensiya ola bilər.

Məqalədə:
Xəbər lenti

Xəbər lenti