Bakı. İlhamə İsabalayeva - Trend:
Azərbaycanda insanlar ürək-damar xəstəliklərində baş verə biləcək ağırlaşmaları əvvəlcədən müəyyən etməyə imkan verən tibbi müayinələrə maraq göstərmirlər.
Bunu Trend-ə Səhiyyə Nazirliyi Akademik C.M Abdullayev adına Elmi-Tədqiqat Kardiologiya İnstitutunun direktoru, tibb elmlər doktoru Gülnaz Dadaşova deyib.
Onun sözlərinə görə, əslində, mərkəzi aortal təzyiqi düzgün ölçməklə bu ağırlaşmaların baş verə biləcəyini əvvəlcədən proqnozlaşdırmaq olar. Bununla sonda ölümə səbəb olan həmin ağırlaşmaların qarşısını da vaxtında almaq mümkündür.
G.Dadaşova qeyd edib ki, ürək-damar xəstələrində aparılan medikamentoz müalicənin nə qədər effektli olduğunu, təzyiqin hansı formada nəzarətdə saxlanıldığını bilmək çox vacibdir. Lakin təəssüf ki, bu baxımdan mərkəzi aortal təzyiqə nəzarəti hər zaman həyata keçirmək mümkün olmur.
İnstitut direktoru əlavə edib ki, normal halda insanlar özlərinin arterial təzyiqlərini ölçürlər və bu ölçmə onların biləyində və ya bazu hissəsində aparılır:
"Təzyiqin ölçülməsi üçün fərqli aparatlardan istifadə edilir. Biləkdən və bazudan qoyulmaqla ölçülən aparatlar arasında fərqlər və müəyyən xətalar ortaya çıxır. Elektron aparatlarla xəstənin təzyiqinin müəyyən fasilələrlə 3 dəfə ölçülməsi, ondan sonra orta göstəricinin müəyyən edilməsi məsləhət görülür. Təzyiq köhnə qayda ilə (aparat dirsəyə bağlanmaqla) ölçüldükdə üçlü kontrol aparılmalıdır. Köhnə aparatlardan istifadə zamanı həm barmaq (təzyiq ölçülən yalnız iki orta barmağı nəbz üzərinə qoymaq olar) nəbzin üzərinə qoyularaq, nəbz döyüntülərinə nəzarət edilməli, həm qulaqla döyüntülərə qulaq asılmalı, həm də gözlə aparat üzərindəki göstəricilər izlənilməlidir. Əgər bu qayda ilə təzyiq ölçülərsə, onda təzyiqin müəyyən edilməsində xəta ehtimalı sıfıra bərabər olur. Ancaq təəssüf ki, bütün həkimlər təzyiqi bu qayda ilə ölçmürlər və üçlü kontrol həyata keçirmirlər".
G.Dadaşova deyib ki, bəzən mərkəzi aortadakı təzyiqlə periferiyada olan təzyiqlər arasında çox ciddi fərqlər olur. Lakin ürək-damar xəstələrinin müalicəsi ilə bağlı daha dəqiq qərarın qəbul edilməsi üçün mərkəzi aortal təzyiqin ölçülməsi düzgündür.
İnstitut direktorunun sözlərinə görə, 5-10 il əvvəl mərkəzi aortal təzyiq yalnız invaziv yolla (orqanizmə müdaxilə etməklə) ölçülürdü:
"Lakin indi institutda orqanizmə müdaxilə etmədən, adi qaydada, aparatı bazuya bağlamaqla mərkəzi aortal təzyiqin optimallaşması barədə dürüst məlumat vermək mümkündür. Azərbaycanda yalnız Kardiologiya İnstitutunda istifadə edilən "Agedio" aparatı vasitəsilə ürək-damar ağırlaşmalarının proznozunda vacib faktorlardan biri olan mərkəzi aortal təzyiqi dəqiq ölçmək olur. Mərkəzi aortal təzyiq koronar (ürək) və beyin damarlarında, həmçinin böyrəklərdə qan axınını daha real əks etdirir və bu səbəbdən ürək-damar ağırlaşmalarını daha dəqiq proqnozlaşdırır. Bu gün mərkəzi aortal təzyiqin qeyri-invaziv (orqanizmə müdaxilə etməməklə) ölçülməsi ürək-damar xəstəliklərinin müalicəsinin effektivliyinin qiymətləndirilməsində əvəzsiz rol oynayır. Bu, xəstələrin tez sağalmasında böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu aparatla aparılan müayinə vasitəsilə, aterosklerozun inkişaf səviyyəsini müəyyən etmək mümkündür".