Azərbaycan, Bakı, 29 avqust / Trend , müxbir İ.Xəlilova/
Azərbaycanın bank sistemi Mərkəzi Bank yanında fəaliyyət göstərən Azərbaycan İpoteka Fondu (AİF) ilə məsləhətləşmələrə başlayıb. Məsləhətləşmələrin mövzusu hər bank-agentin üç ay ərzində bir milyon manatı keçməməli olan maliyyələşməsinin limitinin artırılmasıdır. Bu barədə şənbə günü bank dairələrindən məlumat verilib.
"Ölkədə ipoteka kreditlərinə böyük tələbatı nəzərə alaraq banklar AİF vəsaitləri ilə paralel olaraq şəxsi resurslarından da istifadə etməli olurlar", - bank mühitindən deyiblər.
Belə məhdudluqlarla əlaqədar olaraq, bu gün AİF vəsaitindən 27 milyon manatlıq kreditlər verilib. İpoteka Fondu 55 milyon manatlıq istiqraz buraxıb. Onlardan bank-agentlər arasında hələlik 30 milyon manatı yerləşdirilib. Ayrılmış limitin istifadə müddətinin avqustun sonunadək başa çatmasına baxmayaraq, bir sıra bankların ipoteka portfeli artıq limiti iki-üç dəfə ötür.
AİF-in banklar üçün limit müəyyənləşdirməsi mövcud vəsait ilə verilən kreditlər arasında müxtəlifliyin aradan qaldırılması üçün tədbir kimi izah edilir. Bir müddət əvvəl Mərkəzi Bankın idarə heyətinin sədri Elman Rüstəmov deyib ki, hər bir bank-agent üçün bir milyon manat ölçüsündə limitin müəyyənləşdirilməsi ilk olaraq, fondun öz istiqrazlarının yerləşdirilməsindən vəsait əldə edə bilməsi ilə əlaqədardır. Buna görə də, banklar üçün müəyyən limit lazımdır. Lakin ipoteka kreditlərinin genişlənəcəyi təqdirdə, limitlər onların artırılması baxımından yenidən nəzərdən keçiriləcək, Rüstəmov deyib.
Limit müəyyənləşdirilməsinin əsas səbəbləri bunlardır: ipoteka kreditlərinə tələbin qeyri-müəyyən həcmi və fondun likvidliyinin idarə olunması.
Hazırda banklar ipoteka obyektlərinin Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestri Xidmətində qeydiyyatı zamanı yenidən təşkili və onun Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət komitəsinin strukturuna daxil edilməsi ilə əlaqədar olaraq da çətinlik çəkirlər.
Bununla belə, Azərbaycanda ipoteka kreditlərinin bərpasından, 2009-cu ilin iyunundan etibarən 600 nəfər artıq ipoteka kreditləri alıb. 2006-cı ilin martından başlayaraq AİF xətti ilə maliyyələşmənin ümumi həcmi 100 milyon manatı ötüb. Bunun nəticəsində ipoteka kreditlərinin köməyi ilə 2600 ailə mənzil problemini həll edə və sosial tələbatını ödəyə bilib.
AİF-dən deyilib ki, Azərbaycanda ipoteka kreditləşməsi gələcəkdə də olacaq, sabit və davamlı xarakter daşıyacaq.
AİF standardı ilə verilən bütün kreditlər uzun müddətə və aşağı faiz dərəcəsi ilə hesablanıb. Kreditlər üzrə orta müddət 24 il, orta faiz dərəcəsi isə illik 7,6 faizdir.
2006-2007-ci illərdə İpoteka Fondunun xətti ilə 75,8 milyon manatlıq ipoteka kreditləri verilib. Bu da iki min ailənin mənzil təminatı probleminin həlli üçün şərait yaradıb.
Azərbaycanda verilən adi ipoteka kreditinin maksimal məbləği 50 min manatdır. Belə kreditlər 8 faizlə 25 il müddətinə verilir. Sosial ipotekanın ən yüksək məbləği isə 35 min manatdır, 4 faizlə 30 il müddətinə verilir. Adi və güzəştli ipoteka kreditləri üçün ilkin ödəniş 15 faizdir.
Fondun kredit səlahiyyətli təşkilatları 18 bankdır. 2009-cu il üçün dövlət büdcəsində sosial ipotekanın maliyyələşdirilməsinə 14 milyon manat nəzərdə tutulub.
Ölkədə AİF standartı ilə ipoteka kreditləşməsinə 2006-cı ilin martından başlanılıb. 2007-ci ilin fevralından isə sosial ipotekanın verilməsinə başlanılıb. İpoteka kreditlərinə tələbat büdcədən ayrılan vəsaiti ötdüyünə görə 2007-ci il iyunun ortalarında AİF öz standartları üzrə ipoteka kreditlərinin maliyyələşdirməsini 2009-cu ilin iyununda onun bərpasına qədər dayandırıb.
Avqustun 29-na olan rəsmi məzənnə 0,8039 AZN/USD təşkil edir.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]