Azərbaycan, Bakı, 18 noyabr /Trend, müxbir İ.Xəlilova/
Baş nazirin birinci müavini Yaqub Eyyubovun rəhbərliyi ilə Azərbaycan nümayəndə heyəti noyabrın 19-da keçiriləcək MDB hökumət başçıları Şurasının növbəti iclasında iştirak etmək üçün Sankt-Peterburqa yola düşüb. Bu barədə cümə axşamı ölkə hökumətindən məlumat verilib.
İclasın gündəliyinə iqtisadi və humanitar, həmçinin təhlükəsizliyin təminatı sahəsində Birlik ölkələrinin əməkdaşlığının gələcək inkişafı və dərinləşdirilməsinə istiqamətlənmiş 22 sənəd layihəsi daxil edilib. RİA Novostinin MDB İcraiyyə Komitəsinin sədri Sergey Lebedevə istinadən verdiyi məlumatda deyildiyi kimi, məsələlərin əsas hissəsi iqtisadiyyata həsr olunub, xüsusi diqqət isə 100-dən çox qüvvədə olan saziş və müqaviləni əvəz etməli olan, həmçinin, qarşılıqlı ticarətdə əngəlləri aradan qaldırmağa imkan verən azad ticarət zonası haqqında layihəyə yönəldilib.
"Sənədin gələn il MDB hökumət başçıları Şurasının iclasında imzalanacağı güman edilir", - Lebedev deyib.
Hazırda Azərbaycanın Belarus, Qazaxıstan, Gürcüstan, Moldova, Özbəkistan, Qırğızıstan, Rusiya, Türkmənistan və Ukrayna ilə imzalanmış ikitərəfli sazişləri qüvvədədir, lakin müzakirə olunan saziş layihələri çərçivəsində bu ikitərəfli razılaşmaların ləğvi nəzərdə tutulur.
Yeni saziş Birlik çərçivəsində azad əmtəə mübadiləsi üçün şərtlərin yaradılması, həmçinin ticarətdə bütün məhdudiyyətlərin aradan qaldırılmasına istiqamətlənib.
Cümə axşamı ölkə rəhbərliyindən verilən məlumata görə, Azərbaycan bu sazişin müzakirələrində neytral mövqeyini saxlamaqda davam edir, lakin danışıqlar prosesində fəal iştirak edir.
"Biz özümüzü bu sahədə görmürük, ona görə də müzakirələrdə ölkənin maraq və mövqeyini maksimum şəkildə qorumağa çalışırıq, - hökumətdəki mənbə deyib. - Azərbaycan sivil tranzit dövlətin qurulmasına istiqamətlənib, ona görə də belə hesab edirik ki, həm idxal, həm də ixrac əməliyyatlarında istisnalara ehtiyac yoxdur".
Azərbaycanın bu cür mövqeyi (müşahidəçi kimi çıxış etmək) məhz Rusiyanın bütün idxal rüsumlarının ləğvi barədə təklifi ilə razılaşmaması, lakin Birlik ölkələri arasında ticarətdə ixrac rüsumlarının səviyyəsinin təsbit edilməsi ilə izah olunur. RF yanacaq-energetika kompleksində gücünü nəzərə alaraq, ixrac rüsumlarını ləğv etməkdən hələlik imtina edir. Azad ticarət zonası haqqında yeni saziş çərçivəsində ayrıca sənədin qəbulu nəzərdə tutulur və onun çərçivəsində ötən sazişdə olduğu kimi neft və qaz ixracı üçün şərtlər danışılacaq.
Azərbaycan həmçinin bu gün məhsullarının MDB ölkələrinə nəqli həcminə mümkün istisnaların təsir etməsi üçün qeyri-neft sektorunun ixracı üzrə inhisarçı hesab olunmur.
Azərbaycanın ixracat strukturunda azad ticarət zonası haqqında hazırkı ikitərəfli sazişlərə uyğun praktiki olaraq heç bir istisna yoxdur və yalnız iki mal üzrə (tütün və denaturatlaşdırılmış spirt) Rusiya və Qazaxıstan ilə istisna mövcuddur. Bu əlaqələrdə Azərbaycan hökuməti hələ ki ATZ haqqında sazişin hazırlanması üzrə vəziyyəti kənardan qiymətləndirməyə üstünlük verir.
"Bununla yanaşı, Azərbaycanı tranzit məsələsi çox maraqlandırır. Ukrayna və Belarus danışıqlar prosesində tranzit şərtlərindən maksimum şəkildə geri qalmağa çalışır", - mənbə bildirib.
İclasda hökumət başçıları 2020-ci ilə qədər olan dövrdə MDB ölkələrinin dövlətlərarası təşəbbüs əməkdaşlığı haqqında proqram layihəsi üzərində işlərin gedişatı, həmçinin hüquq-mühafizə və intellektual mülkiyyətin qorunması sahəsində əməkdaşlıq haqqında saziş layihəsinə baxacaqlar.
Sosial sahədə 2015-ci ilə qədər olan dövrdə MDB ölkələrində yerli müharibə iştirakçıları və onların ailə üzvlərinin həyat səviyyəsinin artırılması və tibbi-sosial yardımın gələcək inkişafının əsas istiqamətləri barədə sənəd layihəsinə baxılacaq. Təhlükəsizliyin təminatı sahəsinə gəldikdə isə hökumət rəhbərləri Şurası 2009-cu ildə MDB ölkələrinin hava hücümundan müdafiə üzrə birləşmiş sistemin yaradılması və inkişafında təxsisatlardan istifadə barədə məsələyə baxacaq.
Əldə olunmuş nəticələrdən danışan MDB İcraiyyə Komitəsinin sədri bəyan edib ki, 2009-cu ilə planlaşdırılmış bütün məsələlər həyata keçirilib.
Azərbaycan hökumətindən bildirildiyi kimi, ölkə bu vaxta qədər energetika sahəsində heç bir baza sənədində iştirak etməyib. "Azərbaycanın enerji ehtiyatları ixracatçısı olduğunu nəzərə alaraq, energetika sahəsində müqavilələr ikitərəfli əsaslarla imzalanır", - mənbə bildirib.