Azərbaycan, Bakı, 3 mart /Trend, müxbir Ü.İsmayılova/
Hazırda Azərbaycanda əhalinin ipoteka kreditləşməsi prosesi ilə bağlı müəyyən problemləri hələ də qalmaqdadır. Bu barədə cümə axşamı Azərbaycan investorlarının Bakıda keçirlən "The Azerbaijan Investors' Summit 2011" sammitində ölkənin Qiymətləndiricilər Cəmiyyətinin koordinatoru Amil İsmayılov deyib.
"Azərbaycanda ipoteka kreditinin verilməsinə başlanandan bəri ipoteka kreditlərinin rəsmiləşdirilməsi prosesində ciddi yaxşılaşmaya baxmayaraq, bu istiqamətdə problemlər hələ qalmaqdadır", - İsmayılov bildirib.
Onun sözlərinə görə, hazırda xüsusilə ilkin ödəniş məbləğinin belə yüksək faiz dərəcəsində olduğu bir halda, ipoteka kreditlərini almaq üçün əhalidə kifayət qədər vəsait yoxdur. "İpoteka rəsmiləşdirilən zaman bürokratik amillər də olur", - İsmayılov hesab edir.
"Bütün bu mənfi faktorlara baxmayaraq, Azərbaycanda ipoteka kreditlərinin rəsmiləşdirilməsi prosesi 2006-cı illə müqayisədə xeyli təkmilləşib", - İsmayılov vurğulayıb.
Hazırda Azərbaycanın bank sektorunun ipoteka portfelinin ümumi həcmi 300 milyon manatı ötür. Bunun 50 milyon manatı bankların şəxsi vəsaitləri hesabına verdikləri ipotekalardır. Hazırda Mərkəzi Bank artıq bu prosesin sadələşdirilməsi üzrə təkliflər hazırlayıb və tezliklə ölkə hökumətinə təqdim edəcək. Bu barədə bundan əvvəl Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının rəhbəri (ABA) Eldar İsmayılov deyib.
"Mərkəzi Bankın hazırladığı "Elektron ipoteka" layihəsi də mənzil alışı üçün kreditin alınması prosesini sürətləndirəcək və sadələşdirəcək", - o bildirib.
"Sosial ipotekaya tələbat çox böyükdür, çünki bu kreditlərin verilmə şərtləri daha əlverişlidir. Lakin mən razı deyiləm ki, kommersiya ipoteka kreditləşməsinin şərtləri daha cansıxıcıdır. Belə ki, onlar mövcud bazarın faiz dərəcələrindən iki dəfə azdır", - bundan əvvəl AMB rəhbəri Elman Rüstəmov deyib.
Onun sözlərinə görə, sosial və kommersiya ipotekası üzrə həcmin artması 2009-cu illə müqyisədə az olub. Sosial ipoteka büdcə vəsaitlərinin limitləri ilə, kommersiya ipotekası isə bazardan vəsaitləri cəlb etmək imkanından məhdudlaşdırılıb.
Orta hesabla 500 ailəyə 14 milyon manatlıq güzəştli kredit verilib. İndiyədək Mərkəzi Bank yanında Azərbaycan İpoteka Fondunun xətti ilə 6300-dən çox ailəyə 250 milyon manat kredit verilib.
AİF-in şərtlərinə görə, Azərbaycanda adi ipotekanın verilməsinin maksimum həddi 50 min manat təşkil edir və səkkiz faiz dərəcə ilə 25 il müddətinə verilir. Sosial ipoteka 35 min manat təşkil edir və dörd faiz dərəcə ilə 30 il müddətinə verilir. Adi və güzəştli kreditlər üçün ilkin ödəniş 15 faizdir.
Kreditlər milli valyutada - manatla və yalnız Azərbaycan vətəndaşlarına verilməlidir, ipotekanın predmeti yalnız mənzil və şəxsi evlər ola bilər, ipoteka kreditinin məbləği ipoteka üçün girov qoyulan daşınmaz əmlakın bazar qiymətinin 85 faizini ötməməlidir, kreditə görə aylıq ödəniş borcalanın aylıq gəlirinin 70 faizini ötməməlidir.
Güzəştli şərtlər şəhid, milli qəhrəmanlar və məcburi köçkün ailələrinin üzvlərinə, ən azı, üç il iş təcrübəsi olan dövlət qulluqçularına, elmlər namizədləri və doktorluq dərəcəsi olanlara, idman sahəsində xüsusi xidmətləri olan şəxslərə, həmçinin, maksimum üç il xidmət stajı olan hərbçilərə şamil edilir.
Güzəştli ipoteka krediti alan hər ailə bundan yalnız bir dəfə istifadə edə bilər.
Hazırda İpoteka Fondunun 22 müvəkkil bankı var.
Martın 2-3-də Bakıda keçirilən sammitdə 130-ə yaxın Azərbaycan şirkəti, o cümlədən Trend BİA iştirak edir.
"The Azerbaijan Investors' Summit 2011"də informasiya tərəfdaşı qismində Trend BİA da çıxış edir.