Azərbaycan, Bakı, 13 sentyabr / Trend , müxbirlər E.Tariverdiyeva, A.Qut/ Amerikanın Avropada Raket Əleyhinə Müdafiə (RƏM) sisteminin yerləşdirilməsi şəbəkəsinin növbəti məntəqəsi cox güman ki, İsrail olacaq və bu ABŞ-ı Avropada sistemlərinin yerləşdirilməsi qismində maraqlandıran sonuncu məntəqə deyil, - ekspertlər hesab edir.
"Sirr deyil ki, amerikalıların
İsrail qarşısında İrandan müdafiə
planında böyük öhdəlikləri var və
gələcəkdə istisna etmək olmaz ki, Vaşinqton
təkcə radarın yerləşdirilməsi ilə
kifayətlənəcək", - Trend -a israilli siyasətçi Mixael Klyayner deyib.
ABŞ senatı çərşənbə günü keçirilmiş
iclasında Avropa ölkələrinin birində qabaqcıl
RƏM sisteminin yerləşdirilməsinə səs verib
və bunun üçün büdcədən 89 milyon dollar
ayırıb.
Hazırda ABŞ Çexiya hökumət ilə Çexiya
ərazisində RƏM radar sisteminin yerləşdirilməsi
və Polşa ərazisində "Petriot" tipli 10 raketin
yerləşdirilməsi ilə bağlı Polşa
hökuməti ilə müqavilə imzalayıb.
Senatorlar çıxışlarında RƏM sistemini
yerləşdirməyə hazırlaşdıqları
ölkənin adını çəkməyiblər, lakin təsvir
edilmiş AN/TPY-2 tipli raket əleyinə müdafiə
radarı, əvvəllər İsrailə təchiz
ediləcək hərbi avadanlığın hissəsi kimi sadalanıb.
"Amerikalıların RƏM
sistemini harada yerləşdirəcəkləri sualına
mümkün cavab, İsraildir", - təhlükəsizlik
üzrə amerikalı ekspert Yanis Stivaçtis (Yannis
Stivachtis) hesab edir.
İsrailin müdafiə naziri Ehud Barakın ABŞ-ın
vitse-prezidenti Dik Çeyni ilə bu yay keçirilmiş
görüşündən sonra, mətbuat konfransında Barak
deyib ki, cəmi bir neçə aydan sonra İsrail daha
güclü və uzaq mənzilli raketlərdən
müdafiə olunmaq üçün daha hazırlıqlı
olacaq.
ABŞ-ın Yaxın Şərqdə başlıca
müttəfiqi ənənəvi olaraq məhz İsrail hesab
edilir.
"Xerut" partiyasının lideri Klyaynerin sözlərinə
görə, İsrail ABŞ-ın Yaxın Şərqdəki
strateji müttəfiqidir.
"İsrailə qarşı yönəlmiş hər hansı
strateji təhlükə Amerika hökuməti
tərəfindən şəxsi təhlükə kimi
qəbul edilir", - o bildirib.
Müşahidəçilər
istisna etmirlər ki, ABŞ və İsrailin hərbi
əməkdaşlığı radarın
yerləşdirilməsi ilə məhdudlaşsın.
"İsraildə radarın yerləşdirilməsi
ölkədə Amerika RƏM sisteminin
yerləşdirilməsinin başlanğıcı ola
bilər", - Trend -a Moskvadan
telefonla rusiyalı hərbi ekspert Pavel Felgenhauer deyib.
Lakin bəzi ekspertlər hesab
edirlər ki, İsraildə Amerika RƏM sisteminin
yerləşdirilməsi ilə bağlı
məsələdə heç də hər şey
birmənalı deyil.
Təhlükəsizlik üzrə avropalı ekspert Beata
Kviatek-Simanska isə (B. Kviatek - Simanska) əksinə, əmin
deyil ki, Amerikanın RƏM sistemini yerləşdirəcəyi
növbəti ölkə İsrail olacaq.
"Mən qlobal RƏM
müdafiəsində rol oynayacaq konkret ölkəni
göstərməyə cürət etməzdim və bunun
İsrail olacağına şübhə edirəm", - Trend -a Hollandiyadan elektron poçtu ilə Qroningen
Universitetinin beynəlxalq münasibətlər üzrə
professoru Kviatek-Simanska bildirib.
Onun fikrincə, radiolokatorun
Avropa ölkələrinin birində yerləşdirilməsi
az güman ediləndir. Çünki RƏM sisteminin
yerləşdirilməsində iştirak edən ölkəyə
təkcə siyasətçilərin razılığı
deyil, həm də əhalinin dəstəyi lazımdır, - o
hesab edir.
İsrailin əhalisi razı olmasa, onda qərar, Radio Lokasiya
Stansiyasının (RLS) dənizdə yerləşdirilməsi
ola bilər.
Dənizdə RƏM sisteminin yerləşdirilməsi son
vaxtlar geniş yayılıb. Amerikanın iri RLS-dən biri
artıq yenidən qurulmuş üzən neft platformalarında
yerləşdirilib və Amerikanın 18 gəmisi İCİS
sistemli raket əleyhinə sistemlə təchiz edilib.
Bəzi eksperlərin fikrincə, RƏM sisteminin
yerləşdirilməsi üzrə növbədə digər
Avropa ölkələri durub.
Radar çox güman ki, İsraildə yox, ABŞ-ın uzaq
potensial müttəfiqi Yaponiyada yerləşdiriləcək, -
"Exo Moskvı" Rusiya Müdafiə Nazirliyinə
istinadən xəbər verib.
"Əvvəllər ABŞ Yaponiyada RƏM sisteminin bəzi
elementini yerləşdirib, lakin bu orta mənzilli raket
tutanlardır, belə ki, Yaponiya KXDR tərəfindən raket
təhdidindən ehtiyat edir", - Felgenhauer hesab edir.
Onun sözlərinə görə, daha bir strateji
məntəqə artıq radarın yerləşdirildiyi
Böyük Britaniya ola bilər. Zaman ötdükcə
sistemə əlavələr edilə və
möhkəmləndirilə bilər.
Amerika RƏM sistemi elementlərinin yerləşdirilməsinin daha bir mümkün regionu Baltikyanı ölkələr ola bilər. Ötən ilin mayında Litva Çexiya və Polşanın hərəkətlərini təkrarlamağa hazır olduğunu bildirib. Polşa ilə üğürsüz davam edən uzun danışıqlardan sonra, Pentaqon Litvanı Polşaya layiqli alternativ kimi nəzərdən keçirəcəyini anladıb.