Azərbaycan, Bakı, 21 fevral /Trend, müxbir İ.Xəlilova/
Azərbaycan Mərkəzi Bankı yanında Mərkəzləşdirilmiş Kredit Reyestri Xidməti (MKR) kredit tarixləri üzrə bazanın formalaşdırılması ilə bağlı yeni sistemi işə salır. O, ay ərzində banklar və bank olmayan kredit təşkilatları tərəfindən köhnə sistemlə paralel şəkildə istifadə ediləcək. Bu barədə bazar ertəsi Trend-ə ölkənin bank dairələrindən bildiriblər.
Yeni sistemin təqdimatı ötən həftənin cümə günü keçirilib. Orada kredit reyestri istifadəçilərinə 2005-ci ildən tətbiq edilən köhnə sistemdə mövcud olan problemlər və yeni sistemin üstünlükləri nümayiş edilib.
Birincisi, sistemdən banklarla yanaşı, bank olmayan kredit təşkilatları, eləcə də onların filial şəbəkəsi istifadə edə biləcək. İndiyədək yalnız bankların baş ofisləri vasitəsilə kredit reyestrindən istifadə mümkün idi. İndi filiallar da kredit reyestrində borcalan haqqında məlumat istəyə bilər, hesabat dövrünün sonunda isə banklar ümumi hesabat əldə edə bilərlər. Orada bütün sorğular, o cümlədən onların filialları barədə informasiya təqdim olunacaq.
Yeni sistem dərhal səhvləri, o cümlədən MKR-ə daxil edilən vaxtı keçmiş şəxsiyyət vəsiqələrindəki məlumatlarda olan səhvlər, köhnə sənədlər əsasında cəlb edilən borclar haqqında informasiyanı verəcək. Belə imkan kredit reyestrinin Daxili İşlər Nazirliyinin IMAS sisteminə qoşulması ilə yaranacaq.
"MKR-in sisteminin yenilənməsinə ehtiyac onunla əlaqədar yaranıb ki, reyetrsə verilən sorğuların sayı artır. Mikromaliyyə təşkilatlarının sayının artması ilə onların sayı daha da artacaq, - mənbə qeyd edib. - Buna uyğun olaraq, MKR-də informasiyanın keyfiyyəti yaxşılaşacaq".
2008-ci ildə MKR-in xidmətlərindən 18 bank, 2009-cu ildə 37 bank istifadə edirdisə, 2010-cu ildə bu rəqəm 42-yə çatıb.
2010-cu ilin yekunlarına görə, kredit reyestrinə 42 ölkə bankından 257 045 müraciət daxil olub. Müraciətlərin ümumi sayından 219 269 sorğu yeni borcalanlar haqqında daxil olub.
2009-cu illə müqayisədə Xidmətə müraciətlərin ümumi sayı 3,45 dəfə artıb. 2009-cu ildə sorğuların ümumi sayı 74 393 təşkil edib. 2010-cu ildə 298 şəxs təşkilata özlərinin kredit hesabatlarının alınması ilə bağlı müraciət edib.
Cari il yanvarın 1-nə olan məlumata görə, kredit reyestrində haqqında məlumat olan borcalanların sayı 962 546, kredit məlumatlarının ümumi sayı isə 1 883 260 təşkil edir. 2009-cu ilin sonlarına olan məlumata görə, reyestrdə 704 275 borcalan haqqında və 1 322 524 kredit məlumatı var. 2010-cu il ərzində borcalanlar barədə 258 571, kreditlər üzrə 560 736 yeni məlumat daxil olub. Reyestrdə olan borcalanlar üzrə məlumatların sayı 434 593 təşkil edir.
Mərkəzləşdirilmiş Kredit Reyestri Xidməti 2005-ci ilin martından fəaliyyət göstərməyə başlayıb. Fiziki şəxslər üzrə bir sorğunun tarifi 1,1 manat, hüquqi şəxslər üçün iki manat təşkil edir. Kredit reyestri kommersiya məqsədləri daşımır, tariflər inzibati xərclərin ödənilməsi üçün tətbiq edilir.