Azərbaycan, Bakı, 15 yanvar/ Trend , müxbirlər S.Əliyev, V.Şərifov/
Kifayət qədər kommersiya ehtiyatlarının aşkarlanmadığı kəşfiyyat işlərinin yekununa görə, 2009 - cu ildə "Yalama" və "İnam" perspektivli dəniz strukturlarının kəşfiyyatı və işlənməsi üzrə iki PSA tipli müqavilə ləğv edilə bilər.
" "İnam" strukturunda aparılan qazma işləri nəticəsində kommersiya cəhətdən cəlbedici krbahidrogen ehtiyatları aşkarlanmayıb. Layihə iştirakçılarının müqavilənin ləğv edilməsinədək yerinə yetirməli olduqları bir neçə rəsmi öhdəlikləri var. Bu artıq cari ildə baş verə bilər", - deyə cümə axşamı Azərbaycanın neft sənayesindəki mənbədən bildiriblər.
"İnam" perspektivli dəniz strukturunun işlənməsi üzrə səhmdarların pay bölgüsü aşağıdakı kimidir: SOCAR - 50%, BP- 25%, Koreya Milli Neft Şirkəti - 20%, RD/Shell - 5%.
Ötən il layihənin operatoru BP şirkəti tərəfindən "İnam" strukturunda ikinci kəşfiyyat quyusunun təkrar qazma işləri kommersiya cəhətdən karbohidrogen ehtiyatları aşkar etmədi.
BP- dən bildiriblər ki, hazırda Xəzərin Azərbaycan sektorunun cənub hissəsində yerləşən bu perspektivli strukturda ikinci kəşfiyyat quyusunun qazması zamanı əldə olunan məlumatların təhlili davam etdirilir.
"Müqavilənin ləğvi üzrə danışıqlar aparılmır", - deyə şirkətdən bildiriblər.
BP "İnam"da ikinci kəşfiyyat quyusunu ləğv edib. Şirkət quyunun qazması zamanı praktiki olaraq 5350 metr layihə dərinliyinə çatıb, lakin kommersiya cəhətdən karbohidrogen ehtiyatları aşkarlanmayıb.
Bu struktur üzrə bağlanan PSA tipli müqavilədə nəzərdə tutulan öhdəliklərə əsasən, burada iki kəşfiyyat quyusu qazılmalı idi. 2001-ci ildə strukturda layihə dərinliyi 5025 metr olan INX-1 ilk kəşfiyyat quyusu qazılıb. Lakin qəzadan sonra quyu bağlanıb və öhdəliklərin yerinə yetirilməsi kimi hesaba alınıb. Bu halda, şirkətin bütün kəşfiyyat öhdəlikləri yerinə yetirilmiş olur.
Quyu Bakıdan 140 km. cənubda 225 kv.m - lik müqavilə sahəsində qazılıb. Müqavilə sahəsində suyun dərinliyi şimalda 45 metrdən cənubda 200 metrədək dəyişir. "İnam bankası"nda minimal dərinlik dörd metrdir.
Mənbə bildirib ki, bu il digər perspektivli dəniz strukturu "Yalama"nın kəşfiyyatı və işlənməsi üzrə bağlanan PSA tipli müqavilənin ləğvi gözlənilir. Burada da ikinci kəşfiyyat quyusunun qazılması nəticəsində, kommersiya cəhətdən cəlbedici karbohidrogen ehtiyatları aşkarlanmayıb. Xəzərin Azərbaycan sektorunun şimal hissəsində yerləşən bu strukturda qazma 2008 - ci ildə başa çatıb.
"Yalama" dəniz yatağının işlənməsi üzrə layihə (D - 222 bloku) 1997- ci il iyulun 3 - də imzalanıb. D-222 bloku "Yalama" strukturunun bir hissəsidir və sahildən 30 km məsafədə, 80 metrdən 70 metr dərinliyədək Xəzərin Azərbaycan və Rusiya sektorlarında bərabər hissələrlə yerləşir. 2003 - cü ildə D - 222 blokunda kəşfiyyat işlərinin aparılması və blokun işlənməsinə dair əlavə şərtlərlə bağlı razılaşma zərfi imzalanıb, müqavilə "LUKOYL"un layihədə payının 80% - dək artırılması və müqavilə sahəsinin 3 min kv.km -dək genişləndirilməsini nəzərdə tutur.
2008 - ci ildə "LUKOYL Oversiz"in perspektivli dəniz strukturunun tədqiqi və işlənməsi layihəsindəki iştirak payının 15 faizinin və Fransanın "Gaz de France" şirkətinə satışı barədə saziş imzalanıb.
Hazırda bu layihənin iştirakçı şirkətlərinin pay bölgüsü belədir:
LUKOYL - 65 faiz, SOCAR şirkəti (Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti) - 20 faiz və Gaz de France - 15 faiz.
2004 - cü ildə blok üzrə seysmik tədqiqatlar başa çatıb və kəşfiyyat quyusunun qazmasına başlanıb. 2005 - ci ildə ilk kəşfiyyat quyusunun qazması həyata keçirlib. Qazma zamanı kommersiya cəhətdən cəlbedici karbohidrogen ehtiyatları aşkarlanmayıb.
2008 - ci ilin oktyabrında ikinci kəşfiyyat quyusunun qazma işlərinə start verilib və yenə də kommersiya baxımından karbohidrogen ehtiyatları aşkar olunmayıb. Qazma Danimarkanın Maersk Drilling şirkətinə məxsus "Heydər Əliyev " qazma qurğusu ilə aparılıb. Qazmanı Overseas Operating Company Ltd. Şirkəti həyata keçirib. İkinci kəşfiyyat quyusunun layihə dərinliyi 2650 metr təşkil edib. Qazmanı Overseas Operating Company Ltd.şirkəti həyata keçirib. Quyu "Yalama"dakı birinci kəşfiyyat quyusundan 22 km. Aralıda, suyun 690 metr dərinliyində qazılıb.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı - [email protected]