Azərbaycan, Bakı, 29 noyabr /Trend, müxbir E.İsmayılov/
Ukraynanın "Ukrtransnafta" və Belarus Neft Şirkəti (BNŞ) arasında neftin göndərilməsinə dair imzalanan müqavilə yaxın vaxtlarda Odessa-Brodı neft boru kəmərini Avropa istiqamətində çevirməyə imkan verəcək. Bu barədə Trend-ə bazar ertəsi telefonla beynəlxalq boru kəməri müəssisəsi "Sarmatiya"nın baş direktoru Sergey Skripka deyib.
Sazişə əsasən, tərəflər boru kəməri ilə mütəmadi neft tədarükünü 2011-ci ildə başlamağı və üç il ərzində həyata keçirməyi planlaşdırırlar. Odessa-Brodı ilə göndərilmənin həcmi əlavə olaraq razılaşdırılacaq.
"Biz belə müqavilənin imzalanmasına müsbət yanaşırıq, çünki bu, ən yaxın vaxtlarda Odessa-Brodı boru kəmərinin bizim ümid etdiyimiz yerdə, yəni Avropa istiqamətində istismarına başlamağa imkan verəcək", - Skripka bildirib.
Yarım ildən çoxdur dayanan Odessa-Brodı neft boru kəməri noyabrın 22-də avers rejimdə işləməyə başlayıb. Ukrayna bu kəmərlə Belarusdakı NEZ-ə neft göndərib. Minsk Rusiyadan neft idxalının həcminin azalması səbəbindən Venesueladan yanacaq almağa məcbur olub.
Noyabrın əvvəlində "Ukrtransnafta" və BNŞ Venesuela neftinin Ukrayna ərazisindən Odessa-Brodı neft boru kəmərinin magistral sistemləri ilə nəqlinə dair müqavilə imzalayıblar. Saziş 2010-cu ildə 4 milyonadək neftin tədarükünü nəzərdə tutur.
Skripkanın sözlərinə görə, Odessa-Brodı neft boru kəməri ilə Ukrayna-Belarus istiqamətində neftin sınaq göndərişi boru kəmərinin Avropa istiqamətində istismarında problemin olmamasını göstərdi. Məsələn, nəql prosesində "Dostluq" boru kəməri sisteminin qollarından biri cəlb edilmişdi. Bu da Ukraynadan Belarusa neft tədarükünün bilavasitə boru kəməri nəqliyyatı ilə təmin edilməsində heç bir problemin olmadığını göstərdi.
Bundan əvvəl Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko ARDNŞ prezidenti Rövnəq Abdullayevlə görüşü zamanı Belarusa NEZ-də emal üçün nefti "svop" sxemi üzrə tədarük etməyi təklif edib. Bu halda söhbət Azərbaycan neftinin Belarus zavodlarına Odessa-Brodı boru kəməri ilə vurularaq "Dostluq" boru kəmərinə, sonra isə Belarus NEZ-lərinə çıxışından, Belarusun Venesuelada hasil etdiyi və aldığı Venesuela neftinin əvəzlənməsindən gedir. Bu həcmlərin Amerika ölkələrində satışı və bunun əvəzində Belarusa Azərbaycandan neftin tədarükü zamanı tərəflər nəqliyyat xərclərinə qənaət edə bilərlər.
Belarus və Azərbaycanın Venesuela neftinin mümkün Azərbaycan nefti ilə əvəz edilməsi və onun Odessa-Brodı ilə nəqli məsələsində əməkdaşlığına toxunan Skripka bu variantın cəlbediciliyini qeyd edib.
"Bu bizim üçün daha maraqlı variant olardı, çünki bu halda boru kəməri ilə [...] bizim gələcəkdə ümid edə biləcəyimiz Azərbaycan nefti də axa bilər", - Skripka qeyd edib.
Odessa-Brodı neft nəqli layihəsi neftin Ukrayna NEZ-inə çatdırılması və ölkənin tranzit imkanlarının artırılması məqsədi ilə planlaşdırılıb. Odessa-Brodı neft kəmərinin tikintisi 2002-ci ilin aprel ayında başa çatıb. Magistral 674 km uzunluğa malikdir, borunun diametri 1020 mm-dir. Neft kəməri və terminalın gücü il ərzində 9-14 milyon ton təşkil edir.
Ukrayna neft boru kəmərinin tikilməsi anından iki il ərzində Xəzər neftinin bu kəmərlə birbaşa nəqlinə nail olmaq üçün uğursuz çalışıb. Şirkətlərdən konkret təkliflər almayan Ukrayna hökuməti 2004-cü il iyunun sonunda boru kəmərindən Rusiya neftinin nəqli üçün revers istiqamətdə istifadə etməyə icazə verib.
Odessa-Brodı-Plosk-Qdansk marşrutu üzrə neft nəqli layihəsinin həyata keçirilməsi çərçivəsində "Sarmatiya" beynəlxalq şirkəti yaradılıb. Bu marşrutda Azərbaycana əsas tədarükçülərdən biri kimi yer veriləcək.
"Sarmatiya"nın iştirakçıları ARDNŞ (Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti), Gürcüstanın "Georgian Oil and Gas Corporation Ltd." (GOGC), Ukraynanın "Ukrtransnafta", Polşanın "Przedsiebiorstwo Eksploatacji Rurociagow Naftowych Przyjazn S.A." və Litvanın "AB Klaipedos Nafta" şirkətləridir. Əsas iştirakçıların hər birinin payı 24,75 faiz, Litva şirkətinin payı isə bir faiz təşkil edir.