Elmira Tarıverdiyeva, Trend -un Avropa redaksiyasının icmalçısı
ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərinin regiona son səfəri Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üzrə danışıqlar prosesinin həlledici mərhələdə olmasını bildirmələri ilə yadda qaldı. Və danışıqlarda növbəti irəliləyiş Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin iyulun 17-də Moskvada, Rusiya Prezidenti mükafatı uğrunda ənənəvi at yarışları çərçivəsində təşkil olunacaq görüşdə gözlənilir.
"Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin Moskva görüşü Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasının həlledici mərhələyə çıxmasına imkan verəcək", - iyulun 10-da ATƏT-in Minsk qrupunun rusiyalı həmsədri Yuri Merzlyakov Bakıya səfərinin yekununa dair mətbuat konfransında deyib.
Danmaq olmaz ki, son illər ərzində Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması prosesində mühüm irəliləyiş olub. Münaqişə edən ölkələrin prezidentlərinin müntəzəm görüşləri artıq danışıqlar prosesinin müsbət nəticələcəyinə ümid verir. Yalnız açıq sual qalır, münaqişə edən ölkələr arasında çərçivə müqaviləsi hansı şərtlərlə imzalanmalıdır.
ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri regiona son səfərlərində danışıqların hazırlanmasının bəndlərini təfsilatı ilə göstərməyiblər, lakin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin son bəyanatlarına diqqət yetirməyi məsləhət görüblər. Həmsədrlər qeyd ediblər ki, məhz prezidentin son bəyanatlarından həmsədrlərin danışıqları yekunlaşdırmaq istədikləri iki bənd haqqında nəticə çıxartmaq olar. "Və bu günədək ümumi müzakirə olunan mövzular haqqında yeni diskusiya açmaq olar", - franslı həmsədr Bernar Fasye deyib.
Güman ki, Moskvadakı danışıqlarda söhbət, İlham Əliyevin İTAR-TASS agentliyinə və "Vesti subbota" verilişinin aparıcısı Sergey Brilyova verdiyi, Dmitri Medvedevin Bakıya səfərinin yekunlarına dair müsahibəsində toxunduğu məsələlər barədə gedəcək.
Prezident İlham Əliyev bildirib ki, münaqişə beynəlxalq hüquq normaları, ATƏT-in qərarı və BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnaməsi əsasında həll olunmalıdır. "Və şübhəsiz ki, bu hüquqi əsas Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpasını, erməni işğalçı qüvvələrinin bizim ərazilərimizdən çıxarılmasını və qaçqınların doğma torpaqlarına qaytarılmasını nəzərdə tutur", - İlham Əliyev deyib.
Müsahibəni oxuyarkən aydın olur ki, Azərbaycan tərəfi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə həqiqətən də konstruktiv yanaşır. "Bizim təklifimizdə Qarabağda yaşayan və yaşayacaq adamların təhlükəsizliyi, Dağlıq Qarabağın yerli özünüidarəetmə məsələləri, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası məsələləri də öz əkini tapır", - Prezident İlham Əliyev deyib.
Müsahibədə həm də tərəflər arasında böyük fikir ayrılığına səbəb olan bəndlərə toxunulub. Onlardan ən kəskini Dağlıq Qarabağın statusu məsələsidir. Azərbaycan Prezidentinn fikrincə, bu məsələ qeyri müəyyən vaxta qədər təxirə salına bilər.
Bununla belə, Azərbaycan tərəfi Ermənistana müəyyən güzəştlərə gedib. İndiki halda Bakı ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərinin təklifini dəstəkləyir və Dağlıq Qarabağın inzibatı ərazisində yerləşən erməni işğalçı qüvvələrinin ərazidən çıxarılmasına nail olmağa çalışır.
Yalnız Ermənistanı narahat edən əsas məsələlərin biri ilə bağlı Prezdent İlham Əliyev kifayət qədər dözümlülük göstərərək Ermənistanla Dağlıq Qarabağ arasında yerüstü əlaqələrin vacibliyini anladığını bildirərək hesab edir ki, "Laçın dəhlizi ilə əlaqədar məsələ elə effektli həll edilə bilər ki, Dağlıq Qarabağda bu gün yaşayanlara və münaqişənin həllindən sonra ora qayıdacaq Azərbaycan əhalisinə narahatçılıq yaratmasın".
Əgər Ermənistan tərəfi də qarşıdakı Moskva görüşündə konstruktiv dialoqa hazırdısa, o halda danışıqların "finiş xətti" doğurdan da uzun sürən ərazi mübahisəsinin mümkün sonluğu ilə nəticələnə bilər. Əlbəttə, bu o demək deyil ki, qonşu ölkələr arasında münaqişə bu il tamamilə həll olunacaq. Lakın hətta bir neçə yaxın mövqe bu problemin gələcəkdə həllinə dair tərəflərin növbəti işlərinə məntiqli yanaşmaya ümid verir.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]