Azərbaycan, Bakı, 19 avqust/ Trend , müxbir Ü.Sadıqova/ Suriya Rusiya ilə münasibətlərdən istifadə etmək və İsrailə qarşı müharibə üçün Rusiya silahı ilə silahlanmaq istəyir. Lakin Moskva Dəməşqlə əlaqələrinə görə öz təhlükəsizliyi ilə risk etməyəcək.
"İsrail Moskva ilə münasibətləri qorumaq üçün Gürcüstana silah satmaqdan imtina edən zaman Rusiya Əsədlə "qucaqlaşmayacaq"", - rusiyalı hərbi politoloq Pavel Felqenhauer bazar ertəsi telefonla Moskvadan Trend -a bildirib.
Suriya prezidenti Bəşər Əsəd avqustun 21-də Moskvaya səfər edəcək və həmkarı Dmitri Medvedyevlə görüşəcək. Səfər zamanı prezidentər xüsusilə də hərbi əməkdaşlıq sahəsində ölkələr arasındakı münasibətləri müzakirə edəcəklər, - Suriya XİN-in mətbuat katibi Hişam Əl-Əla bazar ertəsi Trend -a bildirib.
Keçmiş prezident Hafiz Əsədin dövründə Suriya ilə sıx münasibətləri olan Rusiya Dəməşqin dəstəyi ilə Yaxın Şərqdəki əvvəlki təsirini bərpa etmək istəyir.
Moskva, Amerika RƏM sisteminin Avropada yerləşdirilməsi fonunda ərəb regionunda iştirakının sonuncu bağını itirmək istəmir. Suriyalı müstəqil ekspert Samir Təqinin rəyinə görə, ABŞ Yaxın Şərqdəki hərbi anbarlarını artırdığı üçün, iki ölkə hərbi əməkdaşlığı genişləndirəcək.
Onun sözlərinə görə, bu, İsraili Suriyanın ünvanına təcavüz siyasətini davam etdirməyə sövq edəcək, iki tərəfin sülh bağlaması yaxşı vaxtlaradək təxirə salınır.
Dəməşqin maraqlarına gəldikdə isə, Qərblə münasibətlərdəki qeyri- sabitliyi nəzərə alan Əsəd Rusiyanın simasında etibarlı müttəfiqini itirmək istəməyəcək. 80 - ci illərdə İsraillə qarşıdurmada Suriyaya yardım edən sovet bazaları Moskva ilə münasibətlərin möhkəmləndirilməsinə yaxşı səbəbdir.
Rusiyalı ekspert Felqenhauerin sözlərinə görə, Suriyadakı hərbi bazalar hazırda da öz işini davam etdirir - bu Latakiya yaxınlığındakı Tartus limanıdır. Fərq yalnız ondadır ki, bazalar sovetlər dövründə daha yaxşı təchiz edilmişdi.
"Suriya 70-ci illərin hərbi təchizatına malikdir və çətin ki Əsəd bununla İsrailə qarşı dura bilər", - Felqenhauer bildirib.
O hesab edir ki, Dəməşq Rusiya ilə münasibətlərindən silah almaq üçün istifadə etmək istəsə belə, Moskva buna razılaşmayacaq. Belə ki, bu addım İsraillə münasibətləri təhlükə altına qoyur.
Felqenhauerin sözlərinə görə, Rusiya İsraillə razılığa gəlib ki, o, Gürcüstanı hücum silahı ilə təchiz etməyəcək, öz növbəsində, Moskva Suriyaya silah satmayacaq.
Dəməşqə isə bu danışıqlar yalnız fayda gətirəcək; Əsəd Qərbə və İsrailə göstərmək istəyir ki, onun ölkəsi Yaxın Şərqi, həmişə olduğu kimi, öz maraqları çərçivəsində idarə edəcək. Moskvadan silahın alınması onsuz da terrorçu qruplarla əməkdaşlıqda ittiham edilən Suriyaya fayda verməyəcək.
İsrailli ekspert Alon Lielin rəyinə görə, hazırki vaxtda Suriya İsraillə danışıqlar və Yaxın Şərqdəki Amerikayönlü və sünni qruplaşmaları ilə münasibətlər və ya İranın "Hizbullah" şiə koalisiyasında iştirak arasında seçim etməlidir.
"Suriya hansı geosiyası oyunun bir hissəsi olmaq istədiyini seçməlidir, belə ki, İranla münasibətlər yalnız strateji xarakter daşıyır", - Suriya sahəsində aparıcı israilli ekspert, İsrail XİN-in keçmiş Baş direktoru, həmçinin, İsrail-Suriya Dostluq Cəmiyyətinin rəhbəri doktor Liel bildirib.
Suriya prezidentinin Rusiyadan silah almağa can atması, onun öz ölkəsini İsraillə toqquşmaya hazırladığından xəbər vermir.
Suriyalı ekspert Təqi hesab edir ki, regionda aparıcı ölkələrdən biri olan Suriya İsrailə qarşı müharibədə gizli oyun aparmayacaq. Əsəd öz hakimiyyətinin möhkəmliyinə əmindir və İsrail Suriyaya sərfəli olan sülh təklif edərsə, o onu imzalayacaq. Bunun üçün onun digər ölkələr, hazırki vəziyyətdə isə, Rusiyanın yardımına müraciət etməsinə dəyməz.
"Əsəd öz ərazisində Rusiyanın idarə edəcəyi hərbi bazaların yerləşdirilməsi ilə razılaşmayacaq - hətta bu dinc xarakter daşıyarsa belə", - Dəməşq Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Təqi çərşənbə axşamı telefonla Trend -a bildirib.
Ekspertin sözlərinə görə, Əsədin Rusiyanın əlavə dəstəyinə ehtiyacı yoxdur və buna görə də Moskvaya səfəri zamanı yeni münasibətlər yaratmayaraq, köhnə əlaqələri möhkəmləndirəcək.
Rusiya hələ Sovet İttifaqı dövründə Suriyanın simasında Yaxın Şərqdə ən etibarlı müttəfiqini görürdü. SSRİ dağıldıqdan sonra Suriyanın Rusiyaya 92 mlrd. borcu qalıb və 2005 - ci ildə Moskva bu borcu silib. Əvəzində Suriya Rusiya ilə hərbi əməkdaşlığı dayandırmamaq barədə öhdəlik götürüb.
"Rusiyanın hərbi ehtiyatları yalnız Qafqazda hərbi əməliyyatlara kifayət edir, çox yox. Buna görə də Rusiyanın Suriyada yerləşdirəcəyi heç nə yoxdur", - rusiyalı ekspert Felqenhauer bildirib.
Məqalənin tərtib edilməsində E.Tariverdiyeva (Bakı) və R.Abdullayev (Qüds) iştirak ediblər.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]