Azərbaycan, Bakı, 24 oktyabr / Trend , müxbir Ü.Sadıxova/
Misirin keçmiş xarici işlər naziri Əmr Musanın ərəb siyasi arenasında olan nüfuzu nəzərə alınarsa, onun qarşıdakı prezident seçkilərində daha çox səs toplamaq şansı var. Ekspertlərin fikrincə, bu hazırkı hakimiyyətin xeyrinə olacaq.
"Şübhəsiz ki, Əmr Musa Misirdə məşhur simadır və prezident seçkilərində əhəmiyyətli səs toplaya bilər", - Uovrik Universitetinin (University of Warwick) Yaxın Şərqdə beynəlxalq siyasət üzrə professoru Nikola Prat Trend -a deyib. Amma o, (Musa) Mübarək rejiminin müttəfiqidir və çətin ki, ona qarşı çıxsın.
"Ərəb Ölkələri Liqasının baş katibi və Misirin keçmiş xarici işlər naziri Əmir Musa 2011-ci il Misirdə prezident seçkilərində öz namizədliyini irəli sürməsini istisna etmir", - "əl-Ərəbiyyə" saytı xəbər verir.
"73 yaşlı misirli siyasətçi Yaxın Şərq münaqişəsi məsələsində özünün ABŞ və İsrailə qarşı sərt mövqeyi ilə tanınır və Misir və ərəb siyasi dairələrində çox məşhurdur", - "əl-Ərəbiyyə" yazır.
Əgər Musa namizədliyini irəli sürərsə, seçkilərdə onun rəqibi hazırkı Prezident Hüsnü Mübarəkin oğlu Qamal Mübarək olacaq. 1981-ci ildən ölkəni idarə edən Prezident Hüsnü Mübarəkin bu seçkilərdə iştirak edəcəyi hələ məlum deyil.
Amma ekspertlər hesab edirlər ki, əgər Musa seçkilərdə iştirak edərsə, Misir hökuməti ilə sıx əlaqədə olduğu üçün Mübarəkin oğlu ilə güclü rəqabətə girməyəcək.
Musa jurnalistlərə deyib ki, hamı prezident ola bilər, həmçinin hazırkı prezidentin oğlu Qamal Mübarək də.
Misirdə insan hüquqları layihəsi üzərində işləmiş britaniyalı analitik Prat hesab edir ki, Misir hökuməti Əmr Musaya prezident seçkilərində namizədliyini irəli sürmək üçün "yaşıl işıq yandıracaq". Pratın fikrincə, burada məqsəd Qamal Mübarəkin hakimiyyətə gəlişi prosesinin qanuniləşdirilməsini təmin etməkdir.
Bununla belə, misirli ekspert Əmr Haşim Rabiyə hesab edir ki, Musanın namizədliyini irəli sürməsinin heç bir gizli səbəbi yoxdur. Çünki bir çox müxalifət nümayəndələri və həmçinin müstəqil namizədlər Misir prezidentliyinə namizədliklərini irəli sürürlər.
"Musanın öz namizədliyini hazırkı hakimiyyətin xeyrinə irəli sürməsinə işarə edən heç bir dəlil yoxdur", - "əl-Əhram" Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin Misir siyasəti üzrə analitiki Haşim Rabiyə Trend -a deyib.
Ərəb mətbuatının məlumatına əsasən, Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyin (MAQATE) rəhbəri, misirli Məhəmməd əl-Baradeyi də prezident postu uğrunda mübarizə aparmaq niyyətindədir.
"Misirin bir qrup fəalları əl-Baradeyiyə prezident seçkilərində öz namizədliyini irəli sürməsi üçün müraciət ediblər", - ВВС xəbər verir. İlin sonunadək MAQATE rəhbəri postunu tərk edəcək əl-Baradeyi bir dəfə də olsun Misirin hazırkı hakimiyyətinin ünvanına tənqidlə çıxış etməməsi ilə tanınır.
Beynəlxalq hüquq sahəsində professor Corc Bişarat hesab edir ki, əgər Musa seçkilərdə çox səs toplayarsa, o, həmin səsləri Mübarəkə "birbaşa" verməyəcək - öz seçicilərini Mübarəkə səs verməyə çağıracaq.
"Nəzəri cəhətdən bu mümkündür, lakin mən hesab etmirəm ki, Musa və Mübarək bundan nə isə qazanacaqlar", - Kaliforniya Universitetinin (University of California) professoru Bişarat Trend -a elektron məktubla bildirib.
Ekspertlər bu fikirdədirlər ki, Misirdə hakimiyyət dəyişsə də, ölkənin siyasəti əvvəlki kimi qalacaq.
Qahirə ərəb-İsrail barışığında, həmçinin ərəb siyasi strukturları arasında danışıqlarda əsas oyunçu olaraq qalacaq. İsraillə diplomatik münasibətləri olan Misir Vaşinqtonun geniş maddi və siyasi dəstəyindən istifadə edir.
ABŞ Prezidenti Barak Obamanın iyun ayında Qahirə Universitetində müsəlman ölkələrinə ilk müraciəti Misirin ərəb dünyasındakı əhəmiyyətindən xəbər verir.
Lakin ABŞ Dövlət Departamenti və Aİ dəfələrlə Misir hakimiyyətini ölkədə, xüsusilə də siyasi partiya nümayəndələrinə münasibətdə insan haqlarını pozmaqda günahlandırıb.
Prat hesab edir ki, əgər Musa və ya kiçik Mübarək prezident seçilərsə, bu, Misirdəki hazırkı rejimi dəyişməyəcək, belə ki, hər iki namizəd müttəfiqdir.
Amerikalı ekspert Bişarat da yaxın gələcəkdə Misirdə insan haqları sahəsində hər hansı bir dəyişiklik gözləmir. Çünki ölkədəki problem struktur, siyasi və mədəni xarakter daşıyır və böyük Mübarəkin istefası Misir siyasətində hər hansı bir dəyişikliyə gətirib çıxarmayacaq.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]