...

Xəzəryanı ölkələrə Azərbaycandan enerji sektorunun inkişafı təcrübəsini götürməyə dəyər - "Eurogas"ın prezidenti (MÜSAHİBƏ)

Energetika Materials 27 Sentyabr 2010 15:01 (UTC +04:00)
Trend-in "Eurogas" Beynəlxalq Assosiasiyasının prezidenti Jan Fransua Sirelli ilə müsahibəsi

Bakı, Azərbaycan, 27 sentyabr /Trend, müxbir А.Axundov/

Trend-in "Eurogas" Beynəlxalq Assosiasiyasının prezidenti Jan Fransua Sirelli ilə müsahibəsi

- Avropada qaza tələbatın hansı uzunmüddətli proqnozları var?

- Qaz üstün yanacaq olaraq qalacaq və Avropa İttaqının 27 ölkəsinə enerji nəqlində böyük töhfələr verməkdə davam edəcək. May ayında "baş ssenari" və "ekoloji ssenari" təqdim edərək, 2013-cü ilə qədər uzunmüddətli plan (Aİ-də qaza tələbatın inkişafı) dərc etmişik. Aİ ölkələrində qaza tələbatın 2007-ci ildəki 437 milyon ton neft ekvivalentindən 2030-cu ildə 500-535 milyon tona qədər artırılacağı gözlənilir.

Dünya iqtisadi böhranının davam etməsindən sonra gözlənilən ikifaizli iqtisadi artımla yanaşı, Aİ-nin 27 ölkəsində enerji tələbatı 20 il ərzində hər il minimum 0,1 faiz artacaq. Enerji ssenariləri növbəti 20 il ərzində mədən mənbələrinin Avropanın enerji təchizatının əsası olacağından xəbər verir. Avropada enerji tələbatında qazın payı 2007-ci ildəki 24 faizdən 2030-cu ildə 27-29 faizədək arta bilər. Qaza olan ən yüksək tələbat artımı elektrik enerjisi sektorunda gözlənilir.

- Fikrinizcə, Avropa siyasəti qazın idxal mənbələrinin şaxələndirilməsi üzrə nə dərəcədə effektivdir və alternativ boru kəmərlərinin inşası ilə bağlı hansı planlar var?

- 2009-cu ildə aramsız inkişafdan sonra, ilk dəfə, Avropanın qaz sənayesində 2008-ci ildə tələbatın 6,4 faiz aşağı düşməsi ilə bağlı satışın hissolunacaq dərəcədə endirilməsi müşahidə olunub. Bu, əsas etibarilə iqtisadi böhranla bağlı baş verib.

Qeyd olunduğu kimi, uzunmüddətli perspektivdə gözlənilir ki, Aİ ölkələrində qaza tələbat 2007-ci ildə 437 milyon ton neft ekvivalentindən 2030-cu ildə 500-535 milyon tona qədər artacaq ki, bu da 14-23 faiz artıma müvafiqdir. Eyni zamanda, Avropada (Norveç daxil olmaqla) hazırkı qaz hasilatı 2007-ci ildəki 250 milyon ton neft ekvivalentindən 2020-ci ildə 200 milyon ton neft ekvivalentinə, 2030-cu ildə 145 milyon t. n. e.-nə qədər aşağı düşəcək. Avropa qaz nəqlində Rusiyanın payına 23 faiz, Əlcəzairin payına isə 10 faiz düşür.

Qaza tələbatın artması və avropadaxili hasilatın tədricən aşağı düşməsini nəzərə alaraq, Aİ-da hazırkı kontraktasiya edilmiş qazın həcmi uzunmüddətli perspektivdə qaza tələbatı ödəmir. 2015-ci ildən əlavə mənbələrdən qazın idxalı tələb olunacaq, 2030-cu ilə qədər isə Avropa qaz bazarının 70 faizi idxal qazına ehtiyac duyacaq. Yeni boru kəmərləri, terminallar və təbii maye qaz anbarlarının inşasına əlavə investisiyalar lazım olacaq. Hazırkı iqtisadi böhran zamanı qaz idxalının planlaşdırılmış həcmi və buraxılış imkanına əsaslanaraq, bu infrastrukturun bazar istiqamətinə yönləndirilməsi, layihələrin ticari qiymətlərə əsaslandırılması vacibdir.

- Xəzər regionunun enerjidaşıyıcıların nəqlində mənbələrin şaxələndirilməsi prosesi və Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təminatında hansı rolu var?

- Mövcud planlar (Rusiyasız 43 trilyon kubmetr)və Avropa bazarına yaxınlaşma planında Xəzər regionunun potensialı böyükdür. Xəzər regionunun beş ölkəsindən (Rusiya istisna olmaqla) Avropa şirkətləri artıq Azərbaycan, Qazaxıstan və Türkmənistanda fəaldır. Xəzər regionunun potensialı çox vacibdir və gələcək perspektivdə ona böyük maraq var. Bu regionda Azərbaycan nümunə götürmək üçün ölkə sayılır. Digər ölkələrə Azərbaycandan enerji sektorunun inkişafı və beynəlxalq şirkətlərlə əməkdaşlıq təcrübəsini götürməyə dəyər. Avropa şirkətləri ümid edirlər ki, gələcəkdə Azərbaycan regionda aparıcı rol oynayacaq. Çoxsaylı layihələr artıq irəliləməkdədir. Onların arasında planlaşdırılmış "Nabukko", ITGI və TAP boru kəmərləri var.

Ukrayna və Rusiya arasında 2009-cu ildə olan qaz mübahisələri və bu yaxınlarda Belarusla Rusiya arasında mübahisələr Avropaya yanacaq nəqli mənbələrinin şaxələndirilməsi üçün təkan oldu.

- Xəzər və Mərkəzi Asiya mədən ehtiyatları uğrunda rəqabətdə Çinə hansı rol həvalə olunacaq?

- Çin bazarı bizim üçün böyük maraq doğurur. Onun 2009-cu ilə qədər ildə, orta hesabla, 20 faiz eksponensial artımı dərin təəssürat oyadır. Hətta 2009-cu ildə dünya iqtisadi böhranı kontekstində Çin bazarı 9 faizli artım göstərib, həmin dövrdə Avropa bazarı altı faizə enmişdi. Çin Avropa üçün güclü inkişaf edən rəqib olsa da, Avropa bazarı 450 milyon t. n. e tələbatı və 200 milyon t. n. e idxalla (ildə) böyük bazardır.Yetkinlik, sabitlik, rəqabətqabiliyyətlilik bu bazarın əsas üstünlüklərindən sayılır.

MƏLUMAT:

"Eurogas" Beynəlxalq Assosiasiyasının vəzifələri Avropa qaz bazarının inkişafına dəstəkdir. "Eurogas"ın üzvləri - 40-a yaxın böyük beynəlxalq şirkətdir, 10-a yaxın şirkət assosiasiya üzvüdür.

Xəbər lenti

Xəbər lenti