Azərbaycan, Bakı, 19 oktyabr /Trend, müxbir H.Vəliyev/
Baza stansiyalarının və ötürücü qurğuların quraşdırılması və istifadəsi, onların yaydığı elektromaqnit dalğaların səviyyəsi təyin edilən normalara uyğun olmayacağı təqdirdə, mümkün deyil. Bu barədə cümə günü Trend-ə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi yanında Ətraf Mühit üzrə Milli Monitorinq Departamentinin direktoru müavini Mətanət Əvəzova bildirib.
Əvəzovanın sözlərinə görə, ötürücü qurğuların və baza stansiyalarının ekspertizası onlar istismara verildikdən əvvəl həyata keçirilir. Əgər ekspertizanının rəyi qənaətbəxş olmasa, baza stansiyalarının quraşdırılması və istifadəsinə icazə verilə bilməz.
"Bütün ötürücü stansiyalar üzrə ekoloji pasportlar hazırlanır. Pasportda müqayisə edilən və qiymətləndirilən mövcud texniki-mühəndis göstəriciləri əks olunur. Nazirlik yanında ekoloji pasportların verilməsi ilə məşğul olan struktur fəaliyyət göstərir. Bu günədək müəyyən edilən normalar çərçivəsindən kənara çıxma halı qeydə alınmayıb", - o vurğulayıb.
Ekspertin fikrincə, əhali arasında mobil rabitə operatorlarının baza stansiyalarının yaydığı radiasiya ilə bağlı fikir mövcuddur ki, bu da səhvdir, çünki stansiyalar təkcə struktur baxımından qısa və uzun olan elektromaqnit dalğalar yayırlar. Əvəzova hesab edir ki, elektromaqnit şüalanmanın səviyyəsinin də normaları var.
İnsan resursları olmadan hər bir baza stansiyasının və ya digər ötürücü qurğunun yoxlanılmasını həyata keçirmək fiziki baxımdan imkansız görünür.
Buna baxmayaraq, vətəndaşlar tərəfindən şikayət və ya müraciətlər daxil olduğu təqdirdə, Monitorinq Departamenti ötürücü stansiyalarının təsir səviyyəsinin qiymətləndirilməsini həyata keçirir.
Nazirlik yanında fəaliyyət göstərən çevik qrup monitorinqlərin aparılması məqsədilə müasir ölçü cihazlarına malikdir. Monitorinqlərin nəticələri üzrə müvafiq addımlar atılır.
"Elektromaqnit dalğalar əsasən həssas orqanizmlərə, xüsusilə, heyvanların orqanizminə təsir edir. Onların həyat ritmi elektromaqnit şüalanmanın təsiri ilə dəyişə bilər. Əgər elektromaqnit dalğalar insan orqanizminə təsir etsəydi (onlardan istifadəyə görə irəli sürülən tələblər nəzərə alınsa, bu, az ehtimal olunandır), fəsadlar tez bir zamanda üzə çıxardı", - Əvəzova qeyd edib.
Eskpertin fikrincə, elektromaqnit şüalanmanın əsas səbəbi radiolokasiya stansiyaları (RLS) ola bilər. Lakin nazirlik yanında Müşahidə Şurası ildə iki dəfə Azərbaycan ərazisində fəaliyyət göstərən RLS-in ətraf mühitə təsirini qiymətləndirir.
"Elektromaqnit şüalanmanın sınması dumanlı və yağışlı havalarda olur. Həmin vaxt canlı toxumalar, o cümlədən insan orqanizmi onları əlavə təsir kimi qəbul edə bilər. Normal meteoşəraitdə bu heç də hiss edilmir. İnsan orqanizmi üçün təbii sayılan başağrıların səbəbi çox vaxt qan təzyiqi ola bilər. Astma xəstəliyindən əziyyət çəkən insanlar da çirkli havada özlərini rahat hiss etməyə bilərlər", - Əvəzova qeyd edib.
O hesab edir ki, texniki tərəqqini dayandırmaq mümkün deyil. Dünya inkişaf edir və elektromaqnit şüalanmanın bütün aspektləri elmi-tədqiqat institutları tərəfindən diqqətlə öyrənilir. Bu məqamları telekommunikasiya və digər texniki avadanlıq istehsalçılarının özləri də nəzərə alırlar. Əks təqdirdə, onların istehsalı dayandırılardı.