Almaniya, Berlin, 27 avqust /Trend, müxbir О.Səttarov/
- Cənab Hauzer, 2006-cı ildən bəri siz Berlində Almaniya-Azərbaycan Forumunun nümayəndəsisiniz; bu ilin aprel ayında isə Azərbaycanın Ştutqartda fəxri konsulu təyin olunmusunuz. Azərbaycanla qarşılıqlı münasibətlərinizin tarixindən bir az danışın...
- Bir neçə il bundan əvvəl Azərbaycan haqqında mənə sual vermişdilər. Bu ölkənin öz neft və qazını sataraq, çoxlu pul qazandığını bildirmişdim və mənə almanların, xüsusilə, nümayəndəsi olduğum Baden-Vyurtemberqin infrastrukturunun tərəqqisi prosesində iştirak etmək istəyib-istəmədiyimi soruşmuşdular. Beləcə, Azərbaycanla münasibətlərim yaranmağa başladı.
Təbii ki, bütün bu proseslərdə Baden-Vyurtemberq torpağının sizin ölkə ilə qədim ənənələrə sadiq qarşılıqlı münasibətləri də böyük rol oynayıb: 190 il bundan əvvəl Baden-Vyurtemberqdən almanlar Azərbaycana gəliblər və burada Yelendorf və Annefeld (hazırda Göy göl və Şəmkir) kimi şəhərlər salıblar.
Mən Berlində Almaniya-Azərbaycan Forumuna sədrliyi öz üzərimə götürmüşəm. Bu forum qeyri-hökumət təşkilatı hesab olunur; bu, üç məqsəd daşıyan özəl təşəbbüsdür - siyasi, iqtisadi və mədəni əlaqələrin inkişafını nəzərdə tutur.
Azərbaycan məni keçmiş siyasətçi kimi valeh edib. İlk dəfə, 2005-ci ildə bu ölkəyə gələndə oranın mehriban, gülərüz insanları məni heyran etdi. Azərbaycan xalqının qonaqpərvərliyini hiss etdim. Məndə belə bir maraq doğdu: bu ölkə özündə nələri gizlədir? Almaniyadan uzaqda yerləşən bir ölkə; Almaniyada belə bir ölkəni heç tanımırdılar, o, keçmiş SSRİ-nin bir hissəsi hesab olunurdu. Daha sonra isə azad və suveren ölkəyə çevrilən Azərbaycan öz müstəqil hakimiyyətini qurdu. Bütün bunlar məni mütəəssir etdi və Azərbaycanın Almaniyada tanınması üçün işlər görməyi qərara aldım. Hələ siyasətçi olduğum illərdə şəxsi maraq həmişə məni narahat edirdi: məni özünə cəlb edən ölkələrlə həmişə bir qayda olaraq, sıx əməkdaşlıq yaranıb.
- Konsulluğun işi barədə bir az danışın; sizin işiniz Berlində Səfirliyin işindən fərqlənirmi, vəzifəniz nədən ibarətdir?
- Bizim Ştutqartda konsulluğumuz və Berlində Səfirliyimiz bir-birini tamamlayır.Təbii ki, konsulluq olaraq, vizaların verilməsi və s. kimi konsul məsələlərini həll edirik. Bunların hamısı formalxarakterli aspektlərdir və düzünü desəm, mənim tərzim deyil. Ən çox Baden-Vyurtemberq və Almaniyanın cənub-qərbi ilə Azərbaycan arasında iqtisadi əlaqələri möhkəmləndirməyi təmin etməklə məşğul oluram. Baden-Vyurtemberq 11 milyon əhalisi olan, güclü sənaye və innovasiya texnologiyaları ilə Almaniyanın iqtisadi cəhətdən ən güclü ərazilərindən biri sayılır. Lakin əməkdaşlıq yalnız iqtisadiyyatla kifayətlənmir, təhsil sahəsinə də böyük diqqət ayrılır. Təhsil naziri Misir Mərdanovla görüşdüm və biz onunla Almaniyanın peşəkar təhsil sistemi, onun Azərbaycanda tətbiqi perspektivlərini müzakirə etdik. Bilirsinizmi, alman sistemi dualizm prinsiplərinə əsaslanır. Bu prinsip ondan ibarətdir ki, tələbə təhsil ocağında nəzəri təhsil almaqla yanaşı, təcrübi prosesləri də mənimsəyir. Bu təhsil sistemi bizim ölkədə, xüsusilə, Baden-Vyurtemberqdə böyük uğur qazanıb. Çin, CAR, Ukrayna, Gürcüstan kimi ölkələr bu təhsil sisteminə böyük maraq göstərir. Azərbaycan da mövcud sistemi tətbiq etməkdə maraqlıdır.
Nazirlə bu mövzunu intensiv şəkildə müzakirə etmişik, Bakı, Göy göl və ya Azərbaycanın hər hansı bir digər bölgəsində peşə məktəblərinin yaradılması ilə əsaslı surətdə məşğul olan işçi qrupu yaratmağı qərara almışıq. Bir faktı nəzərə almaq lazımdır ki, alman müəssisələri Azərbaycana gələrək, burada istehsala başlamaq istədikləri zaman, onlara ixtisaslı işçi qüvvəsi lazım olacaq. Azərbaycan üçün bu istiqamətdə işlər çox mühümdür.
Bizim Almaniyada əməli olaraq faydalı mədənlərimiz yoxdur. Neftimiz, qazımız yoxdur. Lakin bizdə ixtisaslaşdırılmış mütəxəssislər var. Onlara böyük miqdarda sərmayələr yatırılır.
Azərbaycan təbii ehtiyatlarla zəngindir, lakin onlar sonsuz, tükənməz deyil. Həqiqətən, ən mühüm kapital - ixtisaslaşmış işçilərdir. Burada sərmayə tələb olunur. Almaniyanın universitetləri ilə əməkdaşlıq, gənclərin təhsil və təcrübə qazanması üçün Azərbaycandan Almaniyaya və ya əks-istiqamətə göndərilməsi Baden-Vyurtemberqlə Azərbaycan arasında əməkdaşlığın ən mühüm amillərindən biridir.
Bu əməkdaşlıq tədricən inkişaf etməyə başlayır və etiraf etməliyəm ki, yolun başlanğıcında olsaq belə, fəxri konsul kimi vəzifələrimi yerinə yetirmək böyük zövq verir və gördüklərim məni ruhlandırır.
- Sizcə, Azərbaycanın Almaniyada daha məşhur olması və tanınması üçün nə etmək lazımdır? Ölkəmizin Almaniyada müsbət imic yaratması üçün konsulluq hansı işləri aparır?
- İmicin irəliləməsi üçün daha yaxşı imkan mədəni tədbirlərin keçirilməsidir. Həmişə deyirəm ki, mədəniyyət "ölkəyə gözəlliklərin gətirilməsidir". İki il əvvəl Azərbaycan Almaniyada Mədəniyyət günlərini qeyd etdi. O, əlbəttə, gələcək işlər üçün yaxşı təməl idi.
Mən fəxri konsul təyin ediləndə və Ştutqartda ilk mədəni tədbir keçirəndə, oraya 300 nəfərdən çox adam gəlmişdi. Çoxları Azərbaycan haqqında ilk dəfə eşidirdi, lakin elə ruhlanmışdılar və Azərbaycanı öz gözləri ilə elə görmək istəyirdilər ki, Bakıya onlar üçün çarter reysi sifariş etmək lap yerinə düşərdi.
Berlindəki səfirlik də bu cəbhədə çox zəhmətli iş aparır. Azərbaycanın Almaniyadakı səfiri Pərviz Şahbazov Bundestaqda və Almaniya hökumətində geniş tanışlar şəbəkəsi yaradıb.
Biz də jurnalistlərlə sıx işləmək, onlarla görüşlər keçirmək fikrindəyik. Tezliklə Azərbaycandakı səfirlikdə aparıcı alman qəzet və radiostansiyalarının jurnalistləri ilə görüş keçiriləcək. Bu ölkə ilə birbaşa tanış olmaları üçün biz onları Azərbaycana dəvət etmək niyyətindəyik. Bunların hamısı Azərbaycanın alman KİV-də müsbət işıqlandırılması üçün sözsüz töhfə olacaq.
Həmçinin, futbol haqqında da unutmaq olmaz. İstər dünən axşamkı "Qarabağ"la "Borussiya" arasında və ya sentyabrın 7-də Kölndə - Almaniya və Azərbaycan yığmalarının matçı. Bunların hamısı Azərbaycan haqqında müsbət məlumatlandırmaq üçün istifadə edilməsi zəruri imkanlardır.
- Cənab konsul, Almaniyada erməni lobbiçi təşkilatlarına müqavimət göstərmək nə dərəcədə çətindir?
- Mən demək istəmirəm ki, bu, çətin tapşırıqdır. Nə zaman "bu, çətin tapşırıqdır" deyirsənsə, deməli, sən təslim olursan. Mən isə təslim olan adamlardan deyiləm. Biz erməni lobbiçi təşkilatlarının necə işləmələrindən asılı olmayaraq - bu, mənim üçün vacib deyil - aydın şəkildə anlatmalıyıq ki, Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı 7 rayon bütün beynəlxalq hüquq normalarına zidd işğal olunub və bu ədalətsizliyi göstərmək lazımdır. Biz almanlar bir çox onilliklər ərzində bölünmüş ölkə olmuşuq və əlverişli fürsət düşən kimi, bunun ədalətsizlik olduğunu qeyd etmişik. Qarabağla bağlı vəziyyətdə də bunu izah etməliyik.
Qeyd etmək istərdim ki, ötən il Almaniya Bundestaqında, mənim də təşəbbüskarı olduğum qətnamə qəbul edildi və eləcə də orada Dağlıq Qarabağ mövzusuna toxunuldu. Sonra onu Avropa Parlamenti də qəbul etdi. Əgər erməni lobbiçi təşkilatları bizdən güclü olsaydılar, bu qətnaməni keçirə bilməzdik; reallıq ondan ibarətdir ki, bunu etməyi bacardıq. Və buradan da çıxış etmək lazımdır.
Mən həmişə "Onlar daha pisdirlər" yox, sadəcə olaraq, "Biz daha yaxşıyıq" deyən kəslərdənəm. Mən belə əsaslandırıram. Onların fonunda daha yaxşı görünmək üçün başqalarına qara yaxmıram, sadəcə olaraq, üstünlüyümü təqdim edirəm.
Azərbaycan öz mədəniyyətində müxtəlifdir. Eləcə də qətiyyən təkcə Ermənistan yox, həmçinin, Azərbaycan ilkin xristianlıq ölkəsidir. Azərbaycanda çoxlu alman yaşayıb və orada əmin-amanlığa, firavanlığa nail olublar. Azərbaycan energetika sahəsində AFR-in vacib tərəfdaşıdır. Siyasət, mədəniyyət, iqtisadiyyatın bu elementləri müsbət xarakter daşıyır və onları daim təqdim etmək, bu haqda danışmaq lazımdır. Mən və Azərbaycanın səfiri bunu edir.
- Cənab Hauzer, almanlarla söhbətdə futbol mövzusuna toxunmamaq çətindir. Zəhmət olmasa, deyin, komandalarımız arasında yaxın vaxtlarda keçiriləcək matç barədə nə deyə bilərsiniz və ümumilikdə, Azərbaycan yığması barədə fikriniz necədir?
- Azərbaycan yığması ilə iki oyun görmüşəm. Bir dəfə ötən il Bakıda və bir dəfə Hannoverdə. Bakıdakı oyun xoşuma gəldi. Şəxsən tanış olduğum Berti Foqts əla məşqçidir. Görürəm, Azərbaycan tərəfi böyük irəliləyişə nail olub. Sentyabrda, çox güman ki, oyun alman yığmasının xeyrinə başa çatacaq; unutmaq olmaz ki, "bundestim" öz doğma divarları arasında oynayacaq. Lakin mən Azərbaycana Kölndə qürurlana biləcəyi yaxşı oyun təqdim etməyi arzulayıram. Uduzmaq olar, lakin göstərilən oyuna görə məğrur qalmaq lazımdır. Axı almanlar da sadə rəqib olmaqdan çox uzaqdırlar.