Bakı. Trend:
Son illərdə Azərbaycan ilə İtaliya arasında münasibətlər dinamik şəkildə inkişaf edir və bir neçə strateji istiqaməti əhatə edir. Enerji, ticarət, investisiyalar və texnoloji əməkdaşlıq standart ikitərəfli təmasların hüdudlarından kənara çıxaraq möhkəm tərəfdaşlıq bazası formalaşdırır. Bu gün bu əlaqələr təkcə hər iki ölkənin iqtisadiyyatı üçün deyil, həm də regional və Avropa enerji bazarlarının sabitliyi üçün mühüm rol oynayır.
İtaliya Prezidenti Sercio Mattarellanın bu gün Bakıya səfəri gözlənilir. Bu səfər həmin əlaqələrin əhəmiyyətini vurğulayacaq və müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün yeni perspektivlər aça bilər.
İtaliya Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşı kimi öz mövqeyini möhkəm saxlayır. 2025-ci ilin yanvar-avqust aylarında iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 8,3 milyard dollara çatıb ki, bu da Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsinin dörddə birindən çoxunu təşkil edir. İxracın əsas hissəsini neft və neft məhsulları təşkil edir: ilk səkkiz ayda İtaliyaya 4,8 milyard dollar dəyərində 9,1 milyon tondan çox məhsul ixrac edilib. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə ixrac dəyər ifadəsində 22 faizə yaxın, həcmdə isə 48 faiz artıb. Bu rəqəmlər təkcə İtaliyanın Azərbaycan neftinin ən böyük alıcısı kimi rolunu deyil, həm də tərəfdaşlığın daha da genişlənməsi üçün möhkəm zəmin təşkil edən iqtisadi əməkdaşlığın dərinliyini nümayiş etdirir.
Ölkələri strateji cəhətdən birləşdirən sektor olan enerji ikitərəfli münasibətlərin mərkəzində qalır. İtaliya şirkətləri Azərbaycanda həyata keçirilən irimiqyaslı infrastruktur layihələrində fəal iştirak edirlər. Məsələn, Mingəçevirdəki 8 noyabr elektrik stansiyası üçün qaz turbinləri və generatorları İtaliyanın “Ansaldo Energia” şirkəti tərəfindən istehsal olunub və xüsusi olaraq bu layihə üçün gətirilib.
Elektrik stansiyasının açılışında Prezident İlham Əliyev vurğuladı: "Energetika hər bir ölkənin milli təhlükəsizliyi məsələsidir. Bu gün dünyada, xüsusilə Avropa məkanında və digər bölgələrdə enerji xətlərinin təhlükə altında olmasının nə qədər böyük fəsadlara gətirib çıxardığını hər kəs öz gözləri ilə görə bilər. Bu gün Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyini təmin edən ölkələr sırasındadır və təsadüfi deyil ki, Avropa İttifaqı tamamilə haqlı olaraq Azərbaycanı etibarlı tərəfdaş və Pan-Avropa qaz təchizatçısı adlandırır".
Bu gün Azərbaycan qazı 14 ölkəyə ixrac edilir və Cənubi Qafqazı İtaliya ilə birləşdirən TAP kəməri Avropaya əsas tədarük marşrutu olaraq qalır. Bu strateji layihə sabit enerji təchizatını təmin edir və Avropa bazarında əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi üçün potensial açır.
Əməkdaşlıq ənənəvi karbohidrogen ixracından kənara çıxır. İtaliya şirkətləri Azərbaycanın enerji, emal, logistika və infrastruktur layihələrinə investisiya yatırmaqda maraqlı olduqlarını bildirirlər.
“Italiana Petroli S.p.A.” şirkətinin Direktorlar Şurasının sədri Uqo Braçetti Peretti Trend-ə müsahibəsində qeyd edib: "Italiana Petroli S.p.A." zəngin tarixə malikdir və xüsusilə son illərdə böyük uğurlar qazanıb. İtaliyada ilk neft şirkəti olaraq, biz pərakəndə satış, emal və logistika sahələrində geniş təcrübə toplamışıq. Hesab edirəm ki, Azərbaycan və SOCAR bütövlükdə İtaliyaya yeni investisiyalar, müasir yanaşma və dəyərli təcrübə gətirə bilər".
Əsas diqqət mərkəzində bioyanacaq və emissiyaların azaldılması üzrə birgə layihələr, o cümlədən elmi-texniki mübadilə və müasir texnologiyaların tətbiqi də daxil olmaqla bərpa olunan enerjidir. İtaliya şirkətləri bu sahələrdə əhəmiyyətli təcrübəyə malikdir və əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar açır.
Prezident Sercio Mattarellanın səfəri ölkələr arasında ənənəvi əlaqələrin möhkəmlənməsinin simvolu olmaqla yanaşı, həm də yeni təşəbbüslərin başlanğıcı olacaq. Tərəflərin sənaye, infrastruktur, yüksək texnologiyalar və innovativ layihələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi imkanlarını müzakirə edəcəyi gözlənilir. Azərbaycan üçün bu, yeni investisiyalar və texnologiyalar cəlb etmək, İtaliya üçün isə Cənubi Qafqazda etibarlı tərəfdaş kimi mövqelərini möhkəmləndirmək imkanıdır.
Azərbaycan və İtaliya arasında artan tərəfdaşlıq vahid iqtisadi sektordan strateji əməkdaşlıq modelinə çevrilir. O, enerji, ticarət, investisiya və texnologiyanı birləşdirərək uzunmüddətli sabitlik və rifah üçün platforma yaradır. Bugünkü səfər sadəcə diplomatik jest deyil, hər iki ölkənin əməkdaşlığı genişləndirməyə və təkcə Cənubi Qafqaz və Avropa regionlarına deyil, həm də qlobal enerji və iqtisadi kontekstə təsir edəcək gələcəyi birgə formalaşdırmağa hazır olduğunun əməli təsdiqidir.